การจำแนกวงศ์ในอันดับเลบปิดอพเทอร่า

งานนำเสนอเรื่อง: "การจำแนกวงศ์ในอันดับเลบปิดอพเทอร่า"— ใบสำเนางานนำเสนอ:

1 การจำแนกวงศ์ในอันดับเลบปิดอพเทอร่า
บทปฏิบัติการที่ 12 การจำแนกวงศ์ในอันดับเลบปิดอพเทอร่า (Orders of Lepidoptera insects classification)

2 อันดับเล็บปิดอพเทอร่า (Lepidoptera, lepidos = เกล็ด, pteron = ปีก)
ได้แก่ ผีเสื้อกลางวัน (butterfly) และผีเสื้อกลางคืน (moth) ลำตัวปีกและขาปกคลุมด้วย scale มีปีก 2 คู่ เนื้อปีกเป็นแผ่นบาง ปากแบบดูดกินยาวเป็นงวงวงไว้ใต้หัว การเปลี่ยนแปลงรูปร่างแบบสมบูรณ์ ผีเสื้อกลางวันมักมีสีฉูดฉาดลำตัวยาวเรียว หนวดแบบกระบองไม่มีตาเดี่ยว ส่วนผีเสื้อกลางคืนมักมีสีค่อนข้างทึบลำตัวอ้วนป้อม หนวดแบบเส้นด้าย หรือแบบฟันหวีมักมีตาเดี่ยว

3 แมลงในอันดับ Lepidoptera แบ่งออกเป็น 2 อันดับย่อย โดยถือเอาลักษณะเส้นปีกและการเกี่ยวปีกเป็นหลักคือ
1. อันดับย่อยจูกาเต้ (Jugatae) ปีกคู่หน้าและปีกคู่หลังคล้ายกันทั้งรูปร่างและเส้นปีก มีอวัยวะเกี่ยวปีกเรียกจูกัม (jugum) ซึ่งมีลักษณะเป็นแผ่นยาวเรียงอยู่บนด้านล่างของปีกคู่หน้า 2. อันดับย่อยฟรีนาเต้ (Frenatae) ปีกคู่หน้าและปีกคู่หลังต่างกันทั้งรูปร่างและเส้นปีกมีอวัยวะเกี่ยวปีกเรียกฟรีนูลัม (frenulum) ซึ่งมีลักษณะเป็นขนหรือหนามอยู่บนโคนขอบบนของปีกคู่หลัง

4 อันดับ Lepidoptera มีวงศ์ต่างๆ ดังนี้
วงศ์คอสสิดี้ (Cossidae): ผีเสื้อหนอนเจาะไม้ วงศ์ยูคลีอิดี้ (Eucleidae): ผีเสื้อหนอนหอย วงศ์ไซคิดี้ (Psychidae): ผีเสื้อหนอนปลอก วงศ์ทอทริซิดี้ (Tortricidae): ผีเสื้อหนอนม้วนใบ วงศ์ไพราลิดี้ (Pyralidae): ผีเสื้อหนอนกอ วงศ์เทอร์โรฟอริดี้ (Pterophoidae): ผีเสื้อปีกแฉก วงศ์สพิงค์ยิดี้ (Sphingidae): ผีเสื้อเหยี่ยว วงศ์ยีโอเมทริดี้ (Geometridae): ผีเสื้อหนอนคืบ วงศ์ลายแมนทริอิดี้ (Lymantriidae): ผีเสื้อหางเหลือง

5 วงศ์อาร์คทิอิดี้ (Arctiidae): ผีเสื้อลายเสือ
วงศ์น๊อกทูอิดี้ (Noctuidae): ผีเสื้อหนอนกระทู้ วงศ์อาร์คทิอิดี้ (Arctiidae): ผีเสื้อลายเสือ วงศ์สัทเทอร์นิอิดี้ (Saturniidae): ผีเสื้อยักษ์ วงศ์บอมไบซิดี้ (Bombycidae): ผีเสื้อหนอนไหม วงศ์ลาสิโอแคมปิดี้ (Lasiocampidae): ผีเสื้อหนอนชักใย วงศ์เฮสเปอริอิดี้ (Hesperiidae): ผีเสื้อบินเร็ว วงศ์ปาปิลิโอนิดี้ (Papilionidae): ผีเสื้อหางแฉก วงศ์ไพเออร์ริดี้ (Pieridae): ผีเสื้อหนอนกระหล่ำ, ผีเสื้อปีกขาว วงศ์นิมฟัลลิดี้ (Nymphalidae): ผีเสื้อสี่ขา วงศ์ดาไนดี้ (Danaidae): ผีเสื้อต้นรัก วงศ์ไลคีนิดี้ (Lycaenidae): ผีเสื้อน้ำเงิน, ผีเสื้อทองแดง

6 วงศ์คอสสิดี้ (Cossidae): ผีเสื้อหนอนเจาะไม้
อันดับ Lepidoptera วงศ์คอสสิดี้ (Cossidae): ผีเสื้อหนอนเจาะไม้ ลักษณะสำคัญ; ลำตัวอ้วนป้อมปกคลุมด้วนขน ปีกมักจะมีจุดหรือแต้มสีกระจาย อยู่ทั่วไป หนวดแบบฟันหวี มีปลายเรียวยาว

7 วงศ์ไซคิดี้ (Psychidae): ผีเสื้อหนอนปลอก
อันดับ Lepidoptera วงศ์ไซคิดี้ (Psychidae): ผีเสื้อหนอนปลอก ลักษณะสำคัญ; ปีกมักจะมีสีน้ำตาลดำล้วนๆ ปีกคู่หน้าบางทีอาจมีสีดำแต้ม ประปราย บางครั้งปีกทั้งสองคู่ไม่ค่อยมี scale ติดอยู่หรือค่อนข้างใส ที่ทีเบียมักจะมีหนามแข็งที่เคลื่อนไหว (spur)

8 วงศ์ทอทริซิดี้ (Tortricidae): ผีเสื้อหนอนม้วนใบ
อันดับ Lepidoptera วงศ์ทอทริซิดี้ (Tortricidae): ผีเสื้อหนอนม้วนใบ ลักษณะสำคัญ; ลำตัวมีขนาดเล็ก ปีกคู่หน้าขณะหุบจะมีลักษณะคล้ายระฆัง

9 วงศ์ไพราลิดี้ (Pyralidae): ผีเสื้อหนอนกอ
อันดับ Lepidoptera วงศ์ไพราลิดี้ (Pyralidae): ผีเสื้อหนอนกอ ลักษณะสำคัญ; เล็กและบอบบาง หนวดแบบเส้นด้าย มี labial palpi ค่อนข้างยาว ปีกคู่หน้าแคบยาว ปีกคู่หลังกว้าง

10 วงศ์สพิงค์ยิดี้ (Sphingidae): ผีเสื้อเหยี่ยว
อันดับ Lepidoptera วงศ์สพิงค์ยิดี้ (Sphingidae): ผีเสื้อเหยี่ยว ลักษณะสำคัญ; ลำตัวมีรูปร่างคล้ายกระสวย ปีกคู่หน้ายาวแคบ ปีกคู่หลังมีขนาดเล็ก

11 วงศ์ยีโอเมทริดี้ (Geometridae): ผีเสื้อหนอนคืบ
อันดับ Lepidoptera วงศ์ยีโอเมทริดี้ (Geometridae): ผีเสื้อหนอนคืบ ลักษณะสำคัญ; ลำตัวและปีกบอบบาง ปีกกว้างใหญ่ มักจะมีแถบหรือเส้นเป็นคลื่นพาดผ่านปลายปีก

12 วงศ์ลายแมนทริอิดี้ (Lymantriidae): ผีเสื้อหางเหลือง
อันดับ Lepidoptera วงศ์ลายแมนทริอิดี้ (Lymantriidae): ผีเสื้อหางเหลือง ลักษณะสำคัญ; ไม่มีตาเดี่ยว หนวดตัวผู้เป็นแบบฟันหวี ตัวเมียหนวดแบบฟัน เลื่อย ปลายสุดส่วนท้องมักจะมีขนเป็นกระจุก

13 วงศ์น๊อกทูอิดี้ (Noctuidae): ผีเสื้อหนอนกระทู้
อันดับ Lepidoptera วงศ์น๊อกทูอิดี้ (Noctuidae): ผีเสื้อหนอนกระทู้ ลักษณะสำคัญ; ลำตัวอ้วน มักจะมีตาเดี่ยว หนวดส่วนมากเป็นแบบเส้นด้าย มี labial palpi ยาว

14 วงศ์อาร์คทิอิดี้ (Arctiidae): ผีเสื้อลายเสือ
อันดับ Lepidoptera วงศ์อาร์คทิอิดี้ (Arctiidae): ผีเสื้อลายเสือ ลักษณะสำคัญ; ลำตัวค่อนข้างเล็กมักจะมีแถบหรือจุดสีสดใสที่ปีกและลำตัว

15 วงศ์สัทเทอร์นิอิดี้ (Saturniidae): ผีเสื้อยักษ์
อันดับ Lepidoptera วงศ์สัทเทอร์นิอิดี้ (Saturniidae): ผีเสื้อยักษ์ ลักษณะสำคัญ; ลำตัวค่อนข้างใหญ่ หนวดแบบฟันหวี ปีกคู่หน้าและหลังมีกว้าง มักจะมีลายเป็นวงคล้ายตาอยู่กลางปีก

16 วงศ์บอมไบซิดี้ (Bombycidae): ผีเสื้อหนอนไหม
อันดับ Lepidoptera วงศ์บอมไบซิดี้ (Bombycidae): ผีเสื้อหนอนไหม ลักษณะสำคัญ; ลำตัวอ้วน มีขนสีขาวปกคลุมลำตัวและปีก หนวดเป็นแบบฟันหวี

17 วงศ์ลาสิโอแคมปิดี้ (Lasiocampidae): ผีเสื้อหนอนชักใย
อันดับ Lepidoptera วงศ์ลาสิโอแคมปิดี้ (Lasiocampidae): ผีเสื้อหนอนชักใย ลักษณะสำคัญ; ลำตัวและขาปกคลุมด้วยขนมากมายส่วนใหญ่จะมีสีน้ำตาลแดง หนวดแบบฟันหวี ไม่มีอวัยวะเกี่ยวปีกแบบ frenulum และมี humeral angle ปีกหลังใหญ่

18 วงศ์เฮสเปอริอิดี้ (Hesperiidae): ผีเสื้อบินเร็ว
อันดับ Lepidoptera วงศ์เฮสเปอริอิดี้ (Hesperiidae): ผีเสื้อบินเร็ว ลักษณะสำคัญ; หนวดแบบกระบอก ตรงปลายหนวดมีลักษณะเป็นตะขอ tarsi ของขาหน้าปลาย claw มีสองแฉก

19 วงศ์ปาปิลิโอนิดี้ (Papilionidae): ผีเสื้อหางแฉก
อันดับ Lepidoptera วงศ์ปาปิลิโอนิดี้ (Papilionidae): ผีเสื้อหางแฉก ลักษณะสำคัญ; ปีกคู่หลังมี anal vein เส้นเดียว ส่วนใหญ่ปลายปีกคู่หลังมักขยาย เป็นหางยาว

20 วงศ์ไพเออร์ริดี้ (Pieridae): ผีเสื้อหนอนกระหล่ำ, ผีเสื้อปีกขาว
อันดับ Lepidoptera วงศ์ไพเออร์ริดี้ (Pieridae): ผีเสื้อหนอนกระหล่ำ, ผีเสื้อปีกขาว ลักษณะสำคัญ; claw แต่ละซี่แยกเป็น 2 แฉก ลำตัวมักมีสีขาว เหลือง หรือส้ม และมีลายจุดสีดำ ปีกหน้าและปีกหลังมีขนาดใกล้เคียงกัน และปีกมักจะมีสีอ่อนๆ เช่น สีขาว เหลือง สีส้ม และมีจุดสีดำตรงขอบปีก

21 วงศ์นิมฟัลลิดี้ (Nymphalidae): ผีเสื้อสี่ขา
อันดับ Lepidoptera วงศ์นิมฟัลลิดี้ (Nymphalidae): ผีเสื้อสี่ขา ลักษณะสำคัญ; discal cell ปีกคู่หลังเปิดหรือมีเส้นปิดไม่สมบูรณ์ ขาคู่หน้าหดสั้น

22 วงศ์ดาไนดี้ (Danaidae): ผีเสื้อต้นรัก
อันดับ Lepidoptera วงศ์ดาไนดี้ (Danaidae): ผีเสื้อต้นรัก ลักษณะสำคัญ; discal cell ปีกคู่หลังปิด

23 วงศ์ไลคีนิดี้ (Lycaenidae): ผีเสื้อน้ำเงิน, ผีเสื้อทองแดง
อันดับ Lepidoptera วงศ์ไลคีนิดี้ (Lycaenidae): ผีเสื้อน้ำเงิน, ผีเสื้อทองแดง ลักษณะสำคัญ; ลำตัวค่อนข้างเล็ก ส่วนมากปีกจะมีสีน้ำเงินหรือสีส้ม และมักจะ มีหางในปีกคู่หลัง