ผศ.ดร.พรชัย วิสุทธิศักดิ์ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ วัตถุประสงค์และหน้าที่ของกฎหมายการแข่งขันทางการค้า Objective and Function of Competition law ผศ.ดร.พรชัย วิสุทธิศักดิ์ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

คำถาม ทำไมเราต้องทำความเข้าใจจุดประสงค์และ หน้าที่ของกฎหมายการแข่งขันทางการค้า ?

เพื่อให้ทารบถึงแนวคิดพื้นฐานที่สำคัญของกฎหมายการแข่งขัน ทางการค้าซึ่งจะนำไปสู่การปรับใช้กฎหมายและนโยบายการ แข่งขันทางการค้าที่มีประสิทธิภาพ Understanding the rudimentary ideas behind competition law will help promote effective use of competition law and policy

วัตถุประสงค์ของกฎหมายการแข่งขันทางการค้า ตัวอย่างที่ประเทศสหรัฐอเมริกา US Sherman Antitrust Act 1890 ได้รับการตรากฎหมายเพื่อจัดการกับการ แข่งขันไม่เป็นธรรม ซึ่งโดยตัวกฎหมาย แล้วก็มีฐานแนวคิดมาจากระบบกฎหมาย คอมมอนลอว์

วัตถุประสงค์ของกฎหมายการแข่งขันทางการค้า UNCTAD เสนอว่า กฎหมายการแข่งขันทางการค้า เป็น เครื่องมือสำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจ โดย UNCTAD ได้เสนอ ตัวอย่างรูปแบบกฎหมายการแข่งขันทางการค้า ซึ่งในตัวอย่าง กฎหมายนั้นแสดงถึงวัตถุประสงค์ คือ เพื่อกำกับควบคุมและกำจัดการกระทำทางูธุรกิจในด้าน การทำ ข้อตกลง การใช้อำนาจเหนือตลาด และการควบรวมกิจการซึ่ง นำไปสู่การกีดกันการแข่งขันทางการค้าในตลาด UNCTAD, 'MODEL LAW ON COMPETITION' (UNCTAD, 2004). The model can be access from the UNCTAD’s website at< http://r0.unctad.org/en/subsites/cpolicy/docs/Modelaw04.pdf

วัตถุประสงค์ของกฎหมายการแข่งขันทางการค้า The World Bank and OECD joint report เสนอวัตถุประสงค์ของกฎหมายการ แข่งขันทางการค้า คือ เพื่อ; รักษากระบวนการแข่งขันเสรีในตลาด‘Maintenance of competitive process of free competition; ปกป้องเสรีภาพในการค้าและทางเลือกสินค้าในตลาด Protecting freedom of trade, choice and access to market; ห้ามมาตรการภาครัฐ ที่ก่อให้เกิดการขัดขวางการแข่งขันทางการค้าจาก Prohibiting adverse effects of government intervention in the market place; ป้องกันการการใช้อำนาจทางเศรษฐกิจที่ไม่เป็นธรรมอันประทบต่อการแข่งขันใน ตลาดPreventing abuse of economic power; and ให้ได้ผลลัพธ์อันเป็นประสิทธิภาพทางเศรษฐกิจ Achieving economic efficiency’.

วัตถุประสงค์ของกฎหมายการแข่งขันทางการค้า OECD’s report เพื่อสนับสนุนและปกป้องระบบการแข่งขันในตลาด to promote and protect the competition process and เพื่อให้เกิดการพัฒนาประสิทธิภาพทางเศรษฐกิจ to attain greater economic efficiency. OECD, 'The Objectives of Competition Law and Policy and The Optimal Design of a Competition Agency' (2003) 5(1) OECD Journal of Competition Law & Policy 7, 15. Ibid 15-17.

OECD’s report เพื่อให้เกิดการพัฒนาประสิทธิภาพทางเศรษฐกิจและเพิ่ม ผลประโยชน์ต่อผู้บริโภคและสังคม ผ่านทางกลไกการแข่งขัน ด้านราคาและทางเลือกสินค้า To achieve greater economic efficiency and increase economic welfare or the welfare of society by providing consumers with competitive prices and product choices; เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพในการใช้ทรัพยากรการผลิตผ่าน ทางการแข่งขันของตลาด To promote efficient resource allocation by means of workable or effective competition;

OECD’s report เพื่อคุ้มครองผู้บริโภค ผ่านทางการแข่งขันที่เสรี To protect consumers, consumer interests, free enterprise, free competition, competition, free market environment or ‘competition in markets for the long-term benefit of consumers’ by restraining or preventing anti- competitive practices or the abuse of economic power; and เพื่อพัฒนาขีดความสามารถในการแข่งขันของธุรกิจ และลด การผูกขาดในตลาด To improve the competitiveness of enterprises to promote economic development or to lower the monopolisation level in the economy

หน้าที่ของกฎหมายการแข่งขันทางการค้า (1)ปกป้องการแข่งขันและประสิทธิภาพของการแข่งขัน protect market competition and efficiency, (2) คุ้มครองประโยชน์สาธารณะของผู้บริโภคเพื่อให้เกิดการ กระจายประโยชน์ทางเศรษฐกิจ protect public interests, consumers and the distribution of consumer welfare, (3) คุ้มครองธุรกิจที่ถูกเอารัดเอาเปรียบ protect disadvantage businesses and (4) เพื่อให้เกิดการรวมตัวของตลาด market integration process.

1) ปกป้องการแข่งขันและประสิทธิภาพของการแข่งขัน หน้าที่ของกฎหมายการแข่งขันทางการค้าต้องมุ่งที่การ ปกป้องระบบการแข่งขันทางการค้าอันจะนำไปสู่การ เพิ่มประสิทธิภาพทางเศรษฐกิจ โดยป้องกันการธุรกิจไม่ให้ใช้อำนาจตลาดหรือการร่วมกัน ในธุรกิจที่นำไปสู่การกระทบต่อการแข่งขันทางการค้า

1) ปกป้องการแข่งขันและประสิทธิภาพของการแข่งขัน เมื่อกฎหมายการแข่งขันทางการค้าต้องมุ่งที่การปกป้องระบบการแข่งขัน แล้วจะนำไปสู่ allocative efficiency ? productive efficiency ? dynamic efficiency ?

2) คุ้มครองประโยชน์สาธารณะของผู้บริโภคเพื่อให้เกิดการกระจายประโยชน์ทางเศรษฐกิจ ในหลายประเทศ กำหนดให้ กฎหมายการแข่งขันมีหน้าที่ เพื่อ คุ้มครองประโยชน์สาธารณะของผู้บริโภคจากการ กระทำการแข่งขันที่ไม่เป็นธรรมในตลาด ในประเทศอังกฤษ กฎหมายการแข่งขันทางการค้ามุ่งคุ้มครอง การแข่งขันในตลาดเพื่อปกป้องผู้บริโภค

2) คุ้มครองประโยชน์สาธารณะของผู้บริโภคเพื่อให้เกิดการกระจายประโยชน์ทางเศรษฐกิจ กฎหมายการแข่งขันของสหภาพยุโรป ถือเป็น กลไกสำคัญในการที่จะต่อกรกับการกระทำทาง ธุรกิจที่ไม่เป็นธรรมในการแข่งขัน อันมุ่งคุ้มครอง ผู้บริโภคและนำไปสู่การพัฒนาประโยชน์ของ ผู้บริโภค

2) คุ้มครองประโยชน์สาธารณะของผู้บริโภคเพื่อให้เกิดการกระจายประโยชน์ทางเศรษฐกิจ กฎหมายการแข่งขันทางการค้าจึงนำไปสู่ การ กระจายทางเศรษฐกิจอย่างเป็นธรรม โดยการจัดการ กับธุรกิจที่ผูกขาด หรือ ธุรกิจที่ร่วมกันตักตวง ผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจจากผู้บริโภค

Picture source; http://documentsolutions. cincom

ตัวอย่างกฎหมายการแข่งขันทางการค้าของ ประเทศ เซาท์แอฟริกา ซึ่งเสนอว่า กฎหมายการ แข่งขันทางการค้ามีหน้าที่หลากหลายซึ่งรวมถึง การก่อให้เกิดการกระจายผลประโยชน์ทาง เศรษฐกิจแก่ประชาชน

3) คุ้มครองธุรกิจที่ถูกเอารัดเอาเปรียบ ธุรกิจใหม่ที่อยากจะเข้าแข่งขันในตลาดส่วนใหญ่มักจะประสบ ปัญหาจากการปิดกั้นหรือใช้กลยุทธ์ที่ไม่เป็นธรรมจากธุรกิจ ผูกขาดเดิม หรือกลุ่มธุรกิจที่ร่วมอยู่ ธุรกิจใหญ่ในตลาด อาจใช้วิธีการเช่น การไม่ให้เข้าใช้ระบบที่สำคัญ ในการทำการค้า หรือใช้วิธีการอื่นในการกดดัน หรือกีดกันทาง การค้า กฎหมายการแข่งขันทางการค้า จึงต้องสนับสนุนให้ธุรกิจใหม่ๆเข้า มาร่วมแข่งขันในตลาด โดยที่ธุรกิจใหม่จะไม่ต้องประสบกับการกีด กันหรือกดดันทางการค้าต่างจากเจ้าของตลาดเดิม

4) เพื่อให้เกิดการรวมตัวของตลาด กฎหมายการแข่งขันทางการค้ามีหน้าที่เสริมสร้างการรวมตัวของ ตลาดเศรษฐกิจ เนื่องจากกฎหมายการแข่งขันทางการค้าจัดการกับ อุปสรรคทางการค้า เมื่อไม่มีอุปสรรคทางการค้า การรวมตัวทางเศรษฐกิจก็ง่ายขึ้น

4) เพื่อให้เกิดการรวมตัวของตลาด ตัวอย่าง ประเทศสหรัฐอเมริกา ที่ใช้ Sherman Act ในการเพื่อทำ หน้าที่จัดการกับข้อกีดกันทางการค้าในตลาดประเทศสหรัฐอเมริกา ตัวอย่าง จาก สหภาพยุโรป ซึ่งวางหน้าที่ของ กฎหมายการแข่งขันทาง การค้าไว้ที่การขับเคลื่อนการรวมตัวทางเศรษฐกิจของสหภาพยุโรป โดย จัดการกับธุรกิจที่พยายามใช้ข้อกีดกันในการแยกตลาด

ข้อห้ามหลักในกฎหมายการแข่งขันทางการค้า การใช้อำนาจเหนือตลาดที่กระทบต่อการแข่งขัน Abuse of dominant market power ความตกลงท่ามกลางธุรกิจที่ก่อให้เกิดการแข่งขันไม่เป็นธรรม Anti-competitive agreements การป้องกันการควบรวมกิจการที่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อการ แข่งขันในตลาด Anti-competitive mergers and acquisition

4 กลุ่ม แบ่งตามกลุ่มที่จะทำรายงาน Group discussion 4 กลุ่ม แบ่งตามกลุ่มที่จะทำรายงาน