ทฤษฎีบทลิมิต (Limit Theorem)
ทฤษฎีบทลิมิตจะช่วยในการคำนวณค่าลิมิตของฟังก์ชันได้เร็วขึ้น ทฤษฎีบทลิมิตของฟังก์ชันมีผลลัพธ์คล้ายกับทฤษฎีบทลิมิตของลำดับ ที่กล่าวมาในบทที่ 3 ในการพิสูจน์สามารถทำได้โดยใช้นิยามลิมิต ทฤษฎีบท 4.1.2 หรือ ผลที่ได้จากหัวข้อ 3.4
ทฤษฎีบท 4.2.1 ให้ f, g : D มี x0 เป็นจุดลิมิตของ D, f และ g มีลิมิตที่ x0 แล้ว ( f+g )(x) = f(x) + g(x) (2) fg มีลิมิตที่ x0 และ ( fg )(x) = [ f(x) ][ g(x) ] (3) ถ้า g(x) 0 สำหรับ xD และ มีลิมิตที่ x0 และ ( ) = g(x) 0 แล้ว
การพิสูจน์ เนื่องจาก f, g มีลิมิตที่ x0 ให้ เป็นลำดับใดๆที่ลู่เข้าสู่ x0 โดยที่ xn x0 ทุกๆ n โดยทฤษฎีบท 4.1.2 ทำให้ เป็นลำดับลู่เข้าสู่ f(x) และ โดยทฤษฎีบท 3.4.1 เป็นลำดับลู่เข้า และ เป็นลำดับลู่เข้าสู่ g(x) ( f+g )(x) = f(x) + g(x) = f(x) + g(x)
นั่นคือ ฟังก์ชัน f + g มีลิมิตที่ x0 และ ( f+g )(x) = f(x) + g(x) ต่อไปจะแสดงว่า fg มีลิมิตที่ x0 และ มีลิมิตที่ x0 โดยใช้นิยาม 4.1.1 กำหนดให้ f(x) = A, g(x) = B (2) ให้ > 0 จะหา > 0 ที่ ถ้า 0 < | x – x0| < ทำให้ | ( fg )(x) – AB | < f มีลิมิตที่ x0 โดยทฤษฎีบท 4.1.4 จะมี M > 0 และ 1 > 0 ซึ่ง 0 < | x – x0| < 1 , xD แล้ว | f(x) | M
ให้ = ดังนั้น > 0 จะมี 2 ซึ่ง 0 < | x – x0| < 2, xD ทำให้ | f(x) – A | < g ต่อเนื่องที่ x0 จะมี 3 ซึ่ง 0 < | x – x0| < 3, xD ทำให้ | g(x) – B | < เลือก = min {1, 2, 3}
ถ้า 0 < | x – x0| < แล้วทำให้ | ( fg )(x) – AB | = | f(x)g(x) – AB + f(x)B – f(x)B | | f(x)g(x) – f(x)B | + | f(x)B – AB | = | f(x) || g(x) – B | + | B || f(x) – A | < M + | B | = ( M + | B | ) ดังนั้น | ( fg )(x) – AB | < ฟังก์ชัน fg มีลิมิตที่ x0 และ ( fg )(x) = [ f(x) ][ g(x) ]
(3) ให้ > 0 , B 0 และ g(x) 0, xD จะหา > 0 ที่ ถ้า 0 < | x – x0| < จะทำให้ | ( )(x) – | < เนื่องจาก g มีลิมิตที่ x0 และ > 0 จะมี 1 > 0 ซึ่งถ้า 0 < | x – x0| < 1 ทำให้ | g(x) – B | < | | g(x) | - | B | | < < | g(x) | < 3
กรณีที่ A 0 ให้ = | g(x) – B | < จะมี 2 > 0 ซึ่ง 0 < | x – x0| < 2 , xD ทำให้ จะมี 3 > 0 ซึ่ง 0 < | x – x0| < 3 , xD ทำให้ | f(x) – A | < ให้ =
เลือก = min {1, 2, 3} ที่ ถ้า 0 < | x – x0| < แล้วทำให้ + = + < + =
ดังนั้น | ( )(x) – | < กรณีที่ A = 0 จะมี 0 > 0 ซึ่ง 0 < | x – x0 | < 0 ทำให้ | f(x) | < เลือก = min {1, 0} ถ้า 0 < | x – x0 | < แล้ว = < ฟังก์ชัน มีลิมิตที่ x0 และ ( )(x) = เมื่อ g(x) 0 และ g(x) 0 , xD
ทฤษฎีบท 4.2.3 ให้ f : D และ g : D x0 เป็นจุดลิมิตของ D f, g มีลิมิตที่ x0 ถ้า f(x) g(x) ทุกๆ xD แล้ว f(x) g(x) การพิสูจน์ เนื่องจาก f, g มีลิมิตที่ x0 สำหรับ ลู่เข้าสู่ ใดๆที่ลู่เข้าสู่ x0 ทำให้ลำดับ f(x) และลำดับ ลู่เข้าสู่ g(x)
แต่ f(x) g(x) ทุกๆ xD ทำให้ f(xn) g(xn) ทุกๆ n นั่นคือ
ทฤษฎีบท 4.2.4 ให้ f : D และ g : D , x0 เป็นจุดลิมิตของ D ถ้า f มีขอบเขตบนเซต Q ซึ่งเป็นย่านของจุด x0 และ g มีลิมิตเท่ากับ 0 ที่จุด x0 แล้ว fg มีลิมิตที่ x0 และ (fg)(x) = 0 การพิสูจน์ ให้ > 0 จะหา > 0 ที่ ถ้า 0 < | x – x0 | < แล้ว | (fg)(x) | <
เนื่องจาก f มีขอบเขตบน Q ซึ่งเป็นย่านจุด x0 ดังนั้นจะมี 1 > 0 และ M > 0 ที่ | x – x0 | < 1, xD ทำให้ | f(x) | M เนื่องจาก g มีลิมิตที่ x0 > 0 จะมี 2 > 0 ที่ 0 < | x – x0 | < 2 ทำให้ | g(x) – 0 | < | g(x) | < เลือก = min {1, 2} ให้ =
ถ้า 0 < | x – x0 | < และ xD ทำให้ | (fg)(x) | = | f(x)g(x) | = | f(x) || g(x) | < M = นั่นคือ fg มีลิมิตที่ x0 และ (fg)(x) = 0