Gastrointestinal Tract (GI tract) Hepatobiliary System

Slides:



Advertisements
งานนำเสนอที่คล้ายกัน
โดย แพทย์หญิงมยุรา เทพเกษตรกุล อายุรแพทย์เฉพาะทางโรคเบาหวานและระบบต่อมไร้ท่อ คลินิกเบาหวาน ร. พ. กรุงเทพพัทยา.
Advertisements

FOOD PYRAMID.
ทบทวนการพยาบาลเด็กและวัยรุ่น ครั้งที่ 1
กลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา เรื่อง โภชนบัญญัติ
สื่อประกอบการเรียนรู้ เรื่อง ระบบย่อยอาหาร
การย่อยอาหารและการสลายสารอาหารระดับเซลล์
หน่วยการเรียนรู้ เรียนรู้ตัวเรา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โดย ณัฐพล ระวิ
CKD Guideline จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
โดย ศ.ชโลบล อยู่สุข “ชมรมอยู่ดีมีสุข” วันที่ 1 ตุลาคม 2551
BIOL OGY.
น.ส.นูรวิลฎาณ รอเซะ รหัสนิสิต
วิตามินบี 12 (Cobalamin)
สุขาภิบาลอาหารและโภชนาการ
ไขมัน (Lipids or Fat) ประโยชน์ :  ธาตุที่เป็นส่วนประกอบ :- C H O
การดูแลการเจริญ เติบโต ในวัยรุ่น
โรคอาหารเป็นพิษ เสนอ อ. สุมน คณานิตย์ จัดทำโดย
โรคความดันโลหิตสูง จัดทำโดย 1. เด็กหญิงชุติกาญจน์ สินโสภา เลขที่ 9
ท้องผูก Constipation จัดทำโดย ด.ช.กันตภณ พลับจีน ม.1/4 เลขที่ 3
นักวิชาการสาธารณสุข 9 กรมอนามัย
การปฏิบัติตัวขณะได้รับยาเคมีบำบัด โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่
ยินดีต้อนรับ สู่..ตึกโรคปอด.
หอผู้ป่วย อายุรกรรม หญิง 3.
แผนการสอนเรื่องปอดอักเสบ
คำแนะนำผู้ป่วย โรคนิ่วในถุงน้ำดี หอผู้ป่วยพิเศษ 2.
นิ่วในระบบทางเดินปัสสาวะ
ความต้องการแร่ธาตุของโคนม
แนวทางการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม
whey เวย์ : casein เคซีน
เพียงใดถ้าคนไทย พุงเกิน 80 ,90
ฮอร์โมนในน้ำนมแม่ Insulin growth factorช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโตของร่างกายเด็ก Thyroxine , thyrotropin-releasing hormone - Thyroxineช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโตของลำไส้เด็กให้สมบูรณ์
Myasthenia Gravis.
ด.ญ.พิม ขจรเวคิน ม.2/1 เลขที่ 11
นางสาวอนุสรณ์ สนิทชน , CDT นักโภชนาการ โรงพยาบาลอุดรธานี
ไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย
โรคที่เกิดจากฮอร์โมนผิดปกติ
เบาหวาน ผลิตโดย...กลุ่มงานสุขศึกษา โรงพยาบาลยะลา.
ภาวะตัวเหลืองในทารกแรกเกิด
ภาวะไตวาย.
บทเรียนเพื่อการศึกษาวิชาสุขศึกษา
บทเรียนเพื่อการศึกษาวิชาสุขศึกษา
ผลไม้ลดความอ้วน.
อาหารหลัก 5 หมู่ โดย นางสาวฉัตรสุดา มงคลโภชน์
โรคไตในผู้ป่วยโรคเรื้อรัง
“การชะลอภาวะไตวายเรื้อรัง”
โภชนาการโรคถุงลมโป่งพองเรื้อรัง
ไม่ใช่ผู้ร้ายอย่างที่คิด ฝ่ายโภชนาการ รพ.ภูมิพลฯ
โรคเบาหวาน เบาหวาน คือภาวะที่ร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติ เนื่องมาจากร่างกายไม่สามารถนำน้ำตาลในเลือดไปใช้ได้ตามปกติ ซึ่งเกิดจากความผิดปกติของต่อมไร้ท่อที่ตับอ่อนปล่อยฮอร์โมนที่เรียกว่า.
คำแนะนำเรื่อง โรค มือ เท้า ปาก สำหรับผู้ปกครอง.
ทางเดินอาหาร (The gut)
10 Tips For Good Health โรงพยาบาลเปาโล เมโมเรียล
โภชนาการโรคหลอดเลือดสมอง
โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง
เหตุการณ์ที่เกิดขึ้น อาการ, อารมณ์ ( ปัญหาต่าง ๆ ) และพฤติกรรม เหตุการณ์ที่เกิดขึ้น ( ปัญหา ) ไม่ได้เป็น สาเหตุของการเกิดอารมณ์ และพฤติกรรมโดยตรง แต่เกิดจาก.
โรคเบาหวาน ภ.
โรคเบาหวาน Diabetes.
ให้ผู้ป่วยเคี้ยวอาหารให้ละเอียดพร้อมกลืน
การดูแลสุขภาพกาย กลุ่มงานระบาดวิทยา.
นิ่วในถุงน้ำดี งานสุขศึกษา โรงพยาบาลพะเยา.
โรคกระเพาะอาหาร.
โรคกระเพาะอาหาร Gastritis.
สาเหตุของโรคอ้วนและการแก้ไขปัญหา
เบาหวาน ความรู้เรื่องโรค หลักการออกกำลังกาย การดูแลตนเอง
ระบบขับถ่าย เรื่อง สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6
ด.ญ.ดวงดาว เจริญศรี เลขที่12 ชั้น ม.3/2
บทปฏิบัติการที่ 14 ทางเดินอาหาร (Alimentary Canal) Digestive sys
โรคเบาหวาน เป็นชื่อของกลุ่มอาการของโรค ที่ร่างกายไม่สามารถใช้น้ำตาลได้
SELENIUM ซีลีเนียม.
บทที่ 5 ระบบย่อยอาหารและ การสลายสารอาหารเพื่อให้ได้พลังงาน
ครูปฏิการ นาครอด.
ใบสำเนางานนำเสนอ:

Gastrointestinal Tract (GI tract) Hepatobiliary System

GI Tract Hepatobiliary GI tract liver Esophagus gall bladder Stomach Small and large intestine Hepatobiliary liver gall bladder pancreas The digestive system is a series of hollow organs joined in a long, twisting tube from the mouth to the anus (see figure). Inside this tube is a lining called the mucosa. In the mouth, stomach, and small intestine, the mucosa contains tiny glands that produce juices to help digest food. Two solid organs, the liver and the pancreas, produce digestive juices that reach the intestine through small tubes. In addition, parts of other organ systems (for instance, nerves and blood) play a major role in the digestive system. Why is digestion important? When we eat such things as bread, meat, and vegetables, they are not in a form that the body can use as nourishment. Our food and drink must be changed into smaller molecules of nutrients before they can be absorbed into the blood and carried to cells throughout the body. Digestion is the process by which food and drink are broken down into their smallest parts so that the body can use them to build and nourish cells and to provide energy. Functions of the Digestive System The functions of the digestive system are to do the following: 1. Ingest the food 2. Break it down into small molecules that can cross plasma membranes 3. Absorb these nutrient molecules 4. Eliminate nondigestible wastes General Anatomy and Physiology The gastrointestinal tract is approximately 30 feet long and extends from the mouth to the anus. It is made up of the oral cavity, pharynx, esophagus, stomach, small intestine, and large intestine. The gastrointestinal tract's function is to transfer nutrients and water from the external environment to the internal environment, where the circulatory system delivers them to cells. The process of digestion begins with chewing. Chewing breaks up food into smaller pieces that can be swallowed without choking. The salivary glands secrete a mucous solution into the mouth that moistens and lubricates food particles. Saliva contains an enzyme that begins to digest carbohydrates. As food particles begin to dissolve, they react with the chemoreceptors in the mouth, giving rise to the sensation of taste. The pharynx and esophagus provide the pathway by which ingested food and drink reach the stomach. Peristalsis (wavelike muscular contraction) moves food down the esophagus into the stomach. Primary peristalsis occurs with swallowing, and usually travels the full length of the esophagus. Secondary peristalsis occurs in response to esophageal distention or irritation caused by gastric reflux, spreading from the point of irritation in the esophagus to the stomach. Once food reaches the stomach, it is stored, dissolved, and partially digested into a solution of hydrochloric acid, enzymes, and food particles that is called chyme. The gastric acid kills most of the bacteria that enter along with the food. Then the stomach pushes the fluid and partially digested food into the duodenum and small intestine to be further digested and absorbed. The large intestine stores the material undigested by the small intestine, and concentrates it by absorbing water.

Oropharynx Salivary gland Parotid Submanibular gland Sublingual gland Mouth The mouth reveives th efood in its oral cavity. Most people enjoy eating because of the combined sensations of smelling and tasting food. The olfactory receptors, located in the nose, are responsible for smelling, while the taste buds, located on the tongue in elevations called papillae, are responsible for tasting. The roof of the mouth has two parts: an anterior hard palate separates the oral cavity from the nasal passages, and a posterior soft palate separates the oral cavity from the nasopharynx. The hard palate contains several skull bones; namely, portions of the maxillae and palatine bones. The soft palate is merely muscular and ends in the uvula, a cone-shaped process. The tongue is made up of skeletal muscle covered by a mucous membrane. Intrinsic muscles that have their origin outside the tongue, such as on a skull bone. The extrinsic muscles move the tongue about and account for its maneuverability. A fold of mucous membrane on the underside of the tongue attaches the tongue to the floor of the mouth. If the frenulum is too short, the individual cannot speak clearly and is said to be tongue-tied. The floor of the oral cavity and underside of the tongue are richly supplied with blood vessels, and soluble medications will enter the circulation directly if placed beneath the tongue. There are three pairs of salivary glands called the parotid, sublingual, and the submandibular glands. The parotid glands are located in front of and below the ears. Each parotid gland has a duct that opens on the inner surface of the cheek, just at the location of the second upper molar. The sublingual glands lie beneath the tongue proper, and their ducts open into the floor of the oral cavity. The submandibular glands lie in the posterior floor of the oral cavity beneath the base of the tongue. The ducts from the submandibular glands open on either side of the lingual frenulum. The salivary glands produce about one liter of saliva a day, which enters the mouth by way of their ducts. Saliva contains mucus and a digestive enzyme called salivary amylase. Mucus lubricates food so it is easier to swallow, and salivary amylase begins the proces of digesting the food by breaking down starch. The teeth carry out mastication, or chewing of food. The tongue assists in mastication by moving the food between the teeth. Mastication breaks the food up into small portions, making the work of the digestive enzymes more efficient. The tongue forms the chewed food into a small mass called a bolus in preparation for swallowing. How is food digested? Digestion involves the mixing of food, its movement through the digestive tract, and the chemical breakdown of the large molecules of food into smaller molecules. Digestion begins in the mouth, when we chew and swallow, and is completed in the small intestine. The chemical process varies somewhat for different kinds of food. Movement of Food Through the System The large, hollow organs of the digestive system contain muscle that enables their walls to move. The movement of organ walls can propel food and liquid and also can mix the contents within each organ. Typical movement of the esophagus, stomach, and intestine is called peristalsis. The action of peristalsis looks like an ocean wave moving through the muscle. The muscle of the organ produces a narrowing and then propels the narrowed portion slowly down the length of the organ. These waves of narrowing push the food and fluid in front of them through each hollow organ. The first major muscle movement occurs when food or liquid is swallowed. Although we are able to start swallowing by choice, once the swallow begins, it becomes involuntary and proceeds under the control of the nerves. Salivary glands: The glands that act first are in the mouth—the salivary glands. Saliva produced by these glands contains an enzyme that begins to digest the starch from food into smaller molecules. A = Nasopharynx B = Uvula C = Hypopharynx D = Larynx E = Tongue F = Oropharynx

การเคี้ยว(Chewing or Mastigation) รู้ตัว/ไม่รู้ตัว (หลับตื้น) หน้าที่ บดอาหารให้เล็กลง (5-15มล) หล่อลื่น น้ำย่อยแป้ง (amylase) แรงบดเคี้ยว 50-80กก./ฟันกราม!

การกลืน Swallowing เส้นประสาทรับความรู้สึกในคอหอย (afferent) ศูนย์การกลืนในก้านสมอง medulla & lower pons เส้นประสาทส่งออก (efferent) เส้นหลัก ไปที่คอหอยและหลอดอาหารส่วนต้น เส้นประสาทสมองคู่ที่ 10 (vagus) ไปที่หลอดอาหาร ไปที่ศูนย์หายใจ Pharynx Swallowing, a reflex action which moves food into the esophagus, occurs in the pharynx, a region that opens into the ose, mouth, and larynx. During swallowing, food normally enters only the esophagus, a long, muscular tube that extends to the stomach, because the nasal and laryngeal passages are blocked. The nasopharyngeal openings are covered when the soft palate moves back. The opening to the larynx at the top of the trachea, called the glottis, is covered when the trachea moves up under a flap of tissue, called the epiglottis. Therefore, breathing does not occur when swallowing. This process is easy to observe in the up-and-down movement of the Adam's apple, the ventral cartilage of the larynx, when a person eats.

การกลืน Swallowing Oral phase pharyngeal phase esophageal phase ตัวกระตุ้นคืออาหารหรือน้ำลาย (saliva) (1000/d) ลิ้นผลักอาหารไปที่คอหอยส่วนบน โดยดันขึ้นติดกับเพดานแข็ง (hard palate) pharyngeal phase เพดานอ่อนยกสูงปิดทางเข้าไปโพรงจมูก กล่องเสียงปิด เส้นเสียงชิดกัน หูรูด upper esophageal sphincter คลายตัว กล้ามเนื้อหลอดอาหารส่วนต้น(กล้ามเนื้อลาย)บีบตัว esophageal phase กล้ามเนื้อของหลอดอาหาร (ส่วนถัดมาเป็นกล้ามเนื้อเรียบ) บีบตัวไล่ กล้ามเนื้อลาย - กล้ามเนื้อเรียบ

หลอดอาหาร (Esophagus) upper esophageal sphincter (UES) กล้ามเนื้อส่วนบน กล้ามเนื้อส่วนล่าง เยื่อบุ(mucosa) peristalsis lower esophageal sphincter (LES) The esophagus is the organ into which the swallowed food is pushed. It connects the throat above with the stomach below. At the junction of the esophagus and stomach, there is a ringlike valve closing the passage between the two organs. However, as the food approaches the closed ring, the surrounding muscles relax and allow the food to pass.

กระเพาะอาหาร (Stomach) reservoir grinding mixing with digestive fluid continuous intestine filling Lower EG sphincter Fundus Cardia Pylorus Body The food then enters the stomach, which has three mechanical tasks to do. First, the stomach must store the swallowed food and liquid. This requires the muscle of the upper part of the stomach to relax and accept large volumes of swallowed material. The second job is to mix up the food, liquid, and digestive juice produced by the stomach. The lower part of the stomach mixes these materials by its muscle action. The third task of the stomach is to empty its contents slowly into the small intestine. Several factors affect emptying of the stomach, including the nature of the food (mainly its fat and protein content) and he degree of muscle action of the emptying stomach and the next organ to receive the contents (the small intestine). Antrum Duodenum nerve control vago-vagus

Stomach: Reservoir empty vol 50 ml- max vol 4L chyme settle to layers according to density large pieces leave last lipid... digest last fluid... bypass

Stomach: Ginding and mixing Filling the gut Antrum peristalsis Retropulsis Filling the gut continuous processing by duodenum prevent duodenal injury by acid prevent bile reflux Emptying time~3 hr

Stomach: Secretion กรดไฮโดรคลอริก (HCl) 2L/d หลั่งเมือก (mucous) หลั่งน้ำย่อย pepsinogen ย่อยโปรตีน หลั่งปัจจัยในการดูดซึมวิตามินบี 12 ฮอร์โมนบางชนิด (gut hormone) ดูดซึมวิตามินบางชนิด Stomach: The stomach stores, dissolves, and partially digests the contents of a meal, then delivers this partially digested food to the small intestine in amounts optimal for maximal digestion and absorption. Parietal cells within gastric glands in the folds of the stomach lumen secrete hydrochloric acid (HCl), which makes gastric juice acidic, with a pH less than 2. During a meal, the rate of HCl production increases markedly—seeing, smelling, tasting, and chewing food sends information through the vagus nerves to the parietal cells, causing them to increase acid production. Stomach distention, hydrogen ion concentration, and peptides send messages through long and short neural reflexes to increase gastrin release, which increases HCl production. On average, the stomach produces 2 liters of HCl daily. Microscopic View: Gastric Mucosa The lining of the stomach contains deep collections of cells organized into gastric glands. These gastric glands secrete various substances into the stomach. The openings of the gastric glands into the surface of the stomach are called gastric pits. Mucous cells in the gastric pits secrete mucus. In the deeper part of the gland, parietal cells secrete hydrochloric acid. G cells, which are present predominantly only in the antrum of the stomach, secrete gastrin. ECL cells secrete histamine, and chief cells secrete pepsinogen (an inactive form of the pepsin-digesting enzyme pepsin). Intrinsic factor, needed for the absorption of vitamin B12, is also secreted by the gastric mucosa (most likely the parietal cells). The next set of digestive glands is in the stomach lining. They produce stomach acid and an enzyme that digests protein. One of the unsolved puzzles of the digestive system is why the acid juice of the stomach does not dissolve the tissue of the stomach itself. In most people, the stomach mucosa is able to resist the juice, although food and other tissues of the body cannot.

ลำไส้เล็ก (Small intestine) duodenum 5% ~25cm. jejunum 40% 1-1.5 ileum 55% 2-2.5 การย่อยเกิดที่ duodenum และ jejunum หลั่งน้ำย่อย Disaccharidase ย่อย disaccharide เป็น monosaccharide Amino peptidase และ carboxypeptidase's ย่อยเปบไทด์ให้เป็นกรดอะมิโน two other digestive organs mix with the food to continue the process of digestion. One of these organs is the pancreas. It produces a juice that contains a wide array of enzymes to breakdown down the carbohydrate, fat, and protein in food. Other enzymes that are active in the process come from glands in the wall of the intestine or even a part of that wall. The liver produces yet another digestive juice—bile. The bile is stored between meals in the gallbladder. At mealtime, it is squeezed out of the gallbladder into the bile ducts to reach the intestine and mix with the fat in our food. The bile acids dissolve the fat into the watery contents of the intestine, much like detergents that dissolve grease from a frying pan. After the fat is dissolved, it is digested by enzymes from the pancreas and the lining of the intestine. he wall of the small intestine is thrown into circular folds with fingerlike projections, called villi. The epithelial cells of each villus have extensions called microvilli. A large number of villi with their microvilli increase the small intestine's surface area for nutrient absorption and give the intestinal wall a soft, velvety appearance.

Duodenum 25 cm Bunner’s gland: หลั่งด่าง สำหรับน้ำย่อยจากตับอ่อน มีทางเปิดรับน้ำดีจากตับและน้ำย่อยจากตับอ่อน มีน้ำย่อย Disaccharidase ย่อย disaccharide เป็น monosaccharide Aminopeptidase ย่อย peptide เป็นกรดอะมิโน Duodenum--The first 25 centimeters contain distinctive glands that secrete mucus and also receive the pancreatic secretions and the bile from the liver through a common duct. Folds and villi are more numerous at the end than at the beginning DUODENUM The main distinguishing feature of the duodenum is the presence of glands in the submucosa. These duodenal or Brunner's glands produce alkaline secretions to counteract the effects of gastric acids that reach the duodenum. They also provide the necessary alkaline environment for the functioning of the exocrine pancreatic secretions.

Jejunum 1-1.5 m มีการย่อยและการดูดซึมสารอาหาร ดูดซึมน้ำและเกลือแร่ หลั่ง secretion Jejunum--The next meter contains folds and villi, more at the beginning than at the end. JEJUNUM The main distinguishing feature of the jejunum is the presence of prominent Valves of Kerckring (plicae circulares).

Ileum 2-2.5 m ดูดซึมสารอาหาร น้ำและเกลือแร่ หลั่ง secreation The last 2 meters contain fewer folds and villi than the jejunum. The ileum wall contains Peyer's patches, aggregates of lymph nodules. ILEUM The ileum is almost devoid of Valves of Kerckring, however large accumulations of lymphatic tissue, both nodular and dense, are found in the lamina propria. These can often be seen macroscopically as large white patches and are commonly known as Peyer's Patches. 

Large Intestine Parts ดูดซึมน้ำและเกลือแร่ที่ลงมาลำไส่ใหญ่ (1L) เหลือ <200 ml สารที่ย่อยไม่ได้จะถูกขับออกมาเป็นอุจจาระ transverse colon Ascending colon Descending colon LARGE INTESTINE The large intestine lacks folds or villi. It is characterized by many tubular intestinal glands with large numbers of goblet cells. This is sometimes described as a glandular epithelium. The large intestine is the site of water absorption (via columnar absorptive cells) and is also the site of formation of the feces. The secretions of the goblet cells provide lubrication for the luminal surfaces. Abundant lymphatic tissue is common in the lamina propria (owing to the large bacterial population in the lumen of the large intestine). Whereas the circular smooth muscle layer is continuous, the longitudinal smooth muscle of the muscularis is in the form of three thick bands, known as teniae coli. The anal region, unlike the rest of the large intestine, has a series of longitudinal folds and the epithelium becomes a stratified squamous epithelium.  The large intestine, which includes the cecum, colon, rectum, and anal canal, is larger in diameter than the small intestine. It begins in the lower right quadrant of the peritoneal cavity. The cecum, which lies inferior to this point, has a small projection called the vermiform appendix. Superior to this point, the large intestine is termed the ascending colon. At the level of the liver, the large intestine bends sharply and becomes the transverse colon. At the let abdominal wall, the large intestine bends again to become the descending colon. In the pelvic region, the large intestine turns medially to form an S-shaped bend known as the sigmoid colon. The last 20 centimeters of the large intestine, the rectum, ends in the anal canal, which opens at the anus. The large intestine absorbs water and electolytes. It also prepares and stores nondigestible material (feces) for defecation at the anus. In addition to nondigestible remains, feces also contain bile pigments, which give them color, and large quantities of bacteria, particularly E. coli. The E. coli live off any substances that were not digested earlier. When they break down this material, they emit odorous molecules that cause the characteristic fecal odor. Some of the vitamins, amino acids, and other growth factors produced by these bacteria are absorbed y the intestinal lining. In this way, E. coli and other bacteria perform a service for the human body. sigmoid colon caecum Rectum

Accessory Organ ต่อมน้ำลาย (Salivary gland) ตับอ่อน (pancreas) ตับ (liver) The salivary glands, the pancreas, liver, and gallbladder are accessory organs of digestion.

ตับอ่อน (Pancreas) หลั่งน้ำและด่าง หลั่งน้ำย่อย Amylase ย่อยแป้งให้เป็นน้ำตาลโมเลกุลคู่ Lipase ย่อยไขมัน ให้เป็น กรดไขมัน + glycerol Esterase ย่อย cholesteryl ester Trypsin + chymotrypsin ย่อยโปรตีนให้เป็นเป็บไทด์ย่อย The pancreas lies deep in the peritoneal cavity, resting on the posterior abdominal wall. It is an elongated and somewhat flattened organ that has both an endocrine function and an exocrine function. Most of the pancreatic cells produce pancreatic juice, which contains sodium bicarbonate and digestive enzymes for carbohydrates, proteins, and fats. Pancreatic amylase digests starch, trypsin digests protein, and lipase digests fat. In other words, the pancreas secretes enzymes for the digestion of all major types of food. These enzymes travel by way of the pancreatic duct to the duodenum of the small intestine.

Liver and Biliary system สร้างน้ำดีเก็บไว้ที่ถุงน้ำดี การกระตุ้นการหลั่งน้ำดี มีอาหารเข้าสู่ลำไส้ น้ำดี กรดน้ำดี ฟอสโฟลิปิด โคเลสเตอรอล Liver The liver, which is the largest gland in the body, lies mainly in the right upper quadrant of the peritoneal cavity, under the diaphragm. There are two main lobes, the right lobe and the smaller left lobe, which crosses the midline and lies above the stomach. These two lobes are separated by the falciform ligament, which secures the liver to the anterior abdominal wall and the diaphragm. The liver contains about 100,000 lobules that serve as the structural and functional units of the liver. Triads consisting of the following structures are located between the lobules: 1) a branch of the hepatic artery, which brings oxygenated blood to the liver, 2) a branch of the hepatic portal vein, which brings nutrients from the intestines, and 3) a bile duct, which takes bile away from the liver. In some ways, the liver acts as the gatekeeper to the blood. As blood from the intestines passes through the liver, the liver removes poisonous substances and works to keep the contents of the blood constant. It also removes and stores iron and the fat-soluble vitamins A, D, E, and K. The liver makes the plasma proteins from amino acids, and these have important fuctions within the blood itself. The liver maintains the blood glucose level at about 100 mg/100 mL, even though a person eats intermittenly. Any excess glucose in the hepatic portal vein is removed and stored by the liver as glycogen. Between eating periods, glycogen is broken down to glucose, which enters the hepatic portal vein; in this way, the glucose content of the blood remains constant. If, by chance, the supply of glycogen or glucose is depleted, the liver converts amino acids to glucose molecules. In this process, ammonia is given off and is converted to urea, the common nitrogenous waste product of humans. After its formation in the liver, urea is transported to the kidneys for excretion. The liver produces bile. Bile is a yellowish-green fluid because it contains the pigments bilirubin and biliverdin, which result from the breakdown of hemoglobin. Bile also contains bile salts that emulsify fats once bile reaches the duodenum of the small intestine. When fats are emulsified, they break up into droplets that can be acted upon by a digestive enzyme called lipase from the pancreas. Emulsification is a process that can be witnessed by adding oil to water in a test tube. The oil has no tendency to mix with the water, but if a liquid detergent is added and the contents of the tube are shaken, the oil breaks up and disperses into the water. Gallbladder The gallbladder is a pear-shaped, muscular sac attached to the ventral surface of the liver. The liver produces bile, which enters the many bile ducts associated with hepatic lobules. These bile ducts join to form the common bile duct that enters the duodenum. Any excess bile backs up through the cystic duct into the gallbladder where it is stored. Bile, which contains bile salts, bile pigments, cholesterol, and electrolytes, becomes concentrated in the gallbladder as water is reabsorbed. Normally, cholesterol stays in solution, but sometimes it may come out of solution and form crystals. This may happen if the liver secretes too much cholesterol and/or the bile becomes too concentrated in the gallbladder.

ถุงน้ำดี (Gall Bladder)และน้ำดี (Bile) เก็บน้ำดีที่สร้างจากตับและทำให้น้ำดีเข้มข้น น้ำดี เกลือน้ำดี Bile pigment (bilirubin) Cholesterol เกลือแร่ หน้าที่ของน้ำดี ช่วยในการย่อยไขมัน ช่วยในการดูดซึมไขมัน วิตามินที่ละลายในไขมัน โคเลสเตอรอล Gallbladder The gallbladder is a pear-shaped, muscular sac attached to the ventral surface of the liver. The liver produces bile, which enters the many bile ducts associated with hepatic lobules. These bile ducts join to form the common bile duct that enters the duodenum. Any excess bile backs up through the cystic duct into the gallbladder where it is stored. Bile, which contains bile salts, bile pigments, cholesterol, and electrolytes, becomes concentrated in the gallbladder as water is reabsorbed. Normally, cholesterol stays in solution, but sometimes it may come out of solution and form crystals. This may happen if the liver secretes too much cholesterol and/or the bile becomes too concentrated in the gallbladder.

What Does the Liver Do. The liver does >500 jobs What Does the Liver Do? The liver does >500 jobs. Some of the jobs include: Storage Storing energy Store vitamins A, D, E and K Detoxification Killing germs, helping keep the body healthy Keeping pollutants from hurting the body Filtering toxic chemicals from the body Remove waste products of nutrient breakdown Synthesis Stopping cuts from bleeding Break down the major nutrients in foods (protein, fats and carbohydrates) Build proteins Helping build muscles Make and secrete bile to help digest foods In some ways, the liver acts as the gatekeeper to the blood. As blood from the intestines passes through the liver, the liver removes poisonous substances and works to keep the contents of the blood constant. It also removes and stores iron and the fat-soluble vitamins A, D, E, and K. The liver makes the plasma proteins from amino acids, and these have important fuctions within the blood itself. The liver maintains the blood glucose level at about 100 mg/100 mL, even though a person eats intermittenly. Any excess glucose in the hepatic portal vein is removed and stored by the liver as glycogen. Between eating periods, glycogen is broken down to glucose, which enters the hepatic portal vein; in this way, the glucose content of the blood remains constant. If, by chance, the supply of glycogen or glucose is depleted, the liver converts amino acids to glucose molecules. In this process, ammonia is given off and is converted to urea, the common nitrogenous waste product of humans. After its formation in the liver, urea is transported to the kidneys for excretion. The liver produces bile. Bile is a yellowish-green fluid because it contains the pigments bilirubin and biliverdin, which result from the breakdown of hemoglobin. Bile also contains bile salts that emulsify fats once bile reaches the duodenum of the small intestine. When fats are emulsified, they break up into droplets that can be acted upon by a digestive enzyme called lipase from the pancreas. Emulsification is a process that can be witnessed by adding oil to water in a test tube. The oil has no tendency to mix with the water, but if a liquid detergent is added and the contents of the tube are shaken, the oil breaks up and disperses into the water.

Nutrient Digestion and Absorption Fat Carbohydrate Protein Vitamin minerals

CHO Absorption

Protein Absorption เริ่มถูกย่อยที่กระเพาะอาหาร โดย pepsin ย่อยอย่างสมบูรณ์เป็นกรดอะมิ โนที่ลำไส้เล็กด้วยน้ำย่อยจาก ตับอ่อนและจากลำไส้เล็ก ดูดซึมในรูปของกรดอะมิโน 60-90 g/d Protein. Foods such as meat, eggs, and beans consist of giant molecules of protein that must be digested by enzymes before they can be used to build and repair body tissues. An enzyme in the juice of the stomach starts the digestion of swallowed protein. Further digestion of the protein is completed in the small intestine. Here, several enzymes from the pancreatic juice and the lining of the intestine carry out the breakdown of huge protein molecules into small molecules called amino acids. These small molecules can be absorbed from the hollow of the small intestine into the blood and then be carried to all parts of the body to build the walls and other parts of cells.

Biliary Transport and Storage Fat Digestion Liver Duodenum Biliary Transport and Storage Jejunum As shown by the white box, fat digestion occurs in the lumen of the small intestine and is facilitated by these micellar particles. Ileum Colon

Fatty Acids + Monoglycerides Fat Digestion Dietary Cholesterol Triglycerides Fatty Acids + Monoglycerides Fat in the diet consists of cholesterol as well as triglycerides. Dietary cholesterol is incorporated into micelles together with the biliary cholesterol that was already present. Dietary triglycerides are partially broken down by pancreatic lipases into fatty acids and monoglycerides, which are also incorporated into micellar particles.

Biliary Transport and Storage Fat Absorption Liver Duodenum Biliary Transport and Storage Jejunum As shown by the white box, fat absorption occurs at the wall of the small intestine. Lymphatic System Ileum Colon

Vitamin Absorption Water soluble vitamin Fat soluble vitamin B12 ดูดซึมเช่นเดียวกับกรดอะมิโนและน้ำตาลโดย active transport และ passive diffusion, ที่ Jejunum และ Ileum Fat soluble vitamin ดูดซึมไปพร้อมไขมัน B12 ต้องอาศัย กรดในกระเพาะอาหาร intrincic factor ในกระเพาะอาหาร น้ำย่อยตับอ่อน ดูดซึมที่ terminal ileum

เกลือแร่ Mineral Site Regulatory factors Iron Duodenum and proximal small intestine Relative absorption: Haem>Fe2+>Fe3+ Calcium Parathyroid hormone Phosphate Proximal small intestine 1,25 vit D Magnesium Jejunum and Ileum Copper Zinc Complex interaction

น้ำและเกลือแร่ น้ำ~9L/d Reabsorption > 90% reabsorbed, only 0.1 - 0.2 litres are discarded in the faeces Upper small intestine: 4 to 5 litres reabsorbed Ileum: active transport of NaCl 3 to 4 litres reabsorbed Colon: active transport of NaCl in exchange for K+ and HCO3- normally 700 - 1500 ml absorbed (up to 7 litres) regulated by mineracorticoids Source Litres Dietary intake 2 Saliva 1 Gastric juice Panreatic secretion Bile Small intestinal secretion (esp. duodenum) Total 9 Water and electrolytes 9 litres enter the GI tract each day: SourceLitresDietary intake2Saliva1Gastric juice2Panreatic secretion2Bile1Small intestinal secretion (esp. duodenum)1Total9 Reabsorption > 90% reabsorbed, only 0.1 - 0.2 litres are discarded in the faeces Upper small intestine: highly permeable to H2O and NaCl 4 to 5 litres reabsorbed hyperosmolar until sugars and amino acids are absorbed, then isomolar Ileum: active transport of NaCl lower permeability to passive diffusion 3 to 4 litres reabsorbed Colon: active transport of NaCl in exchange for K+ and HCO3- normally 700 - 1500 ml absorbed (up to 7 litres) ion absorption is regulated by mineracorticoids

ใยอาหาร (Dietary Fiber) เป็นกลุ่ม CHO ที่ไม่ถูกย่อยโดยทางเดินอาหาร แบ่งเป็น ละลายน้ำ ไม่ละลายน้ำ พบมากใน all-natural cereals, whole-grain, beans, fruits, vegetables, nuts. จำเป็นต่อการทำงานของทางเดินอาหาร ควรได้รับ 25-30 g/d ควรค่อยๆเริ่ม และกินให้หลากหลาย ช่วยลดท้องผูก ริดสีดวง ควบคุมน้ำหนัก ป้องกันโรคเรื้อรังบางชนิด What Is Fiber? Fiber is a virtually indigestible substance that is found mainly in the outer layers of plants. Fiber is a special type of carbohydrate that passes through the human digestive system virtually unchanged, without being broken down into nutrients. Carbohydrates constitute the main source of energy for all body functions. Almost everyone hears about the need for enough fiber in the diet. But few people understand the importance of dietary fiber - or where to get it. Fiber is important because it has an influence on the digestion process from start to finish: Because it demands that food be more thoroughly chewed, fiber slows down the eating process and helps contribute to a feeling of being full, which in turn can help prevent obesity from overeating. Fiber makes food more satisfying, probably because the contents of the stomach are bulkier and stay there longer. Fiber slows digestion and absorption so that glucose (sugar) in food enters the bloodstream more slowly, which keeps blood sugar on a more even level. Fiber is broken down in the colon (the main part of the large intestine) by bacteria (a process called fermentation), and the simple organic acids produced by this breakdown helps to nourish the lining of the colon. These acids also provide fuel for the rest of the body, especially the liver, and may have an important role in metabolism. Substantial amounts of fiber can be found in foods such as: All-natural cereals Whole-grain breads Beans Fruits Vegetables Nuts There are two main types of fiber, and they have different effects on the body: Insoluble fiber is mainly made up of plant cell walls, and it cannot be dissolved in water. It has a good laxative action. Soluble fiber is made up of polysaccharides (carbohydrates that contain three or more molecules of simple carbohydrates), and it does dissolve in water. It has a beneficial effect on body chemistry, such as lowering blood cholesterol and blood sugar levels.

ประเภทของใยอาหาร Solubility Ferment-ability % แหล่ง Structural Polysacchride Cellulose Hemicellulose A Hemicellulose B No Good Bad 50 70 30 Whole grain, bran, vegetable Bran, whole grain Structural non polysaccharide Lignin 5 Mature vegetable, wheat, fruit Non structural polysaccharide Pectin Gums Mucilages Very good 100 Apples, citrus fruit Oats, legumes, guar, barley legumes Oligosaccharides Inulin Fructooligosaccharide (FOS) Galactooligosaccharide (GOS) Chicory, onion Artichoke, asparagus banana

Short Chain Fatty Acid (SCF) แหล่งพลังงานของเซลล์ลำไส้ใหญ่ กระตุ้นการดูดซึมน้ำและเกลือ กระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์ลำไส้ใหญ่ กระตุ้นการไหลเวียนโลหิตของลำไส้ กระตุ้นการสร้างเมือก เพิ่มความเป็นกรดในลำไส้ใหญ่ รักษาความแข็งแรงของเยื่อบุ

บทบาทของใยอาหารต่อทางเดินอาหาร ปาก เคี้ยวได้ช้า ใช้พลังงาน ขัดฟัน กระเพาะอาหาร อิ่มเร็ว อาหารค้างในกระเพาะนานขึ้น ลำไส้เล็ก อิ่มเร็ว ลดและชะลอการดูดซึมไขมัน น้ำตาลโคเลสเตอรอล เหล็ก แคลเซียม ลำไส้ใหญ่ส่วนต้น เป็นอาหารของแบคทีเรีย สร้างกรดไขมันสั้น เป็นอาหารของเซลล์ลำไส้ เพิ่มเนื้ออุจจาระ ดูดซึมน้ำและเกลือ ลดการดูดซึมสารพิษ ลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย ขับอุจจาระเร็วขึ้น อุจจาระนุ่ม ไส้ตรงและก้น อุจจาระนุ่ม ขับอุจจาระได้ง่าย Fiber is attacked and broken down by the huge population of bacteria that live in the colon. The breakdown products are acids and gases. This process is called fermentation. Dietary fiber is only partly fermented, because some plant cell walls resist bacterial attack. The simple organic acids produced by fermentation are mostly absorbed, and in doing so they nourish the lining of the colon. They also provide fuel for the rest of the body, especially the liver. This may have important consequences for metabolism; half the calories in fiber are made available to the body. The gases arising from fermentation soften and enlarge the stool. They are also passed as wind (flatus) and can contribute to bloated feelings in some people.

ปัญหาที่พบบ่อยของระบบทางเดินอาหาร

Choking Conscious Prevent is no accident Unconscious If cough, breath, speak, do not interfere If not, Heimlich maneuver until FB is expelled or victim unconscious Prevent is no accident small pieces, chew slowly, avoid laughing, talking, heavy alcohol Unconscious

Gastro esophageal Reflux Disease: GERD Symptoms of GERD include: Heartburn Water brash (reflex salivary hypersecretion in response to peptic esophagitis), Laryngitis Aspiration (passage of gastric fluid up the esophagus and down into the lungs) Wheezing  Night time awakening with choking

อาหารกับ GERD พบได้ทุกเพศ เชื้อชาติและอายุ พบมากที่สุดในช่วงอายุ 45-64 อาหารมัน อาหารมื้อใหญ่

สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง เลี่ยงการนอนราบหลังกินอาหาร เสื้อผ้าคับ กิจกรรมหรือการออกกำลังกายที่มีการเบ่ง หรือก้มตัว แอลกอฮอล์

ภาวะแทรกซ้อนของ GERD แผลที่หลอดอาหาร (ulcer) หลอดอาหารตีบ (stenosis) กล่องเสียงอักเสบ ไอเรื้อรัง หอบหืด Barrett’s esophagus

Peptic Ulcer Diseases

สาเหตุ: เสียดุลย์ระหว่าง Aggressive factors HCl, pepsis Vagal stimulation: stress NSAID H. pylori Bile reflux hypercalcemia Defensive factors Mucous HCO3 Microcirculation Prostaglandin Mucosal barrier

PUD อาการ ปวดท้อง: ปวดตื้อ หรือแสบลิ้นปี่ ปวดสัมพันธ์กับมื้ออาหาร GU: ปวดหลังกินอาหาร DU: ปวดเวลาท้องว่าง กินอาหารแล้วปวดลดลง หรือปวดกลางคืน อาการเป็นๆหายๆ Alarm symptoms น้ำหนักลด ซีด อิ่มเร็ว ถ่ายเป็นเลือด ควรต้องได้รับการส่องกล้องตรวจ

Alarm Symptoms น้ำหนักลด ซีด อิ่มเร็ว เลือดออกในทางเดินอาหาร ส่วนต้น: ถ่ายดำ เหลว เหนียว เหม็นคาว (melena) หรือ อาเจียนเป็นเลือด ส่วนล่าง: ถ่ายเป็นเลือด

การรักษา เป้าหมาย ลดปวด ป้องกันการเป็นซ้ำ กำจัด H pylori ยา ยาลดกรด ยาออกฤทธิ์ที่เยื่อบุ ยากำจัด H pylori การปฏิบัติตัว งดบุหรี่ งดกาแฟ เลี่ยง NSAID

ท้องอืดเฟ้อ (Dyspepsia) อาการที่รู้สึกไม่สบายท้องส่วนบนหรือใต้ลิ้นปีเป็นครังคราวหรือติดต่อกัน ประกอบด้วย ปวดจุกแน่น อืด เรอ อิ่มเร็ว เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน แสบยอดอกขย้อนอาหาร แบ่งเป็น organic dyspepsia: มีสาเหตุชัด เช่น PUD, เนื้องอก นิ่วในถุงน้ำดี หลอดอาหารอักเสบ functional dyspepsia ไม่มีสาเหตุชัด ตรวจไม่พบความผิดปกติทั้งโครงสร้างและชีวเคมีที่จะอธิบาย

สาเหตุของ Functional Dyspepsia การหลั่งกรดมาก หรือไวต่อกรดมากกว่าปกจิ การเคลื่อนไหวที่ผิดปกติของหลอดอาหาร กระเพาะ ลำไส้หรือท่อน้ำดี ปัญหาด้านจิตใจ

ประเภท dysmotility like dyspepsia: จุกแน่น อิ่มเร็ว อืดท้อง เรอ คลื่นไส้ อาเจียน ulcer like dyspepsia ปวดท้องใต้ลิ้นปี่ ปวดกลางคืน กินอาหารแล้วดีขึ้น reflux like dyspepsia แสบร้อนใต้ลิ้นปี่ ขย้อนกรดหรืออาหารด้วย

ต้องตรวจสืบค้นโรคทันที อายุ >45 ปี มี alarm symptoms น้ำหนักลด เลือดออกในทางเดินอาหาร: melena, อาเจียนเป็นเลือด ถ่ายเป็นเลือด เหลือง คลำได้ก้อน รักษาแล้วไม่ดีขึ้น

ท้องผูก (Constipation) ถ่ายปกติ ไม่น้อยกว่า 3/สัปดาห์-ไม่เกิน 3/วัน ท้องผูก ถ่ายอุจจาระแข็งปริมาณน้อย (<3/สัปดาห์) อาจมีอาการถ่ายลำบากด้วย พบบ่อยใน สูงอายุ ตั้งครรภ์ หลังคลอด physical inactivity

สาเหตุของท้องผูก Organic disease Functional โรคของลำไส้ใหญ่ เนื้องอก ลำไส้ใหญ่เป็นกระเปาะ ลำไส้ตีบ โรคทางระบบอื่นๆ ไธรอยด์ทำงานน้อย เบาหวาน โรคหนังแข็ง โรคของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ ยา แคลเซียม เหล็ก ยาลดความดันโลหิตชนิด calcium channel blocker ยาต้านโคลิเนอร์จิก, ต้านซึมเศร้า laxative abuse Functional ลำไส้ใหญ่แปรปรวน irritable bowel syndrome (IBS) ignore the urge อื่นๆ อาหาร ดื่มน้ำน้อย ขาดการออกกำลังกาย

ท้องผูกสำคัญหรือไม่ ภาวะแทรกซ้อน มีโรคซ่อนอยู่ anal fissure (tear) hemorrhoid risk rectal prolapse มีโรคซ่อนอยู่

การรักษา Bulk forming: ใยอาหาร(fiber) wheat bran, psyllium Laxatives stool softener: ELPco osmotic catharsis: Milk of magnesia, MgSO4 stimulant catharsis: senna, prune juice, dulcolac Enough fluid: at least 8 cup/d Exercise

ยาระบาย laxatives can damage nerve cells in the colon and interfere with the colon's natural ability to contract regular use of enemas can also lead to a loss of normal bowel function

ท้องเสียเฉียบพลัน (Acute Diarrhea) สาเหตุ Acute infectious diarrhea มีไข้ ปวดเมื่อย Acute non infectious diarrhea ยา Toxin Lactose intolerance

Acute Diarrhea ไข้ ปวดเมื่อย + - ถ่ายเป็นน้ำมากไม่มีมูกเลือด Small bowel diarrhea ตรวจเม็ดเลือดขาวในอุจจาระ EPEC ETEC Cholera Virus Salmonella V parahemolyticus aeromonas ถ่ายเป็นน้ำ มีมูกเลือด Mixed small and large bowel diarrhea Shigella EIEC P. Shigelloides Campylobactor C difficile ถ่ายกะปริบกะปรอย มูกเลือด ปวดเบ่ง large bowel diarrhea E histolytica E coli (O157) ประวัติใช้ยา ประวัติสัมพันธ์กับอาหาร Drug induced Food poisoning Osmotic food

อาเจียน (Vomiting) มักมีอาการคลื่นไส้(nausea) หรือเบื่ออาหารนำ มีอาการเกี่ยวกับระบบประสาทอัตโนมัติร่วมด้วยเช่น น้ำลายสอ เหงื่อออก หนาว ศูนย์ควบคุม(vomiting center)อยู่ที่ก้านสมอง สิ่งกระตุ้น mechanical: distension, บาดเจ็บ ความเจ็บปวด ปัญหาของกระเพาะ ลำไส้ กล่องเสียง หูชั้นใน สารกระตุ้น ในกระเพาะ ลำไส้เล็ก reverse peristalsis กล่องเสียงปิด หูรูดไพลอรัสปิด กล้ามเนื้อท้องหดตัวรุนแรง LES, UES คลายตัว

ลำไส้ใหญ่แปรปรวน Irritable Bowel Syndrome (IBS) เป็น functional problem ของลำไส้ใหญ่ โดยที่ระบบประสาทหรือกล้ามเนื้อของลำไส้ทำงานไม่ปกติ อาการสำคัญ ปวดท้องบีบเป็นพักๆ ท้องเสียและหรือท้องผุกร่วมกับอาการปวดท้อง painful diarrhea or constipation ท้องอืด รู้สึกถ่ายไม่สุด อื่นๆที่อาจพบ ถ่ายเป็นมูก(mucous)

Hepatitis จาก virus A, B, C จากยา: paracetamol เกินขนาด, ยาต้านวัณโรค จากพิษ: เห็ดพิษ, สมุนไพรบางชนิด อาการ: เบื่ออาหาร คลื่นไส้อาเจียน เพลีย เหลือง ปัสสาวะสีเข้มขึ้น ตรวจพบ: เหลือง ตับโตและกดเจ็บได้เล็กน้อย ตรวจทางเคมี: ALT, AST, bilirubin สูง ประเภทของตับอักเสบ เฉียบพลัน: virus A, B, ยา, toxin เรื้อรัง: virus B, C

การดูแล rest กินอาหารได้ตามปกติ ไม่จำเป็นต้องงดอาหารมัน ยกเว้น ถ้ามีคลื่นไส้ อาเจียน ท้องอืดมาก น้ำหวาน??? เลี่ยงยาหรือสารที่เป็นพิษต่อตับ หากมีอาการมาก: admit ตรวจขนาดตับ ตรวจน้ำตาลในเลือด ตรวจการแข็งตัวของเลือด ตับวายเฉียบพลัน acute liver failure

Cirrhosis เป็นระยะท้ายของโรคตับที่มีพังผืดในตับ ทำให้มีการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างอย่างถาวรของตับและทำให้การทำงานของตับเสียไป Cirrhosis represents a late stage of progressive hepatic fibrosis characterized by distortion of the hepatic architecture and the formation of regenerative nodules. It is generally considered to be irreversible in its advanced stages at which point the only option may be liver transplantation. Patients with cirrhosis are susceptible to a variety of complications and their life expectancy is markedly reduced

Cirrhosis สาเหตุ แอลกอฮอล์, ไวรัส B, C0 เซลล์ตับถูกทำลาย มีผังผืดแทรก อาการ ท้องมาน น้ำในท้อง ขาบวม เหนื่อย เพลีย เหลือง ภาวะแทรกซ้อน เลือดออกในกระเพาะจากเส้นเลือดขอดแตก ติดเชื้อในช่องท้อง hepatic encephalopathy มะเร็งตับ

การตรวจเลือดดูหน้าที่ตับ Liver function test (LFT) ดูความผิดปกติของตับและทางเดินน้ำดี ดัชนีชี้ว่ามีภยันตรายเกิดขึ้นต่อเซลล์ตับ (เซลล์ตายหรืออักเสบ) AST(SGOT), ALT(SGPT)* ดัชนีวัดการทำงานของระบบทางเดินน้ำดีว่ามีการอุดตัน alkaline phosphatase (ALP), GGT bilirubin วัดประสิทธิภาพการทำงานของตับ: การสังเคราะห์ albumin blood clotting factors การตรวจเลือดดูหน้าที่ของตับ (Liver function test)   ท่านอาจจะเคยไปพบแพทย์เพื่อตรวจโรคตับ และแพทย์ส่งเจาะเลือดส่งไปตรวจดูการทำงานของตับและทางเดินน้ำดี การตรวจเลือดเช่นนี้ ทางการแพทย์ เรียกกันว่า การตรวจ Liver function test ซึ่งนิยมเขียนย่อกันว่า LFT การตรวจอาจแบ่งได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ คือ การตรวจวัดหาความผิดปกติของตับหรือทางเดินน้ำดี เช่น การตรวจเอ็นซัยม์ SGOT , SGPT ของตับ กลุ่มที่2 เป็นการตรวจวัดประสิทธิภาพในการทำหน้าที่จริงๆของตับ ตัวอย่างของการตรวจกลุ่มนี้ ได้แก่ การวัดระดับโปรตีนชนิดอัลบูมิน และการแข็งตัวของเลือด   การวัดเอ็นซัยม์ตับแบ่งได้เป็น 2 กลุ่ม กลุ่มแรกเป็นดัชนีชี้ว่ามีภยันตรายเกิดขึ้นต่อเซลล์ตับ เช่น ภาวะตับอักเสบ ได้แก่การวัดระดับเอ็นซัยม์ ALT (ย่อมาจาก alanine aminotransferase) และ AST (ย่อมาจาก aspartate aminotransferase) ซึ่งเดิมเรียกกันใช้ชื่อว่า SGPT (Serum Glutamic Pyruvate Transferase) และ SGPT (Serum Glutamic Oxaloacetic Transferase) เอ็นซัยม์ 2 ตัวนี้จะมีระดับสูงขึ้นเมื่อเซลล์ตับถูกทำลายตายลง หรือเกิดการอักเสบของตับ(โดยเซลล์ตับไม่ตาย) เกิดการรั่วของเอ็นซัมย์ออกนอกเซลล์ตับเข้าสู่กระแสโลหิต สำหรับเอ็นซัมย์ AST หรือ SGOT ยังพบได้ในเซลล์ชนิดอื่น เช่น เซลล์กล้ามเนื้อหัวใจ เซลล์กล้ามเนื้อลายของร่างกาย ดังนั้นจึงอาจพบสูงขึ้นได้ในโรคที่ไม่เกี่ยวกับตับ เช่น โรคกล้ามเนื้อหัวใจตายขาดเลือด เอ็นซัยม์ ALT จึงมีความจำเพาะต่อการบ่งว่าน่าจะเป็นโรคตับมากกว่า , ในภาวะตับเกิดภยันตรายเฉียบพลัน เช่น โรคตับอักเสบเฉียบพลันจากไวรัส ระดับ ALT และ AST จะสูงกว่าปกติเป็นร้อยหรืออาจสูงถึงพันหน่วยต่อลิตรได้ (ค่าปกติประมาณ 40 หน่วย/ลิตร) ในโรคตับอักเสบเรื้อรังหรือตับแข็ง ระดับเอ็นซัยม์ 2 ตัวนี้ไม่สูงมาก ประมาณ 2-3 เท่าของค่าปกติ และมักไม่สูงเกิน 100-300 หน่วย/ลิตร ระดับเอ็นซัยม์ 2 ตัวนี้ มีประโยชน์ในการติดตามผลการรักษาโรคตับอักเสบเรื้อรังจากไวรัส ระดับเอ็นซัยม์ ALT และ AST อาจตรวจพบสูงกว่าปกติได้เล็กน้อย จากสาเหตุที่ไม่ใช่โรคตับ เช่น จากยาบางชนิด เอ็นซัยม์กลุ่มที่ 2 วัดการทำงานของระบบทางเดินน้ำดีว่ามีการอุดตันหรือไม่ ทั้งในระดับท่อน้ำดีใหญ่ในตับ และระดับท่อน้ำดีในตับเล็กๆในตับ ได้แก่ เอ็นซัยม์ alkaline phosphatase และ GGT (gamma glutamyl transpeptidese) เอ็นซัยม์ 2 ตัวนี้จะสูงขึ้นในกรณีที่มีการอุดกั้นท่อน้ำดีใหญ่จากนิ่วหรือเนื้องอก และการอุดกั้นการไหลของน้ำดีในทางเดินน้ำดีเล็กภายในตับจากยา หรือ แอลกอฮอล์ alkaline phosphatase ยังพบได้ในอวัยวะอื่น เช่น กระดูก, รก และลำไส้ ดังนั้น GGT เป็นการตรวจเสริมที่ช่วยยืนยันว่า ระดับ alkaline phosphatase ที่สูงขึ้นมาจากโรคตับและทางเดินน้ำดี เพราะ GGT จะไม่เพิ่มขึ้นในโรคของกระดูก รก และลำไส้ ถ้า GGT สูงขึ้นเล็กน้อยหรือสูงปานกลาง โดยค่า alkaline phosphatase ปกติ มักมีสาเหตุจากแอลกอฮอล์และยา โดยที่ไม่มีภยันตรายเกิดขึ้นต่อเนื้อตับ   การตรวจเลือดดูหน้าที่ของตับอย่างอื่น ได้แก่ Billirubin บิลิรูบินเป็นสารสีเหลืองในน้ำดี ซึ่งเมื่อมีระดับสูงในเลือดจะไปย้อมติดที่ผิวหนังและตาขาว เรียกว่า เกิดดีซ่าน บิลิรูบินเกิดจากการสลายตัวของส่วนประกอบในเม็ดเลือดแดง ตับจะเก็บบิลิรูบินออกจากกระแสเลือด เวลาเลือดไหลผ่านตับและขับออกทางน้ำดี เมื่อเป็นโรคของตับหรือทางเดินน้ำดี หรือเม็ดเลือดแดงแตกทำลายจำนวนมาก ก็จะเป็นผลให้ระดับบิลิรูบินเพิ่มขึ้นสูงในเลือด ระดับบิลิรูบินในเลือดเป็นตัวบ่งถึงหน้าที่ของตับที่ดี เพราะแสดงถึงตับเสื่อมความสามรถในการขับออกกระแสเลือดและเปลี่ยนแปลงเพื่อขับออกสู่น้ำดี แต่ระดับบิลิรูบินเป็นการทดสอบที่ไม่จำเพาะบอกสาเหตุว่าน่าจะเกิดจากอะไรไม่ได้   การตรวจหน้าที่ตับที่นิยมใช้อีก 2 อย่างคือ ระดับอัลบูมินในเลือด และการวัดเวลาการแข็งตัวของเลือด อัลบูมินเป็นโปรตีนสำคัญที่ตับสร้างขึ้น ดังนั้นถ้าระดับอัลบูมินลดลง โดยที่ผู้ป่วยนั้นไม่ได้ขาดอาหาร ก็บ่งชี้ถึงสภาพหน้าที่ของตับที่เสื่อมลง การวัดเวลาการแข็งตัวของเลือดนิยมเรียกกันว่า Prothrombin time หรือเขียนย่อว่า PT ส่วนใหญ่ส่วนประกอบที่ทำให้เลือดแข็งตัวเป็นโปรตีนที่สร้างโดยตับ ผู้ป่วยโรคตับที่ตับเสื่อมสภาพ การทำหน้าที่สร้างโปรตีนเหล่านี้ลดลง ทำให้เลือดที่ออกใช้เวลาแข็งตัวนานขึ้น โปรตีนเหล่านี้ส่วนใหญ่มีอายุสั้นเป็น ชั่วโมงหรือเป็นวันเท่านั้น ทำให้การตรวจนี้เป็นการดูหน้าที่ของตับที่เปลี่ยนแปลงจริงตามสภาพตับขณะนั้น ต่างจากระดับอัลบูมินที่มีอายุ 1 เดือน ดังนั้นถ้าตับเสื่อมลง จะยังไม่เห็นผลว่าอัลบูมิในเลือดลดลง จนกว่าเวลาจะผ่านไป 1 เดือน อัลบูมินที่ตับสร้างไว้ก่อนเสื่อมถูกร่างกายทำลายหมดไปแล้ว   การทดสอบอื่นซึ่งไม่ได้ใช้ตรวจกันบ่อย แต่ช่วยในการหาสาเหตุและยืนยันโรคตับ เช่น การวัดระดับเหล็กในเลือดหรือระดับโปรตีนจับสะสมเหล็กที่เรียกว่า Ferritin ในเลือด ช่วยยืนยันว่า ผู้ป่วยเป็นโรคตับที่เกิดจากภาวะมีเหล็กสะสมเกินหรือไม่ ในโรค Wilson ที่มีความผิดปกติโดยมีทองแดงสะสมในตับ ใช้การตรวจวัดระดับโปรตีนจับทองแดงที่เรียกว่า ceruloplasmin ในเลือด และวัดการขับถ่ายทองแดงจำนวนมากกว่าปกติในปัสสาวะ ในโรคตับแข็งจากทางเดินน้ำดีชนิดปฐมภูมิ (primary biliary cirrhosis) จะอาศัยการตรวจภูมิต่อไมโตคอนเดรียให้ผลบวก (antimitochondrial antibody) ในโรคตับอักเสบที่เกิดจากภูมิคุ้มกันต่อตนเอง (autoimmune hepatitis) อาศัยการตรวจพบภูมิต่อนิวเคลียสเซลล์ (antinuclear antibody) หรือภูมิต่อกล้ามเนื้อเรียบ (anti smooth muscle antibody) และระดับโปรตีนชนิดกลอบูลิน (globulin) สูงในเลือด บางครั้งอาจต้องใช้การตรวจภูมิต่อไวรัสตับอักเสบในเลือดเพื่อให้การวินิจฉัยโรคตับอักเสบว่าเกิดจากไวรัสเอ หรือบี หรือซี และดี

Case Study1 คุณสมชายอายุ 45 ปี สูง170 ซม.น้ำหนัก 87 กก. บ่นจุกแน่นอก บางครั้งแสบร้อนตอนกลางคืน ไอกลางคืนและหลังอาหาร มา 3 เดือน อาการแน่นหน้าอกไม่สัมพันธ์กับการออกกำลังกาย ดื่มกาแฟวันละ 3 แก้ว สูบบุหรี่ ดื่มเบียร์สัปดาห์ละ 2 ครั้ง ควรให้คำแนะนำอย่างไรเกี่ยวกับการปฏิบัติตัว และอาการออกกำลังกาย

Case Study 2 คุณสมศรีอายุ 47 ปี ท้องผูก แน่นท้อง ท้องอืดมีอาการปวดท้องน้อยด้านซ้ายบีบๆเป็นครั้งคราว มา 12 ปี กินได้ปกติ ไม่มีน้ำหนักลด ประจำเดือนใกล้หมด แพทย์ให้กินแคลเซียมมา 3 เดือนแล้ว สังเกตว่าท้องผูกมากขึ้น ถ่ายทุก 5 วัน อุจจาระแข็ง อาการอื่นๆคงเดิม คุณสมศรียังออกกำลังกายได้ตามปกติ