วิชา ศาสนศึกษาขั้นแนะนำ

งานนำเสนอเรื่อง: "วิชา ศาสนศึกษาขั้นแนะนำ"— ใบสำเนางานนำเสนอ:

1 วิชา ศาสนศึกษาขั้นแนะนำ
ศาสนาคืออะไร คำว่า “ศาสนา” แปลมาจากคำว่า “Religion” เป็นคำที่มาขากวัฒนธรรมแบบตะวันตก มีความหมายว่า การมอบศรัทธาบูชาผู้พระเจ้าผู้มีอำนาจอยู่เหนือตนด้วยความเคารพยำเกรง เกณฑ์การพิจารณาว่า อะไรเป็นศาสนาหรือไม่ นักปราชญ์ตะวันตกใช้เกณฑ์ ดังนี้ - มีหลักความเชื่อว่าพระเจ้าสร้างโลกและสรรพสิ่ง - มีหลักความเชื่อว่า คำสอนต่างๆ มาจากพระเจ้าทั้งส่วนที่เป็นธรรมจารรยาและกฏหมายสังคม

2 ศาสนาคืออะไร (ต่อ) มีหลักความเชื่อที่เป็นอจินไตย เชื่อไปตามคำสอน ไม่ต้องพิสูจน์ตามแนวทางวิทยาศาสตร์ แต่อาศัยอำนาจเทพเจ้าที่อยู่เหนือตนเป็นเกณฑ์ - มีหลักการยอมมอบตน มอบการกระทำของตนและอื่นใดที่เกี่ยวข้องกับตนให้แก่พระเจ้าด้วยความจงรักภักดีโดยไม่มีข้อโต้แย้ง (เสถียร พันธรังสี, ศาสนาเปรียบเทียบ หน้า ๙)

3 ความหมายของศาสนา สิ่งที่จะเชื่อได้ว่าเป็นศาสนา มีเกณฑ์พิจารณาดังนี้
มีศาสดา มีหลักธรรมคำสอนที่ชัดเจน มีหลักความเชื่อเกี่ยวกับสิ่งปรมัตถ์ คือสัจธรรมสูงสุด มีพิธีกรรม มีสถาบันทางศาสนา

4 ความสำคัญของศาสนา ความสำคัญระดับบุคคล พัฒนาจิตใจ
ความสำคัญระดับบุคคล พัฒนาจิตใจ ความสำคัญระดับสังคม ความสามัคคี อยู่ร่วมกัน ความสำคัญระดับประเทศ เป็นฐานแห่งอารยธรรมทั้งด้านวัตถุและจิตใจ ความสำคัญในระดับสากล เป็นมรดกล้ำค่า ทุกคนมีสิทธิเสรีภาพในการนับถือศาสนา ไม่ควรมีการกีดกันในเรื่องนับถือศาสนา

5 วิธีการศึกษาวิชาศาสนศึกษา
รวบรวมข้อมูล ด้านประวัติ คำสอน การเคลื่อนไหว วิเคราะห์ข้อมูล หาความเหมือนและความต่าง เหตุผล เหตุปัจจัยต่างๆ ความสำคัญและประโยชน์ การตั้งคำถามและการแสวงหาคำตอบ

6 เป้าหมายของศึกษาวิชาศาสนศึกษา
เพื่อนำความรู้ไปพัฒนาตนเองให้มีคุณธรรมจริยธรรมงอกงามและช่วยพัฒนาสังคมให้มีคุณธรรมจริยธรรมเป็นฐาน เพื่อการเข้าใจอันดีระหว่างศาสนาอันนำไปสู่ความสงบสุขและเกิดสันติภาพ

7 ความสำคัญของความรู้เกี่ยวกับศาสนศึกษา
ศาสนาเป็นแหล่งเกิดของคำสอนด้านคุณธรรมจริยธรรม คนนับถือศาสนาปฏิบัติตามคำสอน เป็นคนดี มีคุณธรรม มีระเบียบวินัย รู้วิชาการด้านศาสนาแล้วนำไปประยุกต์ใช้เพื่อพัฒนาชีวิต มีหลักในการดำรงชีวิต มีความรับผิดชอบต่อตนเองและสังคม

8 ความจำเป็นในการศึกษาวิชาศาสนา
ทุกประเทศมีศาสนา - ศาสนาเป็นส่วนหนึ่งในวิถีชีวิตตั้งแต่เกิดจนตาย ดังนั้นควรเรียนรู้ให้เข้าใจอย่างถูกต้อง การเรียนรู้ศาสนาในด้านวิชาการมีความจำเป็น - รู้ความจริง (fact, what it is)เกี่ยวกับศาสนา -รู้เหตุผลทำไมจึงเป็นเช่นนั้น (Why it is)

9 ความจำเป็นในการศึกษาวิชาศาสนา (ต่อ)
การเรียนรู้ศาสนาในด้านวิชาการมีความจำเป็น (ต่อ) - มีใจเป็นกลาง ไม่ลำเอียงไปทางศาสนาที่ตนนับถือ

10 ความจำเป็นในการศึกษาวิชาศาสนา (ต่อ)
ศาสนาใหญ่ๆ เป็นสถาบันที่คนนับถือมาก ศาสนาเป็นฐานชีวิตของคนในสังคม ถ้ารู้ความจริง เหตุผล และวางใจเป็นกลางก็จะเกิดการเข้าใจอันดีเกี่ยวกับศาสนาต่างๆ เช่นเรื่อง ชั้นวรรณะ (caste) ความรักกันฉันท์พี่น้อง (brotherhood) ความมีเอกภาพ (unity) ความแตกแยก (disunity) ของคนในชาติ การแบ่งแยกดินแดน (separationism) สงคราม (war) ปัญหาการเมือง (political problems) ปัญหาเศรษฐกิจ (economic problems)

11 ความจำเป็นในการศึกษาวิชาศาสนา (ต่อ)
การศึกษาศาสนาในฐานะที่เป็นวิชาการเพื่อให้เข้าใจความจริงเกี่ยวกับเรื่องนั้นๆ และเหตุผลที่ความจริงเป็นเช่นนั้น จึงต้องศึกษาศาสนาตามลำดับดังนี้ - ศาสนาเกิดขึ้นได้อย่างไร อะไรเป็นมูลเหตุเกิดของศาสนา - ประเภท ความหมายของศาสนา - หลักคำสอน การแบ่งแยกเป็นนิกายต่างๆ

12 ความจำเป็นในการศึกษาวิชาศาสนา (ต่อ)
มูลเหตุเกิดศาสนา -ศาสนาพราหมณ์อินดู เกิดจากความเชื่อในอำนาจของธรรมชาติ (annimatism) เช่น พระวรุณ คือเทพแห่งฝน พระอัคนี คือเทพแห่งไฟ เทพแห่งลมเรียกว่า พระวายุ เทพแห่งน้ำเรียกว่า พระแม่คงคา

13 ความจำเป็นในการศึกษาวิชาศาสนา (ต่อ)
มูลเหตุเกิดศาสนา (ต่อ) - มีมูลเหตุมาจากความต้องการรู้ความจริงเกี่ยวกับชีวิตและการแก้ปัญหาชีวิต เช่น ศาสนาพุทธ และศาสนาเชน - มีมูลเหตุมาจากปัจจัยทางการเมืองและความสับสนทางความเชื่อถือของคนในชาติ เช่น ศาสนาอิสลาม ศาสนาสิกข์ (Sikhism)

14 ความจำเป็นในการศึกษาวิชาศาสนา (ต่อ)
ประเภทของศาสนา แบ่งตามแนวคิดเกี่ยวกับพระเป็นเจ้า (God) 1. เทวนิยม (theism) ศาสนาที่นับถือพระเจ้าและเชื่อพระเจ้าว่าเป็นผู้สร้างสรรพสิ่งและกำหนดชะตาชีวิตของสรรพสิ่ง เช่น ศาสนาคริสต์ ศาสนาพราหมณ์ฮินดู ศาสนาอิสลาม ศาสนาสิกข์ 2. อเทวนิยม (atheism) ศาสนาที่ไม่มีแนวคิดที่เชื่อว่าพระเจ้าว่าเป็นผู้สร้างสรรพสิ่งและกำหนดชะตาชีวิตของสรรพสิ่ง เช่นพุทธศาสนาเชื่อในกรรมและปฏิจจสมุปบาท ศาสนาเชน (jainism) เชื่อในหลักกรรมและอัตตาบริสุทธิ์

15 วิชา ศาสนศึกษาขั้นแนะนำ
สิ่งเคารพสูงสุด (สัจธรรมสูงสุด) ของศาสนาต่างๆ ลักษณะของสิ่งเคารพสูงสุดทางศาสนาที่สำคัญ คือ 1)สิ่งนั้นจะมีความหมายยิ่งใหญ่กว่ามนุษย์ 2) สิ่งนั้นจะเป็นสิ่งที่คนในแต่ละศาสนาให้ความเคารพยำเกรง ที่สำคัญศาสดาในศาสนานั้นก็ให้ความเคารพยำเกรงอย่างยิ่งด้วย 1.ธรรม คือสิ่งเคารพสูงสุดในพุทธศาสนา ธรรม ในที่นี้ ใช้ภาษาสมัยวิทยาศาสตร์ หมายถึง กฎ ธรรมชาติ (นิยาม ๕ ได้แก่ อุตุนิยาม พีชนิยาม จิตนิยาม กรรมนิยม และ ธรรมนิยาม)

16 สิ่งเคารพสูงสุด (สัจธรรมสูงสุด) ของศาสนาต่างๆ
2. สิ่งเคารพสูงสุดในศาสนาพราหมณ์-ฮินดู คือ พรหมัน หรือ ปรมาตมัน เชื่อกันว่า เป็นผู้สร้างจักรวาลและสรรพสิ่งพร้อมกับกำกับดูแลความเป็นไปของจักรวาลและสรรสิ่ง 3. สิ่งเคารพสูงสุดในศาสนาคริสต์ คือ พระเจ้า มีชื่อเรียกว่า พระยะโฮวา เป็นผู้สร้างจักรวาลและสรรพสิ่งพร้อมกับกำกับดูแลความเป็นไปของจักรวาลและสรรสิ่ง 4. สิ่งเคารพสูงสุดในศาสนาอิสลาม คือ พระเจ้า มีชื่อเรียกว่า พระอัลเลาะฮ์ เป็นผู้สร้างจักรวาลและสรรพสิ่งพร้อมกับกำกับดูแลความเป็นไปของจักรวาลและสรรสิ่ง