ความเชื่อกับการดูแลสุขภาพ อ.แสงสิทธิ์ กฤษฎี
ความเชื่อกับการดูแลสุขภาพ แนวคิดพื้นฐานเกี่ยวกับความเชื่อ ความเชื่อเกี่ยวกับสาเหตุของการเกิดโรคและวิธีการดูแลสุขภาพ ความเชื่อและการดูแลสุขภาพในช่วงเปลี่ยนผ่านสถานการณ์ชีวิต
3.1 แนวคิดพื้นฐานเกี่ยวกับความเชื่อ ความหมายและประเภทของความเชื่อ ความสำคัญของความเชื่อ ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความเชื่อ
ความเชื่อเกี่ยวกับสาเหตุของการเกิดโรคและวิธีการดูแลสุขภาพ ความเชื่อแบบอำนาจเหนือธรรมชาติและวิธีการดูแลสุขภาพ ความเชื่อแบบพื้นบ้านและวิธีการดูแลสุขภาพ ความเชื่อแบบการแพทย์แผนตะวันตกและวิธีการดูแลสุขภาพ
ความเชื่อและการดูแลสุขภาพในช่วงเปลี่ยนผ่านสถานการณ์ชีวิต ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับการเกิด ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความชรา ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความตาย
3.1.1 ความหมายและประเภทของความเชื่อ ความเชื่อ หมายถึง การยอมรับคำอธิบายเหตุการณ์หรือ ปรากฏการณ์หนึ่ง ๆ ที่บุคคลได้จากการรับรู้และเรียนรู้ร่วมกันในสังคม และถ่ายทอดสืบต่อกันมาจนตกผลึกเป็นแบบแผนทางวัฒนธรรมของ สังคมนั้น โดยอาจมีเหตุผลหรือไม่มี หรือหลักฐานมาสนับสนุนก็ได้ อย่างไรก็ตาม ความเชื่อสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตามวิวัฒนาการและ พัฒนาการของสังคม
ประเภทของความเชื่อ ความเชื่อในสิ่งปรากฏอยู่จริง ความเชื่อขั้นพื้นฐานของบุคคล ความเชื่อแบบประเพณี ความเชื่อแบบเป็นทางการ
3.1.2 ความสำคัญของความเชื่อ ความสำคัญของความเชื่อที่มีต่อบุคคล ความสำคัญของความเชื่อที่มีต่อสังคม ความสำคัญของการศึกษาความเชื่อ
ความสำคัญของความเชื่อที่มีต่อบุคคล ความเชื่อช่วยตอบสนองต่อความไม่รู้และความกลัวของบุคคล ความเชื่อนำมาซึ่งการแสดงออกทางพฤติกรรมของบุคคล
ความสำคัญของความเชื่อที่มีต่อสังคม ความเชื่อก่อให้เกิดกลุ่มทางสังคม ความเชื่อก่อให้เกิดการจัดระเบียบทางสังคม ความเชื่อก่อให้เกิดพิธีกรรมและประเพณี
ความสำคัญของการศึกษาความเชื่อ เพราะจะช่วยเอื้อประโยชน์ในการเข้าใจถึงสาเหตุและที่มาของ พฤติกรรมและสามารถประยุกต์ใช้ความเชื่อให้เป็นส่วนหนึ่งของแผน และกลยุทธ์ในการดำเนินงาน เพื่อให้สอดคล้องกับความเชื่อ วิถีและ ขนบธรรมเนียมอื่น ๆ ของสังคมโดยรวม โดยไม่เกิดความขัดแย้งทาง วัฒนธรรม
3.1.3 ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความเชื่อ ปัจจัยที่มีอิทธิพลในการกำหนดแบบแผนความคิดและความเชื่อ แบ่งได้ 3 ประเภท คือ o ปัจจัยทางด้านจิตวิทยา ได้แก่ การรับรู้ และการเรียนรู้ o ปัจจัยทางสังคมและวัฒนธรรม ได้แก่ การขัดเกลาทางสังคม การควบคุม ทางสังคม การปฏิสัมพันธ์ทางสังคม การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและ วัฒนธรรม o ปัจจัยทางด้านบุคคล ได้แก่ ศาสนา อายุ เพศ การศึกษา อาชีพ
3.2 ความเชื่อเกี่ยวกับสาเหตุของการเกิดโรคและวิธีการดูแลสุขภาพ
3.2.1 ความเชื่อแบบอำนาจเหนือธรรมชาติและวิธีการดูแลสุขภาพ ความเชื่อเกี่ยวกับสาเหตุของการเกิดโรค วิธีการดูแลสุขภาพแบบอำนาจเหนือธรรมชาติ ผู้ให้การดูแลรักษาสุขภาพในการแพทย์แบบอำนาจเหนือธรรมชาติ
ความเชื่อเกี่ยวกับสาเหตุของการเกิดโรค ความเจ็บป่วยที่เกิดจากการกระทำของผี ความเจ็บป่วยที่เกิดจากเวทมนตร์และคุณไสย ความเจ็บป่วยที่เกิดจากขวัญ ความเจ็บป่วยทีเกิดจากเคราะห์หรือโชคชะตา ความเจ็บป่วยที่เกิดจากการละเมิดขนบธรรมเนียมประเพณีของสังคม ความเจ็บป่วยที่เกิดจากที่ตั้งของภูมิศาสตร์
วิธีการดูแลสุขภาพแบบอำนาจเหนือธรรมชาติ ส่วนใหญ่ใช้การประกอบพิธีกรรมเป็นหลัก ครอบคลุมตั้งแต่การ วินิจฉัยหาสาเหตุและกระบวนการในการรักษา
ผู้ให้การดูแลรักษาสุขภาพในการแพทย์แบบอำนาจเหนือธรรมชาติ ประกอบด้วย 4 กลุ่ม คือ กลุ่มหมอดู กลุ่มหมอสะเดาะเคราะห์ กลุ่มหมอธรรม และกลุ่มหมอตำรา
3.2.2 ความเชื่อแบบพื้นบ้านและวิธีการดูแลสุขภาพ ความเชื่อเกี่ยวกับสาเหตุของการเกิดโรค วิธีการดูแลสุขภาพแบบพื้นบ้าน ผู้ให้การดูแลรักษาสุขภาพในการแพทย์แบบพื้นบ้าน
ความเชื่อเกี่ยวกับสาเหตุของการเกิดโรค ความเจ็บป่วยที่เกิดจากการขาดสมดุลธาตุ ความเจ็บป่วยที่เกิดจาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ความเจ็บป่วยที่เกิดจากการบริโภคอาหารแสลงโรค ความเจ็บป่วยที่เกิดจากเชื้อโรค ความเจ็บป่วยที่เกิดจากการประกอบอาชีพ ความเจ็บป่วยที่เกิดจากอุบัติเหตุ
วิธีการดูแลสุขภาพแบบพื้นบ้าน พิธีตั้งขันข้าว หรือการตั้งคาย เป็นการไหว้ครูเพื่อให้เกิดผลสัมฤทธิ์ทางการ รักษา พิธียอครู-บนครู การวินิจฉัยโรค การรักษา การปลงขัน เป็นขั้นตอนสุดท้ายของการสวมบทบาทของผู้ป่วยเพื่อก้าวข้าม ผ่านไปสู่สภาวะปกติ
ผู้ให้การดูแลรักษาสุขภาพในการแพทย์แบบพื้นบ้าน หมอสมุนไพร หมอเป่า หมอกระดูกหรือหมอน้ำมัน หมอนวด หมอตำแย
3.2.3 ความเชื่อแบบการแพทย์แผนตะวันตกและวิธีการดูแลสุขภาพ ความเชื่อเกี่ยวกับสาเหตุของการเกิดโรค วิธีการดูแลสุขภาพแบบแพทย์ตะวันตก ผู้ให้การดูแลรักษาสุขภาพในการแพทย์ตะวันตก
ความเชื่อเกี่ยวกับสาเหตุของการเกิดโรค ความเจ็บป่วยเกิดจากเชื้อโรค ความเจ็บป่วยเกิดจากพันธุกรรม ความเจ็บป่วยเกิดจากพฤติกรรม ความเจ็บป่วยเกิดจากสิ่งแวดล้อมหรืออุบัติเหตุ ความเจ็บป่วยเกิดจากจิตใจ ความเจ็บป่วยเกิดจากสาเหตุอื่น ๆ เช่น ปัญหาทางด้านสังคม วัฒนธรรม เช่น การทำแท้ง การทำร้ายร่างกาย
วิธีการดูแลสุขภาพแบบแพทย์ตะวันตก การวินิจฉัยหาสาเหตุของความเจ็บป่วย วิธีการดูแลรักษาสุขภาพ
ผู้ให้การดูแลรักษาสุขภาพในการแพทย์ตะวันตก ผู้ให้การรักษา คือ แพทย์หรือหมอที่ได้ผ่านการเรียนทางด้านแพทย์ศาสตร์มา โดยเฉพาะ ผู้ให้การดูแลด้านเภสัชกรรม ผู้ให้การดูแลด้านการพยาบาล ผู้ให้การดูแลด้านการป้องกันและส่งเสริมสุขภาพ ผู้ให้การดูแลด้านการฟื้นฟูสุขภาพ บุคลากรอื่น ๆ เช่น เจ้าหน้าที่รังสีเทคนิค เจ้าหน้าที่ด้านเทคนิคการแพทย์
3.3 ความเชื่อและการดูแลสุขภาพในช่วงเปลี่ยนผ่านสถานการณ์ชีวิต
ความเชื่อและการดูแลสุขภาพในช่วงเปลี่ยนผ่านสถานการณ์ชีวิต ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับการเกิด ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความชรา ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความตาย
3.3.1 ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับการเกิด ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับการเกิดแบบพื้นบ้าน ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับการเกิดแบบแพทย์ตะวันตก
ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับการเกิดแบบพื้นบ้าน o ระยะตั้งครรภ์ ความเชื่อเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ การดูแลสุขภาพในระยะตั้งครรภ์ o ระยะคลอดบุตร ความเชื่อเกี่ยวกับการคลอดบุตร การดูแลสุขภาพในระยะคลอดบุตร o ระยะหลังคลอด ความเชื่อเกี่ยวกับภาวะหลังคลอด การดูแลสุขภาพในระยะหลังคลอด
ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับการเกิดแบบแพทย์ตะวันตก o ความเชื่อเรื่องเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ เป็นภาวะที่ตัวอ่อนหรือทารกได้ ก่อกำเนิดขึ้นภายในมดลูก o การดูแลสุขภาพแบบการแพทย์ตะวันตกมีหลักการดูแลคล้ายคลึง การแบบพื้นบ้าน
3.3.2 ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความชรา ความเชื่อเกี่ยวกับความชราและการดูแลสุขภาพแบบพื้นบ้าน ความเชื่อเกี่ยวกับความชราและการดูแลสุขภาพแบบการแพทย์แผน ตะวันตก
ความเชื่อเกี่ยวกับความชราและการดูแลสุขภาพแบบพื้นบ้าน o ความเชื่อเกี่ยวกับความชรา o การดูแลสุขภาพวัยชราแบบพื้นบ้าน
ความเชื่อเกี่ยวกับความชราและการดูแลสุขภาพแบบการแพทย์แผนตะวันตก o ความเชื่อเกี่ยวกับความชรา o การดูแลสุขภาพวัยชราแบบการแพทย์แผนตะวันตก
3.3.3 ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความตาย ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความตายแบบพื้นบ้าน ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความตายแบบแพทย์แผน ตะวันตก
ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความตายแบบพื้นบ้าน o ความเชื่อเกี่ยวกับความตายแบบพื้นบ้าน มีความเชื่อในเรื่อง วิญญาณ กฎแห่งกรรม การเวียนว่ายตายเกิดและชาติภพ o การดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความตายแบบพื้นบ้าน จะมุ่งเน้นการ ตอบสนองทางด้านจิตวิญญาณของผู้ตายและเครือญาติ กล่าวคือ ให้ สร้างสมความดีและผลบุญเพื่อการตายอย่างสงบ เกิดความสุขความ เจริญในภพหน้า
ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความตายแบบแพทย์แผนตะวันตก o จะพิจารณาจากการหยุดทำงานของหัวใจและการทำงานของแกน สมอง o การดูแลสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับการตายแบบแพทย์แผนตะวันตก มุ่งเน้นให้ระบบและอวัยวะต่าง ๆ สามารถทำงานต่อไปได้และยืดชีวิต ผู้ป่วยให้ยาวนานมากที่สุด ภายใต้เครื่องมือและอุปกรณ์ทางการแพทย์ ที่ทันสมัย