ครอบครัว กับการคืนสู่สุขภาวะ Excellence Center : SRITHANYA HOSPITAL แพทย์หญิงสมรัก ชูวานิชวงศ์

แบบฝึกหัด -เขียนชื่อผู้ป่วยของท่าน 2 รายที่กำลังจะจำหน่าย -เมื่อผู้ป่วยกลับไปอยู่ที่บ้าน ท่านคิดว่าคนในครอบครัวจะพบกับปัญหาอะไรบ้าง -และปัญหาที่คาดว่าจะเกิดขึ้นอีกในอนาคต -ในฐานะที่เป็นบุคลากรที่ดูแลผู้ป่วยรายนี้ ท่านคิดว่าจะสามาราถช่วยครอบครัวได้อย่างไรบ้าง? -คนในทีมสามารถช่วยอะไรได้อีกบ้าง?

The Family a “ Caring Agent” ครอบครัว คือ ผู้ห่วงใยใส่ใจดูแลผู้ป่วย

ภาระและตราบาป ที่ครอบครัวเผชิญ ภาระที่มองเห็น , ประเมินได้ ภาระที่รู้สึกรับรู้ ประเมินมิได้ ผลกระทบต่อ พ่อ – แม่ , คู่ครอง ,ลูก , พี่ , น้อง ,ชุมชน

ระยะต่าง ๆ ที่ครอบครัวผู้ป่วยดำเนินผ่าน การตระหนักรู้เบื้องต้นว่ามีปัญหาสังเกตเห็นอาการเริ่มแรก และพฤติกรรมที่ผิดปกติแต่มักคิดว่าเดี๋ยวก็หาย ปฏิเสธการป่วยเป็นโรคจิตเวช มักจะคิดว่าอาการนี้คงเป็นแค่ชั่วคราว เครียด หรือเกิดจากยาเสพติด แสวงหาการหายขาด “ เอาลูกของฉันกลับมา” ยอมรับว่าเป็นโรคจิตเวชได้แต่ผิดหวัง ยอมรับว่าเป็นโรคจิตเวชได้แต่ผิดหวังกับการรักษาที่ได้รับอย่างจำกัด

5.ไม่สบายใจ เศร้า กังวล โกรธ คล้ายกับได้สูญเสียผู้ที่เป็นที่รัก แต่ไม่ใช่มีการเสียชีวิต แต่คนที่อยู่ก็ไม่ใช่คนเดิม 6.เป็นผู้มีความรู้เรื่องโรคจิตเวช 7.เป็นปากเป็นเสียงให้ผู้ป่วยได้รับการรักษา และการฟื้นฟูที่ดีกว่าเดิม 8.เดี๋ยวดีเดี๋ยวแย่แปรไปตามผลการรักษา 9.สั่งสมวิธีการรับมือกับโรคหลาย ๆ ทาง 10.เข้าร่วมกลุ่มช่วยเหลือกันเอง เป็นปากเป็นเสียงเพื่อการรักษาที่ดีขึ้น ร่วมต่อสู้กับตราบาป ช่วยคนอื่นปรับตัวได้และให้ก้าวผ่านระยะต่าง ๆ ของโรคเรื้อรัง และความพิการ

แนวทางการทำงานกับครอบครัว 1.ประสานเรื่องการรักษาและการฟื้นฟู 2.ให้ความสนใจในความต้องการจำเป็นของผู้ป่วย 3.ดูแลจัดการเรื่องยาที่เหมาะสม 4.รับฟังสิ่งที่ครอบครัวกังวลห่วงใย 5.สำรวจความคาดหวังของครอบครัว เกี่ยวกับโปรแกรมการรักษาและความคาดหวังต่อคนไข้ 6.ประเมินจุดแข็งและข้อจำกัดเกี่ยวกับความสามารถของครอบครัว ในการสนับสนุนผู้ป่วย

7. ช่วยในการแก้ไขความขัดแย้งด้วยความเข้าอกเข้าใจในความทุกข์ใจ 8 7.ช่วยในการแก้ไขความขัดแย้งด้วยความเข้าอกเข้าใจในความทุกข์ใจ 8.ให้รู้ถึงความรู้สึกสูญเสีย 9.ให้ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับผู้ป่วยและครอบครัวในเวลาที่เหมาะสม 10.มอบแผนในการจัดการกับวิกฤตและการตอบสนองของนักวิชาชีพ 11.ช่วยเหลือให้สมาชิกครอบครัวสื่อสารกันได้ดีขึ้น

12. จัดการฝึกอบรมเรื่องการจัดการแก้ไขปัญหาให้ครอบครัว 13 12. จัดการฝึกอบรมเรื่องการจัดการแก้ไขปัญหาให้ครอบครัว 13. ส่งเสริมให้สมาชิกครอบครัวมีเครือข่ายทางสังคมกว้างขึ้น และให้เข้าร่วมกันในชมรมองค์กรของครอบครัวผู้ป่วย 14. ให้ยืดหยุ่นในการช่วยครอบครัวให้ได้รับตามความ ต้องการจำเป็นและไวต่อความแตกต่างด้านวัฒนธรรม และ เชื้อชาติ กลุ่มชน 15. เอื้ออำนวยให้ครอบครัวเข้าถึงบุคลากรวิชาชีพคนอื่น เมื่อเกิดเหตุการณ์ที่ความสัมพันธ์ในการรักษาเสียไป

ทักษะด้านต่างๆ ในการนำครอบครัว เข้ามาร่วมในบริการดูแลรักษาผู้ป่วย 1. พัฒนาการทำงานร่วมกันกับครอบครัว 2. ให้ข้อมูลเกี่ยวกับโรคทางจิตเวช 3. เสริมสร้างการสื่อสาร และการแก้ไขปัญหาให้ ครอบครัว 4. ช่วยครอบครัวให้เข้าถึงและใช้บริการในระบบสุขภาพ 5. ช่วยครอบครัวให้เข้าถึงความต้องการจำเป็นของคน 6. ช่วยครอบครัวในการรับมือกับลักษณะพิเศษของคนไข้ 7. จัดการเรื่องความลับของผู้ป่วย และความแตกต่าง หลากหลายทางวัฒนธรรม

ทักษะที่สำคัญในการสื่อสาร 1. การให้คำแนะนำ และบอกกล่าวด้วยถ้อยคำที่น่าฟัง 2. การชื่นชมเมื่อผู้อื่นทำดี 3. การบอกความต้องการ 4. การรับฟังอย่างใส่ใจ และตอบสนองด้วยความเข้าใจ 5. แสดงความไม่พอใจในทางสร้างสรรค์ 6. หาเวลานอกเพื่อสงบสติอารมณ์

ทักษะการแก้ไขปัญหา 7 ขั้นตอน ขั้นที่ 1 หยุดคิด ! เมื่อเผชิญหน้ากับสิ่งที่ไม่รู้ว่าจะทำอย่างไร ขั้นที่ 2 หาว่าปัญหาคืออะไร ? โดยพยายามใช้การสื่อสารที่ดีต่อกัน ขั้นที่ 3 รวบรวมวิธีการที่เป็นไปได้ทั้งหมดที่จะนำอุปสรรคออกไป หรือที่จะไปสู่เป้าหมายได้ โดยห้ามตัดสินหรือวิจารณ์ 1…………………………………..2……………………………. 3.………………………………….4.…………………………… 5.………………………………….6.…………………………….

ทักษะการแก้ไขปัญหา 7 ขั้นตอน (ต่อ) ขั้นที่ 4 ประเมินทางเลือกแต่ละทางใน ขั้นที่ 3 เป็นประโยชน์ ไม่เป็นประโยชน์ 1. 2. 3. 4. 5. 6. เป็นประโยชน์ ไม่เป็นประโยชน์ 1. 2. 3. 4. 5. 6. ขั้นที่ 5 เลือกทางเลือกหนึ่งทางหรือมากกว่า ที่น่าจะทำได้สะดวก และ จะสำเร็จ โดยให้ได้รับความเห็นชอบร่วมกันในครอบครัว (ใช้การสื่อสารที่ดี) จดทางเลือกที่ครอบครัวเห็นชอบร่วมกัน...................................................................

อภิปราย โอกาสที่ครอบครัวของผู้ป่วยจะได้รับบริการช่วยเหลือ สนับสนุน ส่งเสริม และความเป็นไปได้ ท่านสามารถทำอะไรได้บ้าง? ทางออกของส่วนที่เหลือ?