การทำงานของระบบประสาทอัตโนวัติ หน่วยปฏิบัติงาน ระบบประสาทซิมพาเทติก ระบบประสาทพาราซิมพาเทติก หัวใจ เต้นเร็วและแรขึ้น เต้นอ่อนและช้าลง กล้ามเนื้อม่านตา กล้ามเนื้อตามแนวรัศมีหดตัวทำให้รูม่านตา (Pupil) เปิดกว้าง กล้ามเนื้อตามแนวเส้นรอบวง หดตัว ทำให้รูม่านตา (Pupil) ปิดแคบลง กล้ามเนื้อเรียบ หลอดลม และ ขั้วปอด คลายตัวออก หายใจคล่อง หดตัวเข้า หายใจไม่สะดวก อะดรีนัล เมดัลลา กระตุ้นการหลั่งฮอร์โมนอะดรีนาลิน -
ระบบประสาทซิมพาเทติก ระบบประสาทพาราซิมพาเทติก หน่วยปฏิบัติงาน ระบบประสาทซิมพาเทติก ระบบประสาทพาราซิมพาเทติก กระเพาะและลำไส้ ยับยั้งการเคลื่อนไหวแบบพอริสตัลซิส (Peristalsis) และห้ามการหลั่งน้ำย่อย กระตุ้นการเคลื่อนไหวแบบพอริสตัลซิส (Peristalsis) และกระตุ้นการหลั่งน้ำย่อย กระเพาะปัสสาวะ ทำให้กระเพาะปัสสาวะคลายตัวไม่ถ่ายปัสสาวะ กระตุ้นการหดตัวของกระเพาะปัสสาวะทำให้เกิดการถ่ายปัสสาวะ ต่อมเหงื่อ กระตุ้นการหลั่งเหงื่อ - ต่อมน้ำลาย สร้างน้ำเมือกทำให้เหนียวหลั่งน้ำลายน้อย สร้างส่วนที่เป็นน้ำใสหลั่งน้ำลายมาก
หมายเหตุ 1. เซลล์ประสาทสั่งการ ของระบบประสาทซิมพาเทติก ที่ไปควบคุมอะดรีนัล เมดุลลา มีเฉพาะเซลล์ประสาทสั่งการ ตัวที่ 1 2. หน่วยปฏิบัติงาน ที่มีเฉพาะระบบประสาทซิมพาเทติกไปควบคุมมี 3 อวัยวะ คือ อะดรีนัล เมดุลลา ม้าม และต่อมเหงื่อ 3. หน่วยปฏิบัติงานที่มีเฉพาะระบบประสาทพาราซิม- พาเทติกไปควบคุมมีอวัยวะเดียวคือ ตับอ่อน
แบบทดสอบวัดทักษะวิชาการ : ระบบประสาทอัตโนวัติ 1. อากัปกิริยาใดที่ถูกควบคุมด้วยระบบประสาทอัตโนมัติ 1. ตกใจหน้าซีด 2. หัวเราะชอบใจ 3. ปรบมือดีใจ 4. กระโดดโลดเต้น
2. เมื่อเดินเข้าไปในโรงภาพยนตร์ ซึ่งฉายรอบ 12. 00 น 2. เมื่อเดินเข้าไปในโรงภาพยนตร์ ซึ่งฉายรอบ 12.00 น. กล้ามเนื้อม่านตา จะทำงานลักษณะใด กล้ามเนื้อม่านตาตามแนวรัศมี กล้ามเนื้อม่านตา 1. 2. 3. 4. หดตัว คลายตัว
3. หน่วยปฏิบัติงาน (effeectors) ใดของ ANS ที่ไม่มีระบบพาราซิมพาเทติกไปควบคุม 1. หัวใจและต่อมน้ำลาย 2. อะดรีนัล เมดัลลา และต่อมเหงื่อ 3. กระเพาะอาหาร และลำไส้เล็ก 4. กล้ามเนื้อม่านตา และต่อมน้ำลาย
ระบบประสาทซิมพาเทติก ระบบประสาทพาราซิมพาเทติก 4. เซลล์ประสาทสั่งการตัวที่ 1 (Preganglionic neuron) ของระบบประสาทซิมพาเทติกและ พาราซิมพาเทติก อยู่ตำแหน่งใด ระบบประสาทซิมพาเทติก ระบบประสาทพาราซิมพาเทติก 1. 2. 3. 4. ไขสันหลังส่วนอก ไขสันหลังส่วนกระเบนเหน็บ สมอง ไขสันหลังส่วนอกและเอว ไขสันหลังส่วนเอว สมองและไขสันหลังส่วน กระเบนเหน็บ
ค = ระบบประสาทซิมพาเทติก ง = ระบบประสาทพาราซิมเทติก 5. การย่อยอาหารอยู่ใต้การทำงานของ ก = Hypothalamus ข = Medulla oblongata ค = ระบบประสาทซิมพาเทติก ง = ระบบประสาทพาราซิมเทติก 1. ก และ ค 2. ข และ ง 3. ก และ ง 4. ข และ ค
แสดงกายวิภาคของระบบประสาทใต้อำนาจจิตใจและระบบประสาทอัตโนวัติ โครงสร้างและหน้าที่ ระบบประสาท ใต้อำนาจจิตใจ ระบบประสาทอัตโนวัติ 1. กายวิภาค ก. หน่วยปฏิบัติงานที่ไป ควบคุม กล้ามเนื้อลาย (Voluntary) หน่วยภายในกล้ามเนื้อเรียบและ ต่อมต่าง ๆ ข. ปมประสาทนอก CNS ไม่มี มี ค. จำนวนเซลล์ประสาท สั่งการจาก CNS มาหน่วยปฏิบัติงาน หนึ่งเซลล์ สองเซลล์ ง. ลักษณะโครงสร้างของ เส้นประสาท มีเยื่อไมอิลินหุ้ม (Myelinated) ใยประสาทของเซลล์ประสาทสั่งการ ตัวที่ 1 มีเยื่อไมอิลินหุ้ม ส่วนของเซล์ประสาทสั่งการตัวที่ 2 ไม่มีเยื่อไมอิลิน หุ้ม เซลล์ประสาทสั่งการตัวที่ 1 (Preganglionic neuron) เซลล์ประสาทสั่งการตัวที่ 2 (Postganglionic neuron)
โครงสร้างและหน้าที่ ระบบประสาท ใต้อำนาจจิตใจ ระบบประสาทอัตโนวัติ 2. หน้าที่ ก. บทบาทที่หน่วย ปฏิบัติงาน กระตุ้น (Excite) ห้าม (Inhibit) หรือกระตุ้นได้ ข. ผลการตัดประสาท ชนิดนี้ กล้ามเนื้อเป็นอัมพาต อวัยวะยังทำงานได้เอง ค. บทบาททั่วไป ปรับตัวต่อสิ่งแวดล้อมภายนอก ปรับสิ่งแวดล้อมภายในให้คงที่ (คงภาวะ Homeostasis)
โครงสร้างและหน้าที่ ระบบประสาท ใต้อำนาจจิตใจ ระบบประสาทอัตโนวัติ 3. สารสื่อประสาทที่ใช้ Acetylcholine (Ach) ใช้ทั้ง Acetylcholine และ Norepinephrine (NE) เซลล์ประสาทสั่งการตัวที่ 1ของระบบซิมพาเทติก เซลล์ประสาทสั่งการตัวที่ 1 และ 2 ของระบบพาราซิมเทติกจะหลั่งอะซิติลโคลีน เซลล์ประสาทสั่งการตัวที่ 2 ของระบบซิมพาเทติก หลั่งนอร์อะดรีนาลิน
แบบทดสอบวัดทักษะวิชาการ : เปรียบเทียบระบบประสาทใต้อำนาจจิตใจ และระบบประสาทอัตโนวัติ 1. ข้อใดต่อไปนี้ไม่ใช่การแสดงของกิริยารีแฟลกซ์ 1. เมื่ออยู่ในที่มืด ๆ เดินไปเหยียบของเย็น ๆ นิ่ม ๆ จึงรีบชักเท้ากลับทันที 2. แกว่งมือไปแตะเอากาต้มน้ำร้อนที่กำลังร้อนจึงรีบชักมือกลับ 3. เติมน้ำซุปลงไปในกระทะไฟฟ้าที่มีสุกี้อยู่ แต่กระแสไฟรั่วจากกระทะจึงรีบทิ้งชามที่เติมน้ำซุปทันที 4. ขณะที่วิ่งหนีน้ำฝนที่ตกลงมาอย่างหนัก เห็นฟ้าแลบอยู่ใกล้ๆ จึงรีบยกมือขึ้นปิดหูทันที
2. ในกรณีที่นักเรียนคนหนึ่งถูกปลายเข็มจากเพื่อนๆ ที่แกล้งจิ้มที่ผิวหนัง ตัวเลือกใดต่อไปนี้แสดงวงจรของการทำงานของระบบประสาทได้ถูกต้อง 1. สิ่งเร้า ปลายประสาท ไขสันหลัง สมอง 2. สิ่งเร้า เส้นประสาท สมอง 3. สิ่งเร้า ปลายประสาท ไขสันหลัง 4. สิ่งเร้า เส้นประสาท ศูนย์รับความรู้สึก สมอง
3. กำหนดให้ 1 = สมอง 2 = อวัยวะรับความรู้สึก 3 = ไขสันหลัง 4 = กล้ามเนื้อเรียบ 5 = กล้ามเนื้อลาย ปฏิกิริยารีเฟลกซ์ (Reflex action) เกิดขึ้นโดยการส่งกระแสประสาทตามลำดับได้ดังตัวเลือกใด 1. 1 2 3 4 2. 2 1 3 4 3. 2 3 5 4. 2 3 4
4. จำนวนเซลล์ประสาทสั่งการ (motor neuron) จากศูนย์กลางไปยังหน่วยปฏิบัติงานของ SNS และ ANS มีกี่เซลล์เรียงตามลำดับ 1. 1 และ 1 2. 1 และ 2 3. 2 และ 1 4. 2 และ 2
5. สารสื่อประสาทที่หลั่งจาก Preganglionic neuron ทั้งของระบบซิมพาเทติก และระบบพาราซิมพาเทติก คือ 1. Acetylcholine 2. Noradrenaline 3. Adrenaline 4. Cholinesterase