การถอดบทเรียน หลังจากการดำเนินกิจกรรมโครงการ เสร็จสิ้นแล้ว

งานนำเสนอเรื่อง: "การถอดบทเรียน หลังจากการดำเนินกิจกรรมโครงการ เสร็จสิ้นแล้ว"— ใบสำเนางานนำเสนอ:

1 การถอดบทเรียน หลังจากการดำเนินกิจกรรมโครงการ เสร็จสิ้นแล้ว
รศ.ดร.โยธิน แสวงดี สถาบันวิจัยประชากรและสังคม ม.มหิดล

2 ประวัติความเป็นมา สงครามเวียดนาม อเมริกัน เริ่มต้นในการทบทวน ผลการปฏิบัติการซ้อมรบ ที่ครอบคลุมถึงผลจากการรบจริงด้วย (Operation หรือ Action) After Action Review : AAR ทหารในปัจจุบันใช้มาก ต้องถอดบทเรียนเสมอ หา Best practice บทเรียนที่เป็นวิธีการที่ทำได้ดีที่สุด ทุกหน่วยงานใช้มาก แต่เราไม่ค่อยกล่าวถึง เช่น พูดคุยกัน อย่างไม่เป็นทางการ ถึงประสบการณ์การเรียนรู้จากการดำเนินงาน หรือ กิจกรรม ปัจจุบัน พบมาก ในการวิจัยแบบ Participatory Action Research: PAR

3 การถอดบทเรียนหลังจากการประเมินผล
หัวใจสำคัญของการถอดบทเรียนคือ การทบทวนผลการดำเนินกิจกรรมตามที่ได้ปฏิบัติไป เน้น CIPP Model Content Input Process Product ต้องมีการนำเสนอผลงานก่อน แล้วถอดบทเรียน เป็นอย่างไรบ้าง มีปัญหาและอุปสรรคอย่างไร จุดเด่น จุดแข็งและแนวทางปฏิบัติที่ต้องนำไปพัฒนาให้ก้าวหน้าเป็นอย่างไรบ้าง ในการถอดบทเรียนจะต้องประกอบไปด้วย คณะผู้ดำเนินโครงการทั้งหมดเข้ามามีส่วนร่วม และต้องมีผู้รับประโยชน์ร่วมด้วย

4 และให้ข้อเสนอแนะ โดยในการนี้ จะต้องมีผู้ที่เป็นผู้ได้รับประโยชน์จากกิจกรรมดำเนินงานเข้าร่วมด้วย หลักการสำคัญในการถอดบทเรียนคือ ต้องเปิดโอกาสให้ทุกภาคีแสดงความคิดเห็นและให้ข้อเสนอแนะในทุกๆด้าน ได้อย่างเสรี นอกจากนี้จะต้องมีการกำหนดแนวทางที่จะเป็นหัวใจหลักในการถอดบทเรียนด้วย

5 ขั้นตอนของการถอดบทเรียน
ในขั้นตอนของการเตรียมการต้องจัดให้มีองค์ประกอบดังนี้ ห้องประชุม อุปกรณ์ต่างๆที่ใช้ในการประชุมเพื่อการนำเสนอผลการดำเนินงานและเทคโนโลยี่สารสนเทศ กระดาน และเครื่องเขียน เลขานุการการประชุมเพื่อถอดบทเรียน

6 แผนที่ชุมชนที่ดำเนินงานหากเป็นกรณีศึกษา
ประธานที่ประชุมเพื่อถอดบทเรียน ผู้นำการสนทนาและชี้ประเด็นเพื่อให้เกิดการให้ข้อเสนอแนะ ที่นั่งสำหรับผู้สังเกตการณ์ที่จะนำผลการถอดบทเรียนไปประยุกต์ใช้ในสังคมอื่น

7 การเริ่มต้นของการถอดบทเรียน
1) กำหนดให้มีการนำเสนอผลการดำเนินงานประมาณหนึ่งชั่วโมง 2) ให้ภาคีต่างๆกล่าวถึงผลที่ได้รับ ความคุ้มทุน ปัญหาและอุปสรรค ตลอดจนปัจจัยเอื้อและปัจจัยเสริมที่เกิดขึ้น 3) แนวทางในการพัฒนาต่อยอดหรือที่จะดำเนินการต่อไป

8 การเขียนรายงานการถอดบทเรียน
บทนำ บรรยาย ความเป็นมาของโครงการ และกล่าวถึงเป้าหมายของการถอดบทเรียน ที่เป็นประสบการณ์เรียนรู้ (lesson learned) ค้นหาบทเรียนที่ดีที่สุด (Best practice) ประมาณ หนึ่งหน้า

9 ผลการถอดบทเรียน เน้น CIPP Model และกล่าวตามประเด็น SWOT
อาจเขียนเรียงเป็นข้อก็ได้ และต้องชี้ให้เห็น Best practice ถ้ามี อาจประมาณ สอง ถึง สี่หน้า แล้วแต่ประเด็น ต้องมีรูปภาพประกอบด้วย

10 วิธีการถอดบทเรียน เน้นกระบวนการแบบการประชุม ลักษณะห้องประชุม แบบตัวยู (U-shape) ที่ทุกคน มองเห็นกันหมด มีประธาน เลขานุการ มีอุปกรณ์การนำเสนอผลงาน กระดาน กระดาษ เครื่องเขียน ฯลฯ ทุกภาคส่วน ภาคี ที่มีบทบาทในการดำเนินกิจกรรม โครงการฯ มีส่วนร่วม พูด แนะนำ ตำหนิ ความเห็นได้ อย่างเสรี ประมาณ ครึ่ง หรือ หนึ่งหน้า

11 สรุป ย่อผลข้างต้นให้เหลือประมาณครึ่งหน้า เน้นปัญหาที่แก้ไม่ได้ และเน้นโชว์ที่ทำได้ดีที่สุด