บทบาทของ สสจ" ในงานอนามัยสิ่งแวดล้อม ในสถานการณ์ปัจจุบัน โดย นายศุมล ศรีสุขวัฒนา ผอ.สำนักกฎหมาย สปสช.

ประเด็นที่จะนำเสนอ อดีตที่สับสน ในช่วงปี ๒๕๔๕ (ปฏิรูประบบราชการ) นำไปสู่ความไม่ชัดเจนของบทบาทงาน Env.H. สถานการณ์ที่จำเป็น การจัดการปัญหาอนามัย สวล.ไทย ทศวรรษที่อ่อนแอของกระทรวงสาธารณสุข สถานการณ์ใหม่ของ กสธ. (Provider Purchaser split + Regulator) Env.H. จังหวัด อยู่ส่วนไหนของระบบสาธารณสุขใหม่ บทบาท Regulator ของงาน Env.H.คือ อะไร

ระบบการบริการสาธารณสุขของรัฐ กระทรวงสาธารณสุข หน่วยงานอิสระ/องค์การมหาชน/รัฐวิสาหกิจ สำนักงานรัฐมนตรี สำนักงาน ปลัด กสธ. กรมวิชาการ / สำนักงาน อย. สำนักงาน สสจ. ราชการ ส่วนท้องถิ่น โรงพยาบาล ศูนย์ / ทั่วไป สำนักงาน สสอ. กทม./เมืองพัทยา /อบจ./เทศบาล/อบต. สถานีอนามัย โรงพยาบาลชุมชน จัดบริการสาธารณสุข (ส่งเสริม/ป้องกัน/รักษา/ฟื้นฟู) แก่ประชาชนในพื้นที่ สายบังคับบัญชา สายสนับสนุน ราชการส่วนกลาง ราชการภูมิภาค ราชการท้องถิ่น นายศุมล ศรีสุวัฒนา ผอ.สำนักกฎหมาย สปสช.

ด้านEH. อปท.

ความท้าทายของสังคมไทย ด้านการเมือง เศรษฐกิจ และ สังคม ด้านสาธารณสุข ด้านการเมือง เศรษฐกิจ และ สังคม สภาวะโรคสำคัญ ยังคงมีแนวโน้มที่สูงขึ้น (โรคมะเร็ง/อุบัติเหตุ/ หัวใจ/ปอดอักเสบ/ไต) โรคอุบัติใหม่ โรคจากอุตสาหกรรม/มลภาวะสิ่งแวดล้อม โรคจากภาวะโลกร้อน นโยบาย Medical Hub ราคายาสูง/เข้าถึงยาก ความขัดแย้งทางการเมือง (ธนาธิปไตย/อำมาตยธิปไตย/ประชาธิปไตย) กระแสโลกาภิวัตน์ (บริโภคนิยม/เทคโนโลยี/ธุรกิจข้ามชาติ/...) การขยายตัวของเขตเมือง ภาวะครอบครัวเดียว/แตกแยกมากขึ้น สังคมผู้สูงวัย

สภาพสิ่งแวดล้อม กับ สุขภาพ ทรัพยากร ธรรมชาติ กระบวนการ การผลิต การจัดการคุณภาพสิ่งแวดล้อม เสื่อม สภาพ มล ภาวะ ปัจจัยสิ่งแวดล้อม การจัดการอนามัยสิ่งแวดล้อม ผลกระทบ สุขภาพ นายศุมล ศรีสุขวัฒนา ผอ.สกม. สปสช.

ความสมดุลระหว่าง ภาครัฐ & ภาคเอกชน & ประชาชน การควบคุม/ออกกฎ VS ความเป็นอิสระ/เสรี ในการประกอบกิจการ การเข้มงวด/ละเลย VS การเรียกร้องสิทธิ ระบบอนามัยสิ่งแวดล้อม ภาคเอกชน ธุรกิจ/กิจการ ภาค ประชาชน การเติบโตทางเศรษฐกิจ VS ผลกระทบต่อสุขภาพ

พัฒนาการงาน EH ที่ควรจะเป็น แนวคิดการทำงานในอดีต แนวคิดที่ควรจะเป็นในอนาคต ดำเนินการเองเป็นหลัก ให้ภาคีเครือข่าย(อปท.) ดำเนินการเป็นหลัก(Partnership)= พันธมิตรที่สำคัญ เน้นพื้นที่ชนบท > เมือง เน้นพื้นที่ เมือง (เทศบาล/อบต.)> ชนบท เน้นการสร้างระบบให้ชุมชน (ช่างสุขภัณฑ์/กองทุนหมุนเวียน /กก.หมู่บ้าน.) เน้นการสร้างระบบคุณภาพแบบสากลให้ อปท.ในการให้บริการ EH (EHA) ยังเน้นการรับรองมาตรฐานสถานประกอบการ แต่ต้องเชื่อมให้ถึงสุขภาพด้วย ใช้มาตรฐานเป็นตัวตั้ง และ เน้นการรับรองมาตรฐานสถานประกอบการ ใช้มาตรการกฎหมายเป็นหลักในการขับเคลื่อนงาน EH เพื่อการคุ้มครองสิทธิ การเฝ้าระวังสภาวะสิ่งแวดล้อม & รายงาน เน้นการเฝ้าระวังด้านอนามัยสิ่งแวดล้อม ที่คำนึงถึงเรื่องสิ่งแวดล้อมกับสุขภาพ (ใช้เครื่องมือ HIA / Risk Assessment) การเผยแพร่ข้อมูลข่าวสาร พัฒนาไปสู่การสื่อสารความเสี่ยง Risk เน้น Receptor Base (สุขภาพ) ใช้กฎหมายการสาธารณสุขเป็นตัวตั้ง

บทบาท Regulator รองรับ นโยบาย ส่วนกลาง กำกับ/สนับสนุน การปฏิบัติการ Strategy to operation / planning Prioritization Guideline Co-ordination Monitoring / Evaluation Measurement/Assess Technical support Research Development Innovation การวางแผนกลยุทธ์ และ การปฏิบัติการ การจัดลำดับความสำคัญ การจัดทำแนวปฏิบัติ การประสานงาน การติดตามกำกับ การวัด ประเมินผล การสนับสนุนวิชาการ การวิจัยพัฒนา การเสริมสร้างนวัตกรรม

Regulator on Environmental Health Context การประเมิน/ลำดับความสำคัญสถานการณ์ EH (2,6) Strategy to operation / planning Prioritization Guideline Co-ordination Monitoring / Evaluation Measurement/ Assessment Technical support Research & Development Innovation กำหนดกลยุทธ์ EH (1,3) พัฒนาเทค โนโลยี (8,9) พัฒนาบุคลากร(7) ติดตามกำกับ (4,5) Provider (อปท.) ใช้ พรบ.สธ. & ออกข้อบัญญัติ ควบคุมกิจการ ในชุมชน จัดบริการสุขาภิบาล ชุมชน จัดการปัญหามลภาวะ การป้องกันโรคติดต่อ

ระบบที่รองรับการบังคับใช้กฎหมายสาธารณสุข 1 ระบบบริหาร Board การสร้างนโยบาย การขับเคลื่อนมติ สนับสนุนการบังคับใช้ การประเมินผลภาพรวม สนธิ สัญญาฯ /AEC กฎหมายอื่นๆ ระบบพัฒนาศักยภาพ เจ้าพนักงานฯ คณะกรรมการ สธ. อปท. (ผู้ให้บริการ) การจัดอบรม/สัมมนา การสร้างเครือข่าย การติดตามสมรรถนะเจ้าพนักงาน คำแนะนำ จพถ. / จพส. ออกกฎกระทรวง ออกข้อบัญญัติท้องถิ่น ควบคุม ระบบการ เฝ้าระวัง/ติดตามกำกับ จัดบริการสุขาภิบาล/ป้องกันโรติดต่อ ระบบการ สนับสนุนการบังคับใช้ กม. สถานที่/สปก. จัดการเหตุรำคาญ การจัดระบบข้อมูล การตรวจประเมิน สปก. การประเมินผลการบริการสุขาภิบาล การจัดทำข้อเสนอ Board การพัฒนาระบบการตราข้อบัญญัติ การส่งเสริมการบังคับใช้ กม.สธ. การสนับสนุนจัดทำ HIA การร่วมบังคับใช้ กม.กรณี(Case)สำคัญ คุ้มครองสุขภาพของประชาชน (ผู้รับบริการ)

บทบาท Regulator ของ สสจ. ให้นโยบาย รมต.สธ. คณะกรรมการ สธ. รายงานเสนอ คำวินิจฉัย แต่งตั้ง รายงาน/เสนอแนะ/ออก ปก. ผู้ว่าฯ ประธาน ส่วนราชการอื่น กก. สสจ. ฝ่ายเลขาฯ พวกเรา ผู้ช่วยเลขาฯ คณะอนุ กก. สธ.จว. คณะอนุกก.อุทธรณ์ บทบาท/หน้าที่ (๑) เสนอนโยบาย/ยุทธศาสตร์/ปสง. หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง (๒-๔) สนับสนุนปฏิบัติการ/วิชาการ/พัฒนาศักยภาพกำลังคน (๕)ติดตามกำกับควบคุมการปฏิบัติการ (มาตรา ๑๑) (๖) รายงาน/เสนอความเห็น/หารือ อปท. (จพถ./จพส.) ออกข้อบัญญัติท้องถิ่น ควบคุม จัดการเหตุรำคาญ ป้องกันโรค ติดต่อ จัดบริการสุขาภิบาล สถานที่/สปก. เพื่อคุ้มครองสุขภาพประชาชนในท้องถิ่น

บทบาท “คณะอนุ กก.สธ.จว.” เพื่อการคุ้มครองสิทธิและอำนวยความยุติธรรม (๑) วางกรอบนโยบาย/ยุทธศาสตร์การจัดการ EH.ระดับพื้นที่ กำหนดยุทธศาสตร์/เป้าหมายการจัดการ EH. ที่เป็นปัญหาของพื้นที่ กำหนดแผนการประสานงานหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง (๒) ให้คำที่ปรึกษา/สนับสนุนการบังคับใช้ กม.สธ. ให้คำปรึกษาในการบังคับใช้กฎหมาย สนับสนุนการออกข้อบัญญัติท้องถิ่นแบบมีส่วนร่วม สนับสนุนการตรวจตรา/รับรอง ด้านสุขลักษณะ สนับสนุนการดำเนินคดี (ออกคำสั่ง/ปรับ/ฟ้องร้อง) (๓) จัดทำข้อเสนอเชิงนโยบายการพัฒนาศักยภาพและกำลังคน คุณสมบัติ/จำนวนเจ้าพนักงาน พัฒนาสมรรถนะ (ความรู้ด้านกฎหมาย/วิชาการ /ทักษะและเทคนิคในการตรวจสอบ/การใช้อุปกรณ์เครื่องมือ /ทักษะการประเมินผลกระทบต่อสุขภาพ (HIA)/ทักษะการไกล่เกลี่ยเจรจา) (๕) การติดตามกำกับ/ควบคุมดูแล การใช้ กม.สธ. (ตามมาตรา ๑๑) ตรวจสอบกรณีอุทธรณ์การใช้อำนาจ ประเมินผลการบังคับใช้กฎหมาย (ทั้งการปฏิบัติการ / การออกข้อบัญญัติ) (๖) การรายงาน/เสนอข้อ คิดเห็นต่อ คกก.สธ./การหารือ/ขอคำวินิจฉัย (๔) การพิจารณา/ตรวจสอบข้อเท็จจริงเพื่อคุ้มครองสุขภาพ การตรวจสอบกรณีร้องเรียนที่เป็นปัญหา/มีผลกระทบชุมชนอย่างร้ายแรง สนับสนุนการประเมินความเสี่ยง /ประเมินผลกระทบสุขภาพ ที่เกิดจากมลภาวะสิ่งแวดล้อม/การสื่อสารความเสี่ยง/ภัยพิบัติ (๗) แต่งตั้งคณะทำงานเฉพาะกิจ ตามความจำเป็น

การพัฒนากลไกการขับเคลื่อนงาน ระดับ กลไกตามกฎหมาย กลไกที่กำหนด ส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค/ท้องถิ่น นโยบาย หลักเกณฑ์ คณะ กก. AB คณะกรรมการ สธ. อธิบดี กรม อ. คณะ กก. CB ออกใบรับรอง หลักสูตรอบรม คณะอนุกรรมการฯ คณะอนุฯอุทธรณ์ ทีม. IB ตรวจสอบStd. ตรวจเหตุร้องเรียน การให้ 3rd Party คณะอนุ สธ.จว. SERT ส่วนราชการอื่น ทสจ. / -อุต จว. แรงงาน จว. สถ.จว. นายแพทย์ สธ.จว. จพง.ทถ. คกก.เปรียบ เทียบคดี จพง.สธ. (จว./สสอ.สอ.) ภาคเอกชน NGO สวล./สุขภาพ หอการค้า/อุต

เพื่อร่วมกันพิจารณา..... ขอบคุณครับ