สมชาย สมผดุง สถาบันบัณฑิตนบริหารศาสตร์ 18 กรกฎาคม 2546

งานนำเสนอเรื่อง: "สมชาย สมผดุง สถาบันบัณฑิตนบริหารศาสตร์ 18 กรกฎาคม 2546"— ใบสำเนางานนำเสนอ:

1 สมชาย สมผดุง สถาบันบัณฑิตนบริหารศาสตร์ 18 กรกฎาคม 2546
UNION OPAC สมชาย สมผดุง สถาบันบัณฑิตนบริหารศาสตร์ 18 กรกฎาคม 2546

2 ศัพท์ที่เกี่ยวข้อง Web Portal MetaSearch Z39.50

3 Web Portal Web Site ที่ประกอบด้วยบริการและทรัพยากรหลายอย่าง เช่น , Search Engine, Forum, etc. ตัวอย่าง เช่น hotmail, altavista, google, etc.

4 MetaSearch Engine Search Engine ที่นำคำถาม (Query) ของผู้ใช้ไปสอบถาม Search Engine อื่น แล้วนำผลลัพธ์มารวมกัน เพื่อนำเสนอในรูปแบบที่เหมาะสม Search Engine QUERY QUERY RESULT MetaSearch Engine RESULT COMBINDED RESULT Search Engine QUERY

5 MetaSearch Engine : WebFerret

6 สถาปัตยกรรม Web Search
Web Har-vester Web Server Source Docu-ments 1. Fetch words 3. Fetch documents Web Index 2. Search index Index Search Web Server Web Browser

7 Z 39.50 Protocol ความหมาย เพื่อใช้สืบค้นสารสนเทศระยะไกล
International Standard Network protocol หรือข้อกำหนดที่เป็นมาตรฐานสากลสำหรับรูปแบบและกระบวนการในการสื่อสารระหว่างคอมพิวเตอร์ วัตถุประสงค์หลัก เพื่อใช้สืบค้นสารสนเทศระยะไกล ให้เป็นอิสระจากระบบของฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ เน้นในกลุ่มของงานห้องสมุดหรืองานที่เกี่ยวข้อง

8 หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับ Z 39.50
Library of congress Z3950 Implementer's group National International Standard Organization American Nationals Standard Institute International Standards Organization

9 สถาปัตยกรรมของ Z39.50 Biblio. Etc. Z39.50 Client (Origin) Z39.50
Server (Target) Biblio. Z-Association Query FullText Z-Speak Result Result Etc. Traditional Client/Server

10 จุดเด่นของ Z 39.50 ได้ Z-Client รุ่นใหม่สามารถส่ง Z-Speak ไปยัง Z-Server ได้หลายแหล่งในเวลาเดียวกัน ใช้ MARC เป็นรูปแบบพื้นฐานในการแลกเปลี่ยนข้อมูล สามารถสร้างบริการเพิ่มเติมได้ง่าย เพราะสนับสนุนกิจกรรมหลายอย่าง เช่น Search, Delete, Sort, Limit Access, Browse, Help, etc.

11 การใช้ประโยชน์ Z 39.50 Bibliographic record sourcing
Distributed Union Catalogues Inter-Library Loan (ILL) Selective Dissemination of Information Web Searching and Filtering :- ZAP-Apache) Etc.

12 Web และ Z39.50 สืบค้นสารสนเทศโดย Z39.50 Services
สื่อสารด้วย HTTP protocol XML Transfer Syntax XSL based Query Language (XQL) RDF ใช้ในการพรรณนาทรัพยากรและความสัมพันธ์ระหว่างทรัพยากร Z39.50/HTTP + XML+ RDF + DOM + XQL อาจเป็นแนวทางการสืบค้นสารสนเทศสำหรับอนาคต

13 Z39.50 : Web GateWay Web Server+ Z39.50 Gateway (Z Server/Z Client)
HTTP Web Server+ Z39.50 Gateway (Z Server/Z Client) Web Browser Z Server Z Server Z Server

14 รู้จักกับ XML XML ย่อมาจาก Extensible Markup Language
ใช้หลักการเดียวกันกับ HTML แต่เน้นการสื่อความ ไม่เน้นการเสนอรูปแบบ XML เป็นภาษาที่เหมาะกับการพรรณนาทรัพยากรสารสนเทศ XML เป็นภาษาที่มีความอ่อนตัวสูง สามารถนำไปประยุกต์ใช้งานได้หลายอย่าง

15 XML vs. HTML <H2>Contact Information</H2> <P>Name : Somchai Somphadung</P> <P>Office : National Insitute of Development Administration</P> <P>Tel : ext. 3540</P> HTML <Contact_Information> <Name>Somchai Somphadung</Name> <Office>National Institute of Development Administration</Office> <Tel> ext. 3540</Tel> </Contact_Information> XML

16 การแลกเปลี่ยนสารสนเทศด้วย XML
CLIENT นำเสนอเอกสารและ เพิ่มเติมบริการอื่น เช่น คำนวณ เรียงลำดับ Server สร้าง XML Document DATABASE XML

17 การทำงานของ NIDA’s OPAC Gateway
สร้าง User Interface วิเคราะห์ URL SE’s Names Terms Metadata Search Engines’ Metadata สร้าง Query รูปแบบ Query Query แสดงผลลัพธ์ Query

18 องค์ประกอบของ URL SERVICE HOST URL PORT FILE LOCATION QUERY PARAMETER

19 รูปแบบทั่วไปของ Query ใน URL
Query = ?parameter1 = value&parameter2 = value&… เช่น ?session=58&title=Design of Library Automation&author=M. Cooper&…

20 ตัวอย่างการวิเคราะห์
1 3 4 2 1 Service = HTTP 2 Host = library.car.chula.ac.th 3 File location = /search/ 4 Query parameter = a?SEARCH=somchai

21 Query ของWEBPAC Query = {เขตข้อมูล} + ? SEARCH + {คำค้น}
management 1 t แทนเขตข้อมูล “Title” 2 SEARCH เป็นตัวแปรเก็บค่าของคำค้น (Term) นำด้วย “?” 3 Term ของผู้ใช้คือ “knowledge management” Query = {เขตข้อมูล} + ? SEARCH + {คำค้น}

22 Simple Query ของ IPAC ?session=1L57475U9M171.1106& menu=search&
aspect=basic_search& npp=10& ipp=20& profile=pridi& ri=1& index=AUTHOR& term=somchai& x=11& y=9#focus Ignorant Selective

23 Simple Query ของ IPAC ?{index=เขตข้อมูล}&{term=คำค้น} เช่น

24 Query ของ VTLS เช่น ? {searcharg=คำค้น} &{searchtype=เขตข้อมูล}
?searcharg=java& searchtype=title& Submit2=%A4%E9%B9%CB%D2 Selective Ignorant ? {searcharg=คำค้น} &{searchtype=เขตข้อมูล} เช่น searcharg=somchai&searchtype=author

25 แฟ้ม Metadata จัดเก็บในรูปแบบ XML Document
ใช้ Dublin Core Element รวมกับ Element ที่กำหนดขึ้นเอง

26 โครงสร้างแฟ้ม METADATA
เพิ่มเติมได้ Site SiteAlias Identifier Contributor Database Collection Engine DbId RecordFormat Title Subject Author Keyword

27 ตัวอย่าง <SS:Site>
<DC:Identifiers> <DC:Contributor>สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์</DC:Contributor> <SS:SiteAlias>nida</SS:SiteAlias> <SS:Database> <SS:Collection>Main Catalog</SS:Collection> <SS:DbId>-</SS:DbId> <SS:Engine>webpac</SS:Engine> <SS:RecordFormat> <SS:Title>t</SS:Title> <SS:Author>a</SS:Author> <SS:Subject>d</SS:Subject> <SS:Word>w</SS:Word> </SS:RecordFormat> </SS:Database> </SS:Site>

28 ทำไมเลือก XML ปรับเปลี่ยนโครงสร้างได้ง่าย เอกสารแบ่งออกเป็นส่วน ๆ ซึ่งเป็นอิสระต่อกัน ทำให้กำหนดโครงสร้างที่เหมาะสมกับ Search engine หลายแห่งภายในเอกสารเดียวกันได้ เป็นอิสระจากโปรแกรม ทำให้สามารถนำเอกสารเดียวกันนี้ไปใช้กับโปรแกรมอื่นได้ เป็นอิสระจากระบบปฏิบัติการ ตามทฤษฎีแล้วสามารถนำเอกสารเดียวกันนี้ไปใช้งานได้ทั้ง Unix และ Windows พัฒนาต่อได้ง่าย***

29 ข้อจำกัดของโปรแกรม พัฒนาด้วย JavaScript ทำให้มีขีดความสามารถจำกัด
ใช้ได้กับเฉพาะ IE 5.5 ขึ้นไป หรือ IE ที่ติดตั้ง msxml เท่านั้น การนำเอา Metadata ไปใช้กับโปรแกรมอื่นอาจมีปัญหาได้ เพราะ XML Parser บางรุ่นยังไม่สนับสนุนภาษาไทย พัฒนามาเพื่อเป็น Web Service ทำให้ต้องการทรัพยากรในการติดตั้ง

30 ข้อจำกัดของโปรแกรม ปัจจุบันใช้ได้กับ Webpac Ipac Websis VTLS

31 DEMO + Q&A