โครงการรณรงค์ให้วัคซีน dT แก่ประชากรกลุ่มอายุ 20 - 50 ปี ในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

บาดทะยัก ในเด็กแรกเกิด อัตราความครอบคลุมของการได้รับวัคซีนในเด็กอายุ 1 ปี และโรคติดต่อที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีน ประเทศไทย: ปี 2520-2557 ที่มา: กลุ่มโรคติดต่อที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีน, สำนักโรคติดต่อทั่วไป กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข บาดทะยัก ในเด็กแรกเกิด ไอกรน อัตราป่วยต่อประชากรแสนคน ความครอบคลุมการได้รับวัคซีน (%) อัตราป่วยต่อเด็กเกิดมีชีพแสนคน หัด 2556 คอตีบ โปลิโอ 2556 2

ปัญหาที่ต้องรีบแก้ไข วัคซีนครอบคลุมไม่ทั่วถึง โดยเฉพาะประชาชน อัตราความครอบคลุมของการได้รับวัคซีนในเด็กอายุ 1 ปี และโรคติดต่อที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีน ประเทศไทย: ปี 2520-2557 ที่มา: กลุ่มโรคติดต่อที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีน, สำนักโรคติดต่อทั่วไป กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข อัตราป่วยต่อประชากรแสนคน ความครอบคลุมการได้รับวัคซีน (%) หัดเยอรมัน ไข้สมองอักเสบ Start JE vaccine in 1991 (17 provinces) ปัญหาที่ต้องรีบแก้ไข วัคซีนครอบคลุมไม่ทั่วถึง โดยเฉพาะประชาชน ในถิ่นทุรกันดาร ชุมชนแออัดและชายแดนใต้ เสี่ยงที่โรคจะระบาด โรคคอตีบเริ่มกลับมาระบาด โรคหัดยังระบาดเป็นระยะ ส่วนใหญ่พบในเด็กเล็ก 0-7 ปี (44%) 2556 คางทูม 3

อัตราป่วยโรคคอตีบและความครอบคลุมของ การได้รับวัคซีนคอตีบครบ 3 ครั้ง ในเด็กอายุครบ 1 ปี : ประเทศไทย พ.ศ. 2520-2557 อัตราป่วยต่อประชากรแสนคน ร้อยละ แหล่งที่มา : สำนักระบาดวิทยาและสำนักโรคติดต่อทั่วไป กรมควบคุมโรค อัตราป่วย ความครอบคลุม

จำนวนและร้อยละของผู้ป่วยยืนยันและเข้าข่ายโรคคอตีบ ในพื้นที่ที่มีการระบาด จำแนกตามกลุ่มอายุ ปี 2555 กลุ่มอายุ (ปี) จำนวน ( N=48) ร้อยละ 0-5 5 10.4 6-15 16 33.3 16-25 26 ปีขึ้นไป 22 45.8 รวม 48 100 ที่มา : สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค

ผู้ป่วยยืนยันโรคคอตีบปี 2556 จังหวัด ป่วย เสียชีวิต อายุ เดือนที่ป่วย ปัตตานี 3 2 < 15 ปี ม.ค.-ส.ค. สงขลา 4 ม.ค.-ก.ค. นราธิวาส 1 ก.พ.-พ.ค. ตาก มิ.ย. ยโสธร > 15 ปี มิ.ย.-ก.ย. อุดรธานี ก.ค.-ส.ค. กทม. ส.ค. , ธ.ค. สตูล ก.ย. เชียงใหม่ ยะลา ต.ค. รวม 21 7 ข้อมูล ณ วันที่ 21 ม.ค. 57

ความเสี่ยงในการระบาดของโรคคอตีบในประเทศไทย ผู้ป่วยโรคคอตีบชาวลาวข้ามฝั่งมารักษา ที่ประเทศไทยหลายราย เช่นที่เชียงของ (จังหวัดเชียงราย) ท่าลี่ (จังหวัดเลย) การระบาดในลาวยังมีอยู่ต่อเนื่อง สปป.ลาว สหภาพพม่า ขอรับการสนับสนุน DAT จากไทย ช่องว่างภูมิต้านทานโรค กลุ่มผู้ใหญ่ที่เกิดก่อนหรือ เกิดในช่วงต้นของ EPI เด็กที่ไม่ได้รับวัคซีนหรือได้รับไม่ครบ พื้นที่ต่างๆที่เสี่ยง Herd immunity ของ Diphtheria = 85 %

มาตรการตามระดับพื้นที่ รณรงค์ ให้วัคซีน สอบสวนให้ยา อื่นๆ ระบาด รณรงค์ในเด็กและผู้ใหญ่ เก็บตกในเด็ก ผู้ป่วย & ผู้สัมผัส (พาหะ) สุขศึกษา NPI เสี่ยง รณรงค์ในเด็ก - พื้นที่เสี่ยง พื้นที่อื่นๆ

มาตรการดำเนินการในพื้นที่ 1.พื้นที่ระบาด: War room, Early Diagnosis & treatment Contact case management, Mop-Up vaccination ทุกคน, Active surveillance 2.พื้นที่สงสัย: War room, Diagnosis & treatment Contact case management, Mop-Up vaccination เด็กต่ำกว่า 15 ปี และกลุ่มเสี่ยง เช่น ชาวเขา ต่างด้าว 3.พื้นที่เสี่ยง: War room, Diagnosis&treatment, Mop-Up vaccination เด็กต่ำกว่า 15 ปี และกลุ่มเสี่ยง เช่น ชาวเขา ต่างด้าว 4.พื้นที่อื่นๆ: ติดตามสถานการณ์ใกล้ชิด, Diagnosis & treatment, Catch-Up vaccination เด็กต่ำกว่า 12 ปี

ต่อโรคคอตีบในประชากรกลุ่มอายุต่าง ๆ สภาวะระดับภูมิคุ้มกัน ต่อโรคคอตีบในประชากรกลุ่มอายุต่าง ๆ

ร้อยละของระดับภูมิคุ้มกันต่อโรคคอตีบ ในประชากร อำเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น ปี 2554 1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 51-60 61-70 71-80 รวม กลุ่มอายุ (ปี)

Phitsanulok Chonburi Chiang Mai Ratchaburi Songkhla Nakhon Si Thammarat Songkhla

13

ร้อยละของระดับภูมิคุ้มกันต่อโรคคอตีบ ในกลุ่มอายุ 20 - 60 ปี ประเทศไทย ปี 2556 Seroconversion IU/mL

คณะอนุกรรมการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค ผลการประชุม คณะอนุกรรมการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค เมื่อ 28 มกราคม 2556 มีมติ...... กำหนดให้รณรงค์ใช้วัคซีน dT จำนวน 1 ครั้ง ผู้ใหญ่กลุ่มอายุ 20-50 ปี การรณรงค์ฯ ให้เน้นในพื้นที่ที่เสี่ยง ต่อการเกิดโรคคอตีบก่อน 15 15

มาตรการด้านการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค แจ้งเตือนรพท.รพช.สสอ.และรพสต.ทุกแห่ง ให้เร่งรัดตรวจสอบประวัติการได้รับวัคซีนคอตีบแก่เด็กก่อนวัยเรียน และนักเรียน รวมทั้งติดตามเด็กที่ยังไม่ได้รับวัคซีนหรือ ได้รับไม่ครบ ให้ได้รับวัคซีนครบถ้วนตามเกณฑ์ 2. กำหนดให้วัคซีน dT ทดแทน T ในทุกกรณี เช่น หญิงมีครรภ์ กลุ่มผู้มีบาดแผล  หน่วยบริการทุกแห่งทั้งภาครัฐและเอกชน  ราชวิทยาลัยและสมาคมแพทย์ที่เกี่ยวข้อง  ประกันสังคม  บริษัทนำเข้าวัคซีน เพื่อปรับแผนการจัดจำหน่ายวัคซีน ในอนาคต

มาตรการด้านการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค (ต่อ) 3. รณรงค์ให้ dT แก่ผู้ใหญ่อายุ 20-50 ปี 1 ครั้ง เพื่อเร่งให้ภูมิคุ้มกันโรคในชุมชนมีระดับสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว 4. บรรจุการให้ dT กระตุ้นแก่ผู้ใหญ่ทุก 10 ปี ไว้ในตาราง EPI เพื่อกระตุ้นให้ภูมิคุ้มกันคงอยู่ในระดับที่ป้องกันโรค ได้อย่างต่อเนื่อง

โครงการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ในโอกาสเจริญพระชนมายุ ครบ ๖๐ พรรษา เพื่อคุ้มครองคนไทยจากโรคร้ายด้วยวัคซีน เป้าหมายของโครงการ 1. ความครอบคลุมการได้รับวัคซีน dT ในประชากรอายุ 20-50 ปี ไม่น้อยกว่าร้อยละ 85 2. ความครอบคลุมการได้รับวัคซีน MR ในประชากรเด็กอายุ 2.5 – 7 ปี ไม่น้อยกว่าร้อยละ 95

โครงการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ในโอกาสเจริญพระชนมายุ ครบ ๖๐ พรรษา เพื่อคุ้มครองคนไทยจากโรคร้ายด้วยวัคซีน มี.ค – เม.ย. 57 ต.ค. – พ.ย. 57 มี.ค. – เม.ย 58 พ.ค. – ก.ย. 58 โครงการนำร่องรณรงค์ dT จ.มุกดาหาร (1.6 แสนโด๊ส) ขยายการรณรงค์ dT ภาคอีสาน 19 จังหวัด (~10 ล้านโด๊ส) ขยายการรณรงค์ dT ภาคเหนือ ภาคกลาง และภาคใต้ รวม 57จังหวัด (~ 18 ล้านโด๊ส) ให้วัคซีน MR 2 .5 - 7 ปี ทั่วประเทศ

กิจกรรมและงบประมาณ ลำดับที่ กิจกรรม งบประมาณ สำนักต. สคร. สสจ. 1. ประชุมคณะกรรมการดำเนินโครงการฯ 24,950 บาท - 2. จัดซื้อวัคซีน MR เพื่อปิด GAP 218.25 ล้านบาท 3. ประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อถ่ายทอด แนวทางการรณรงค์ฯ 3.1 ส่วนกลางชี้แจง สคร. / สสจ. 700,000 บาท 3.2 สคร. ชี้แจง สสจ. / สสอ. / รพศ. รพท.รพช. รพสต. เทศบาล ศูนย์บริการสาธารณสุข 40,000 บาท/จังหวัด 4. สนับสนุนงบดำเนินการให้ สสจ. 15,000 บาท/อำเภอ 5. นิเทศติดตาม / ประเมินผล 100,000 บาท 7,000 บาท/จังหวัด

การป้องกัน... แม้เพียงน้อยนิด ย่อมมีคุณค่า... กว่าการทุ่มเทอย่างมากมาย ในการดูแลรักษา... ขอบคุณ