มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา บทที่ 3 การจัดตั้งธุรกิจ ผศ.ญาลดา พรประเสริฐ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา

รูปแบบการประกอบธุรกิจ กิจการเจ้าของคนเดียว (Sole Proprietorship) กิจการห้างหุ้นส่วน (Partnership) กิจการบริษัทจำกัด (Limited Company) บริษัทมหาชน (Public Company) กิจการแฟรนไชส์ (Franchise)

กิจการเจ้าของคนเดียว (Sole Proprietorship) การประกอบธุรกิจที่มีการลงทุนโดยคนๆ เดียว ดังนั้น หากมีกำไรหรือขาดทุนจากกิจการนั้น ก็ได้รับหรือรับผิดชอบคนเดียว

ข้อได้เปรียบและข้อเสียเปรียบของธุรกิจเจ้าของคนเดียว 1. การจัดตั้งทำได้ง่าย เหมาะกับกิจการ ขนาดเล็ก 2. เจ้าของเป็นผู้รับผิดชอบต่อผลกำไร และ ขาดทุนทั้งสิ้นแต่ผู้เดียว 3. เจ้าของมีอิสระในการบริหารเอง จึงรักษา ความลับได้ดี 4. ข้อบังคับทางกฎหมายมีน้อย 5. การเลิกกิจการทำได้ง่าย 1. เจ้าของธุรกิจต้องรับผิดชอบในหนี้สิน ไม่จำกัดจำนวน 2. การจัดหาเงินทุนเพิ่มขึ้นทำได้ยาก 3. เมื่อกิจการขยายตัวขึ้น เจ้าของต้องรับภาระ ในการทำงานมากขึ้น 4. ลูกจ้างมีโอกาสก้าวหน้าได้ค่อนข้างจำกัด 5. อายุกิจการไม่แน่นอน ขึ้นอยู่กับคนที่เป็น เจ้าของกิจการ

กิจการห้างหุ้นส่วน (Partnership) การดำเนินธุรกิจโดยการร่วมกันของกลุ่มบุคคลตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป ตกลงที่จะดำเนินธุรกิจ โดยมีวัตถุประสงค์ที่จะแบ่งผลกำไรจากการดำเนินงาน

ลักษณะสำคัญของห้างหุ้นส่วน มีสัญญาระหว่างบุคคลตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป สัญญาจะทำด้วยวาจาก็ได้ แต่ในทางปฏิบัติ สัญญามักจัดทำเป็นลายลักษณ์อักษร มีการตกลงร่วมทุน คู่สัญญาจะต้องมีสิ่งหนึ่งสิ่งใดมาลงทุน ได้แก่ เงินสดหรือทรัพย์สิน เช่น เครื่องจักร ที่ดิน ฯลฯ ตลอดจนแรงงาน การกระทำกิจกรรมร่วมกัน มีวัตถุประสงค์แบ่งปันผลกำไรจากการร่วมทำธุรกิจ

ประเภทของห้างหุ้นส่วน ห้างหุ้นส่วนสามัญ ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล ห้างหุ้นส่วนจำกัด

ห้างหุ้นส่วนสามัญ ผลกำไรขาดทุนแบ่งกันตามข้อสัญญา บุคคล 2 คนทำสัญญาลงทุนร่วมกัน เพื่อแบ่งกำไรร่วมกัน (ไม่มีฐานะเป็นนิติบุคคล) หุ้นส่วนทุกคนมีอำนาจบริหารกิจการ เว้นแต่ หุ้นส่วนคนอื่นทักท้วง มีการตั้งหุ้นส่วนผู้จัดการ ตกลงไว้เป็นอย่างอื่น ผลกำไรขาดทุนแบ่งกันตามข้อสัญญา หุ้นส่วนทุกคนรับผิดชอบโดยไม่จำกัดจำนวน

ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล คือ ห้างหุ้นส่วนสามัญซึ่งจดทะเบียน (มีฐานะเป็นนิติบุคคล) หุ้นส่วนทุกคนมีอำนาจบริหารกิจการ เว้นแต่ หุ้นส่วนคนอื่นทักท้วง มีการตั้งหุ้นส่วนผู้จัดการ ตกลงไว้เป็นอย่างอื่น ผลกำไรขาดทุนแบ่งกันตามข้อสัญญา หุ้นส่วนรับผิดชอบในการกระทำของหุ้นส่วนที่อยู่ภายใต้วัตถุประสงค์ของห้าง โดยไม่จำกัดจำนวน แต่เจ้าหนี้ของห้างฯ ต้องเรียกจากห้างฯ ก่อน

ห้างหุ้นส่วนจำกัด หุ้นส่วนจำกัด ไม่มีอำนาจบริหารกิจการ คือ ห้างหุ้นส่วนที่มีการจดทะเบียน และมีหุ้นส่วนอยู่ 2 ประเภท 1. หุ้นส่วนจำกัดความรับผิด 2. หุ้นส่วนพวกไม่จำกัดความรับผิด หุ้นส่วนจำกัด ไม่มีอำนาจบริหารกิจการ หุ้นส่วนไม่จำกัดความรับผิด มีอำนาจจัดการห้างได้ หุ้นส่วนจำกัดความรับผิด รับผิดไม่เกินจำนวนที่ตนรับจะลงทุนในห้างฯ เว้นแต่ ได้เข้าจัดการงานของห้างฯ และยอมเอาชื่อตนเป็นชื่อของห้างฯ หุ้นส่วนไม่จำกัดความรับผิด ต้องรับผิดโดยไม่จำกัดจำนวน

บริษัทจำกัด(Limited Company) การประกอบธุรกิจที่มีการลงทุนตั้งแต่ 7 คนขึ้นไป ทุนแบ่งเป็นหุ้นๆ ละไม่ต่ำกว่า 5 บาท ดังนั้น หากมีกำไรหรือขาดทุนจากกิจการนั้น ก็ได้รับหรือรับผิดชอบตามส่วนที่ร่วมทุน

บริษัทจำกัด กรรมการ เป็นผู้แทนบริษัท มีอำนาจบริหารกิจการภายในกรอบอำนาจและวัตถุประสงค์ของบริษัท ผู้ถือหุ้น มีอำนาจควบคุม และสามารถตรวจสอบบริษัทได้ โดย มีสิทธิ์แต่งตั้งถอดถอนกรรมการ มีสิทธิ์ตรวจสอบเอกสารหลักฐานของบริษัท มีสิทธิ์เลือกผู้สอบบัญชี ผู้ถือหุ้นจะมีความรับผิดจำกัดแค่ค่าหุ้นที่ได้จ่ายไป หรือที่ยังจ่ายไม่ครบเท่านั้น กรรมการ ไม่ต้องมีความรับผิดชอบใดๆ เว้นแต่ - ได้กระทำนอกขอบวัตถุประสงค์ของบริษัท หรือนอกอำนาจของกรรมการ

ชนิดของหุ้น หุ้นทุน หุ้นสามัญ เป็นหุ้นที่ได้รับเงินปันผลและมีสิทธิในการออกเสียงบริหารบริษัท หุ้นบุริมสิทธิ เป็นหุ้นที่มีสิทธิพิเศษได้รับเงินปันผลก่อนหุ้นสามัญ แต่ไม่มีสิทธิในการออกเสียง หุ้นทุนที่มีสิทธิรองลงมา เป็นหุ้นที่จะได้รับเงินผลหลังจากปันผลให้หุ้นอื่นๆแล้ว หุ้นให้เปล่าเป็นหุ้นที่บริษัทจ่ายแทนเงินปันผลกรณีที่บริษัทมีเงินสดไม่เพียงพอ หุ้นทุนร่วมเป็นเจ้าของ เป็นหุ้นที่ให้แก่คนในบริษัท หุ้นชนิดนี้ไม่มีสิทธิออกเสียงแต่มีสิทธิได้รับเงินปันผล หุ้นกู้ เป็นหุ้นที่ขายให้ประชาชนทั่วไปโดยจ่ายดอกเบี้ยให้ ถือเป็นเจ้าหนี้บริษัท

บริษัทมหาชนจำกัด(Public Company) การประกอบธุรกิจที่มีการลงทุนโดยคนตั้งแต่ 15 คนขึ้นไปเพื่อทำกิจการร่วมกัน จดทะเบียนเป็นนิติบุคคล และเสนอขายหุ้นต่อประชาชน ดังนั้น หากมีกำไรหรือขาดทุนจากกิจการนั้น ก็ได้รับหรือ รับผิดชอบตามส่วนที่ร่วมทุน

บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน)

ธุรกิจแฟรนไชส์

Franchise คืออะไร มาจากภาษาฝรั่งเศส ที่เขียนว่า FRANCHIR แปลว่า สิทธิพิเศษ เกิดขึ้นครั้งแรกที่ประเทศสหรัฐอเมริกา เมื่อ 50 ปีที่ผ่านมา (www.franchise vision.com) เกิดขึ้นในประเทศไทยตั้งแต่ปี 2526

แฟรนไชส์ (Franchise) คืออะไร??? ระบบการทำธุรกิจโดยความร่วมมือกันระหว่างบุคคล 2 ฝ่าย คือ ผู้ให้สิทธิทางการค้า หรือแฟรนไชส์ซอร์ (Franchisor) ผู้รับสิทธิทางการค้า หรือแฟรนไชส์ซี่ (Franchisee) โดยผู้รับสิทธิทางการค้าจะได้รับเครื่องหมายการค้ามาประกอบธุรกิจ แต่ต้องจ่ายเงินเป็นการแลกเปลี่ยนในการได้สิทธิ์นั้นมา

ลองทำดู...จับคู่คำให้ถูกต้อง เป็นผู้ลงทุน เป็นเจ้าของกิจการเองและยอมรับเงื่อนไขการประกอบการตลอดจนนโยบายหลัก เป็นผู้วางแผนการขายและรูปแบบการจัดการให้ ผู้ลงทุนจะดัดแปลงธุรกิจตามใจชอบมิได้ 1. แฟรนไชส์เซอร์ (Franchiser) 2. แฟรนไชส์ซี่ (Franchisee)

ประเภทแฟรนไชส์ 1. อาหาร เช่น ก๋วยเตี๋ยวกระทุ่มแบน,ขนมจีนสด เอราวัณ, เชสเตอร์กริลล์, เดอะพิซซ่า คอมปานี, บะหมี่แชมป์โลก, โมบายสเต็ก, อีซีส์, โออิชิราเมน ฯลฯ 2. เครื่องดื่ม เช่น 94 Coffee, กาแฟนายหลา, คอฟฟี่เวิลด์, คาเฟ่ ดิโอโร่, เฉาก๊วยธัญพืช, สตาร์บัคส์, บัดส์ไอศกรีม,บาสกิ้น-รอบบิ้นส์,มหาชัย ไอศกรีม ฯลฯ

ประเภทแฟรนไชส์ 3. เบเกอรี่ เช่น ชินซีโอ, ซูการ์บัน, ดังกิ้น โดนัท, ดี-เบสท์นพวรรณ ขนมไทย, เอราวัณ ทองม้วนสด, IN&OUT ฯลฯ 4. บริการ เช่น คีย์เวิลด์, แจ๊สซี่, ซันเบลท์ เอเชีย,โปรฟิคซ์, โฟโต้ อองโวค, ยูสไมล์ โฟโต้, อาสาเซอร์วิส ไอทีคลินิก, ควอลิตี้ คลีนนิ่ง ฯลฯ

ประเภทแฟรนไชส์ 5. การศึกษา เช่น คุมอง, ไดนามิค แมทส์, แบร์ลิทซ์, แมดซายน์, สมาร์ท อิงลิช, สยาม คอมพิวเตอร์, ไอแอมจีเนียส, สมุดไท-อาร์ตติโน, MA-ED ฯลฯ 6. ความงาม เช่น ดร.สาโรช, บุษบาบ้านสมุนไพรสด, เบลล่า นีน่า, พรีม่า โกลด์, พลอยสวย, อโรม่าเวร่า สปา, PATA อัญมณี โคลลนิ่ง ฯลฯ

ประเภทแฟรนไชส์ 7. ค้าปลีก เช่น 7-Eleven, จักรวาลภัณฑ์, เจ มาร์ท, ฟิตเฟล็กซ์, แฟมิลี่มาร์ท, วีช้อป,หอแว่น, อากิโกะ, เอ็มช็อป ฯลฯ 8. งานพิมพ์ เช่น ศูนย์เติมหมึกครบวงจร ไซเบอร์อิ้งค์, ดับเบิ้ล เอ ก๊อปปี้, สมาร์ท เพรส, ยูเมมโมรี่, อัลฟ่า กราฟฟิค, C. Image digital ฯลฯ

ประเภทแฟรนไชส์ แนะนำแฟรนไชส์ 9. หนังสือ วีดีโอ เช่น ดอกหญ้า, ร้านนายอินทร์, เออาร์ฟอร์ยู, วีดีโอ อีซี่, ระคุ ระคุ, ซึทาญ่า ฯลฯ 10. อสังหาริมทรัพย์ เช่น อีอาร์เอ ฯลฯ แนะนำแฟรนไชส์

แนะนำแฟรนไชส์

ข้อดีของแฟรนไชส์ โอกาสแห่งความสำเร็จที่สูงขึ้น - ย่นระยะเวลาการเรียนรู้ - เครื่องหมายการค้าที่ได้รับการยอมรับ - การประหยัดต่อขนาดจากการซื้อทีละมากๆ - การโฆษณาและสนับสนุนการขายร่วมกัน - การถ่ายโอนความชำนาญ บริการช่วยเหลือจากบริษัทผู้ให้สิทธิ

ข้อเสียของแฟรนไชส์ สูญเสียอิสรภาพในการดำเนินธุรกิจ - ขาดความคิดสร้างสรรค์ - ลงทุนสูง เนื่องจากต้องจ่ายค่าลิขสิทธิ์ ค่าธรรมเนียมต่างๆ ทำให้ ได้ผลตอบแทนน้อยลง - การเปลี่ยนแปลงสัญญาต้องได้รับอนุญาตจากผู้ให้สิทธิ์ และ หากไม่ทำตามสัญญาก็อาจถูกยกเลิก

Franchise Fee vs. Royalty Fee ค่าตอบแทนที่เป็นจำนวนเงินที่แน่นอนจะจ่ายก่อนเริ่มดำเนินงาน ซึ่งถือว่าเป็นการจ่ายค่าสิทธิ์ต่างๆ ให้กับบริษัทแม่ Royalty fee ค่าตอบแทนที่ต้องจ่ายอย่างต่อเนื่อง ตามสัดส่วนของผลการดำเนินงาน อาจเรียกเป็นเปอร์เซ็นต์ ต่อเดือนหรือต่อปีจากยอดขาย หรือเรียกเก็บจากยอดสั่งซื้อสินค้าก็มี

Advertising Fee vs. Franchise package Fee ค่าตอบแทนที่ต้องจ่ายอย่างต่อเนื่อง ตามสัดส่วนของการดำเนินงาน เพื่อนำไปใช้เพื่อการโฆษณา Franchise package fee ค่าตอบแทนในระบบหรือเทคนิคต่างๆ เช่น ค่าอบรม หรืออื่นๆ

จบบทที่ 3 แล้วจ้า ขอขอบคุณที่สนใจฟัง...