II. Chronic Debilitating diseases สาเหตุ 1. โภชนาการและการจัดการ 2. พยาธิภายใน(และภายนอก)ร่างกาย 3. โรคใน ระบบ ทางเดินหายใจเรื้อรัง (ดูรายละเอียดในหัวข้อโรคติดเชื้ออื่นๆ) 4. ข้ออักเสบเรื้อรัง 5. โรคอื่นๆ เช่น ParaTB, CL, Melioidosis แบบเรื้อรัง เป็นต้น (ดูรายละเอียดในหัวข้อโรคติดเชื้ออื่นๆ) Chronic debilitating diseases

Chronic debilitating diseases 2.1. สาเหตุเกี่ยวกับ โภชนาการและการจัดการ 1. Primary nutritional problems อาหารหยาบคุณภาพไม่ดี: Vitamin A, Cobalt, Copper ต่ำ อาหารข้นไม่เพียงพอ: พลังงานและโปรตีนต่ำ 2. Secondary nutritional problems การจัดการในการให้อาหาร พฤติกรรมสัตว์ ปัญหาช่องปากและฟัน Chronic debilitating diseases

Chronic debilitating diseases 2.2. สาเหตุเกี่ยวกับพยาธิภายในร่างกาย 1. หนอนพยาธิตัวกลม 2. หนอนพยาธิตัวแบน 3. เชื้อบิด อาการที่เกิดจากการแย่งอาหารของพยาธิคือทำให้สัตว์เจริญเติบโตช้า มีอัตราการแลกเนื้อต่ำ บางชนิดอาจทำให้ท้องเสีย หรือทางเดินอาหารอุดตัน โดยเฉพาะในลูกสัตว์ Chronic debilitating diseases

นอกจากนี้พยาธิที่มีนิสัยดูดเลือด จะทำให้โลหิตจาง โปรตีนในเลือดต่ำ ทำให้เกิดอาการที่เรียกว่า bottle jaw เช่น Haemonchus contortus ในกระเพาะที่ 4

Chronic debilitating diseases Emaciated condition อาการ Anemia (porcelain white) Bottle jaw Chronic debilitating diseases

Chronic debilitating diseases ชนิดของพยาธิในแพะ แกะ พยาธิดูดเลือด Haemonchus ในกระเพาะที่ 4 พยาธิตัวตืดอุดตันลำไส้ วิการจุดเลือดออกที่ผนังด้านในกระเพาะที่ 4 ซึ่งเกิดจากพยาธิ Haemonchus contortus Chronic debilitating diseases

หนอนพยาธิในโพรงจมูกแกะ

Chronic debilitating diseases การวินิจฉัยโรค 1. อาการ 2. ตัวพยาธิที่อาจปนกับอุจจาระ 3. การเก็บตัวอย่างอุจจาระ ไปตรวจหาไข่พยาธิ การรักษา ให้ยาถ่ายพยาธิตามชนิดของพยาธิที่พบ เช่น Levamisole, Oxfendazole, Albendazole, Ivermectin Chronic debilitating diseases

Chronic debilitating diseases การควบคุมและป้องกันโรค เน้นการแก้ปัญหาพยาธิ Haemonchus contortus ซึ่งเป็นพยาธิดูดเลือดในสภาวะที่เหมาะสม หนึ่งรอบวงจรชีวิตใช้เวลาเพียง 3 อาทิตย์ และเป็นพยาธิที่ออกไข่ได้ถึง 6000 ฟอง/ตัว /วัน Chronic debilitating diseases

Chronic debilitating diseases การควบคุมและป้องกันโรค (ต่อ) 1. คัดเลือกพันธุ์ที่ต้านทานโรค 2. การหมุนเวียนแปลงหญ้า 3. การปล่อยสัตว์ให้กินแปลงหญ้าเวลาสาย 4. การใช้ยาถ่ายพยาธิในช่วงเวลาและความถี่ที่เหมาะสม 5. การดูแลให้อาหารสัตว์อย่างพอเพียง ไม่มีโปรแกรมถ่ายพยาธิที่ใช้ได้กับการเลี้ยงสัตว์ ทุกสถานที่และทุกฤดูกาล Chronic debilitating diseases

2.3.โรคเกี่ยวกับข้ออักเสบเรื้อรัง เป็นโรคที่มีผลต่อข้อและกระดูก ทำให้สัตว์ที่ป่วยไม่ค่อยเคลื่อนไหว ปวด น้ำหนักลด และสุดท้ายจะล้มนั่งไม่ลุกยืน ระยะเวลาที่เกิดโรค ใช้เวลา เป็นเดือน เช่น โรค CAE (Caprine Arthritis Encephalitis) เกิดจากเชื้อไวรัสและไม่มีทางรักษา ซึ่งปัจจุบันจัดเป็น exotic disease แต่เคยระบาดในประเทศไทยเมื่อมี การนำเข้าแพะจากประเทศออสเตรเลีย ประมาณปี 2530 Chronic debilitating diseases

Chronic debilitating diseases 2.4. โรคเรื้อรังอื่นๆ วัณโรคเทียม (Caseous Lymphadenitis) จัดเป็น exotic disease สำหรับแพะในประเทศไทย แต่เคยระบาด เมื่อมีการนำเข้าแพะจากออสเตรเลีย ประมาณ ปี 2527 สาเหตุ เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย Corynebacterium pseudotuberculosis การติดต่อ โดยการสัมผัสฝีที่แตกออก Chronic debilitating diseases

Chronic debilitating diseases อาการ พบฝีหนองที่ต่อมน้ำเหลืองที่อยู่ใต้ผิวหนัง (superficial lymph nodes) เช่น mandibular, submaxillary, parotid, prescapular, prefemoral lymph node เป็นต้น แต่อาจพบฝีหนองได้ที่ต่อมน้ำเหลือง ในอวัยวะภายใน หนองมีลักษณะ เหนียวข้น คล้ายเนย โรคนี้ทำให้ สัตว์ทรุดโทรม ซูบผอม การรักษา ผ่าตัดเอาฝีออก แต่ควรคัดทิ้งสัตว์ที่ป่วยเป็นโรค มากกว่าที่จะพยายามรักษา Chronic debilitating diseases

III. Metabolic diseases 3.1. Pregnancy toxemia/ Ketosis เกิดจากการได้รับอาหารน้อยกว่าความต้องการของร่างกาย โดยเฉพาะเมื่อตั้งท้องแฝด ทำให้มีการสลายไขมันที่สะสมมาใช้เป็นพลังงาน ทำให้ได้ ketone bodies สะสมในร่างกาย เกิดความเป็นกรดและเป็นพิษ มักพบโรคในช่วง 6 wks สุดท้ายของการตั้งครรภ์ และสัตว์มักจะตาย แก้ไขโดยให้กินสารอาหาร: glucose, dextrose, อาหารหยาบและข้น Metabolic diseases

วิการ ตับพบวิการที่เรียก fatty degeneration สภาพภายนอกพบเนื้อตับยุ่ยเละ สีซีด นอกจากนี้ที่เนื้อเยื่อไขมันโดยเฉพาะ omentum พบ fat necrosis คือเซลไขมันตายเห็นเป็นจุดสีขาว Metabolic diseases

III. Metabolic diseases (ต่อ) 3.2. Milk fever 3.3. Bloat ประวัติและอาการเหมือนในโค Metabolic diseases