สงกรานต์ ป้องบุญจันทร์ คณะนิติศาสตร์ ม.เชียงใหม่

งานนำเสนอเรื่อง: "สงกรานต์ ป้องบุญจันทร์ คณะนิติศาสตร์ ม.เชียงใหม่"— ใบสำเนางานนำเสนอ:

1 สงกรานต์ ป้องบุญจันทร์ คณะนิติศาสตร์ ม.เชียงใหม่ kansft@hotmail.com
วิชากฎหมายปกครอง (177341) สงกรานต์ ป้องบุญจันทร์ คณะนิติศาสตร์ ม.เชียงใหม่

2 หลักการกระทำทางปกครองต้องชอบด้วยกฎหมาย
กรณีศึกษา ความเป็นมาของแนวคิด สาระสำคัญ ความแตกต่างของหลักกฎหมายมหาชนกับหลักกฎหมายเอกชน หลักการกระทำทางปกครองต้องไม่ขัดต่อกฎหมาย หลักไม่มีกฎหมายไม่มีอำนาจ

3 กรณีศึกษาเพื่อการแลกเปลี่ยน
นายกรัฐมนตรี เข้าร่วมการประชุมผู้นำอาเซียน กับผู้แทนเยาวชน แสดงความเป็นห่วง ปัจจุบัน สังคมขาดความเอื้ออาทร และไม่เคารพกฎหมาย 27 เม.ย. 2558

4 กรณีศึกษาเพื่อการแลกเปลี่ยน

5 “ผู้ใดใช้กำลังประทุษร้ายหรือขู่เข็ญว่าจะใช้กำลังประทุษร้ายเพื่อ
ป.อาญา มาตรา 113 “ผู้ใดใช้กำลังประทุษร้ายหรือขู่เข็ญว่าจะใช้กำลังประทุษร้ายเพื่อ ล้มล้างหรือเปลี่ยนแปลงรัฐธรรมนูญ.....” ผู้นั้นกระทำความผิดฐานกบฏต้องระวางโทษประหารชีวิตหรือจำคุกตลอดชีวิต ร.ธ.น มาตรา 48 “บรรดาการกระทำทั้งหลายซึ่งได้กระทำเนื่องในการยึดอำนาจและควบคุมอำนาจการปกครองแผ่นดินเมื่อ 22 พฤษภาคม 2557…. ไม่ว่าก่อนหรือหลัง หากการกระทำนั้นผิดกฎหมายให้ผู้กระทำพ้นจากความผิดและความรับผิดโดยสิ้นเชิง”

6 "บิ๊กติ๊ก"บอกเพิ่งรู้ลูกเอาบ้านพักตั้งบริษัท....
อ่านต่อได้ที่ :

7 ระเบียบการใช้บ้านพักทหาร

8 วีระโวยคดีที่เกี่ยวข้องกับ 'บิ๊ก คสช.‘ ถูก ป.ป.ช. ตีตกหมด
วีระโวยคดีที่เกี่ยวข้องกับ 'บิ๊ก คสช.‘ ถูก ป.ป.ช. ตีตกหมด “พฤติการณ์เหล่านั้น ไม่ถูกต้องอยู่แล้วในข้อกฎหมาย ที่ผ่านมาผมได้ยื่นเรื่องให้ ป.ป.ช. ในกรณีที่พล.อ.ปรีชา จันทร์โอชา อดีตปลัดกลาโหม บรรจุลูกชายเป็นทหาร ปรากฏว่า ป.ป.ช. ตีตกเรื่องนี้ไปแล้ว ทั้งๆที่คณะตรวจสอบความจริงไม่เคยเรียกผมไต่สวน รวมถึงกรณีอุทยานราชภักดิ์ ที่ยื่นตรวจสอบไปแล้ว โดย ป.ป.ช. มีมติ 9 ต่อ 0 ว่าไม่เข้าข่ายทุจริต และระบุว่าจะส่งรายละเอียดเป็นหนังสือมาให้ผม แต่จนบัดนี้ผมก็ยังไม่ได้รับหนังสือดังกล่าว อย่างนี้แล้วจะให้ผมเชื่อมั่นได้อย่างไร เพราะคดีที่เกี่ยวข้องกับบิ๊ก คสช. ถูก ป.ป.ช. ตีตกหมด”

9 กรณีศึกษาเพื่อการแลกเปลี่ยน
รณรงค์ไม่เอารัฐประหารถูกจับ รณรงค์ตรวจสอบการทุจริตถูกจับ

10 กรณีศึกษาเพื่อการแลกเปลี่ยน
คสช.ออกประกาศยกเลิกผังเมืองเพื่อเปิดทางอุตสาหกรรมทั่วประเทศ

11 ความเป็นมาของแนวคิด ทำไมต้องปกครองโดยกฎหมาย
ทวิลักษณะของมนุษย์ : เหตุผล กับ อารมณ์ความรู้สึก มีความไม่แน่นอน ทำอะไรตามอำเภอใจ เอกลักษณ์ของกฎหมาย : เหตุผล มีความแน่นอนชัดเจน ตัดอารมณ์ ความรู้สึกออกไป

12 ความเป็นมาของแนวคิด นักปรัชญากรีก
ระบอบการปกครองที่ดีที่สุด คือ ราชาปราชญ์/ Philosophy King ระบอบการปกครองที่ดีถัดมา คือ การปกครองโดยกฎหมาย/ The Law ระบอบการปกครองโดยกฎหมายเท่านั้นที่เป็นที่ปรารถนาของประชาชน

13 ความเป็นมาของแนวคิด ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์
ประชาชนเป็นเพียงวัตถุแห่งการปกครอง การกำหนดสิทธิหน้าที่มาจากผู้ปกครอง The King can do no wrong ฝ่ายบริหารไม่มีทางทำผิดกฎหมาย “รัฐ ก็คือตัวข้า” หลุยส์ที่ 14 แห่งฝรั่งเศส

14 ความเป็นมาของแนวคิด พัฒนาการทางการเมืองมาจากการต่อสู้เรียกร้อง
ผู้ถูกปกครองมีอำนาจมากขึ้นจากการต่อสู้ Magna Carta กษัตริย์ยอมจำกัดอำนาจ Glorious Revolution กษัตริย์ยอมอยู่ใต้กฎหมายของสภา, ทุกคนอยู่ภายใต้กฎหมายของสภา อังกฤษจึงเป็นต้นแบบของประเทศประชาธิปไตยที่ปกครองโดยกฎหมาย

15 หลักการปกครองโดยกฎหมายในระบบกฎหมายไทย
คำถาม ประเทศไทยเปลี่ยนจากการปกครองโดยคนมาเป็นการปกครองโดยกฎหมายเมื่อใด 2) อะไรคือหลักฐานยืนยันการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว

16 หลักการปกครองโดยกฎหมายในระบบกฎหมายไทย
24 มิถุนายน เปลี่ยนแปลงการปกครอง ร.ธ.น. 10 ธ.ค. 2475 มาตรา 2 อำนาจอธิปไตยย่อมมาจากปวงชนชาวสยาม มาตรา 12 ภายใต้บังคับแห่งบทบัญญัติในรัฐธรรมนูญนี้ บุคคลย่อมเสมอกันโดยกฎหมาย

17 หลักกฎหมายเอกชนกับหลักกฎหมายมหาชน
หลักการพื้นฐานของกฎหมายเอกชน หลักเสรีภาพ แดนอำนาจของเอกชน ประชาชนมีเสรีภาพจะทำอะไรก็ได้ ตราบเท่าที่ไม่มีกฎหมายห้าม เช่น ในการขอทำบัตรประชาชน ประชาชนมีสิทธิที่จะแจ้งเจ้าหน้าที่ว่าตนนับถือศาสนาอะไร หรือไม่นับถือศาสนาก็ได้

18 หลักกฎหมายเอกชนกับหลักกฎหมายมหาชน
หลักการพื้นฐานของกฎหมายมหาชน ผูกพันต่อกฎหมาย ในฐานะฐานแห่งอำนาจ เคารพสิทธิเสรีภาพประชาชน ฝ่ายปกครองจะกระทำการกระทบสิทธิประชาชนไม่ได้เว้นแต่มีกฎหมายให้อำนาจไว้ เช่น เจ้าหน้าที่รับทำบัตรประชาชน ต้องการให้ประชาชนระบุศาสนาที่นับถืออย่างชัดเจนได้หรือไม่

19 กรณีศึกษาที่ ๑ พวกชอบตื๊อ น.ศ. ถูกใจเพื่อนร่วมคณะ น.ศ. จึงติดตามตื้อเพื่อจะขอชื่อ ที่อยู่ เบอร์โทร ขอจีบ ขอเป็นแฟน หรือขอแต่งงาน โดยตามอยู่นานเพื่อนก็ไม่เปลี่ยนใจและบอกให้หยุดตามตื้อ แต่น.ศ.เชื่อที่แม่บอกว่าตื้อเท่านั้นที่ครองโลก จึงยังคงตามตื้อต่อไป เช่นนี้เพื่อนนักศึกษาจะดำเนินการทางกฎหมายกับ น.ศ.ได้หรือไม่อย่างไร

20 กรณีศึกษาที่ ๒ พวกชอบดื่ม ชอบคุย น.ศ. กับเพื่อน ๆ ไปเที่ยวดื่มกินกันที่ร้าน Warm Up ขณะที่กำลังคุยกันอย่างออกรสอยู่ ตำรวจนอก เครื่องแบบได้เข้าตรวจสอบความเรียบร้อยและถามชื่อและ ขอตรวจบัตรประจำตัวประชาชน น.ศ. มีสิทธิปฏิเสธหรือไม่ อย่างไร

21 เนื้อหาของ หลักการกระทำทางปกครองต้องชอบด้วยกฎหมาย
หลักการกระทำทางปกครองต้องไม่ขัดต่อกฎหาย ความมาก่อนของกฎหมาย หลักไม่มีกฎหมายไม่มีอำนาจ เงื่อนไขของกฎหมาย

22 หลักการกระทำทางปกครองต้องไม่ขัดต่อกฎหมาย
ฝ่ายปกครองต้องไม่กระทำการใดที่ขัดต่อกฎหมาย ต้องพิจารณาว่าในขณะที่ฝ่ายปกครองจะใช้อำนาจนั้นมีกฎหมายใดบ้างที่เกี่ยวข้อง หากไปขัดกฎหมายฉบับใดฉบับหนึ่ง ต้องละเว้นจากการกระทำนั้น หากฝ่ายปกครองฝ่าฝืนย่อมส่งผลให้การกระทำดังกล่าวเป็นการกระทำที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย

23 หลักการกระทำทางปกครองต้องไม่ขัดต่อกฎหมาย
การกระทำทางปกครอง คือ ผลิตผลของการใช้อำนาจ ทางปกครอง ซึ่งมีหลายรูปแบบ เช่น ? การกระทำหน้าที่ vs การริเริ่มโครงการสวัสดิการสังคมต่าง ๆ กฎหมาย อะไรบ้างที่เป็นข้อจำกัดของการกระทำทาง ปกครอง ?

24 กฎหมายที่เป็นข้อจำกัดของการใช้อำนาจทางปกครอง
รัฐธรรมนูญ พระราชบัญญัติหรือกฎหมายที่เทียบเท่าพระราชบัญญัติ จารีตประเพณี กฎหมายลำดับรอง ระเบียบภายในฝ่ายปกครอง เฉพาะที่สร้างขึ้นมาเพื่อคุ้มครองสิทธิประชาชน

25 คำสั่ง, สัญญา, ปฏิบัติการ
พีระมิดของกฎหมาย ร.ธ.น. พ.ร.บ./เทียบเท่า กฎ คำสั่ง, สัญญา, ปฏิบัติการ

26 พีระมิดของกฎหมาย Hans Kelsen, นักกฎหมายชาวออสเตรีย ได้นำเสนอทฤษฎี Pure Theory of Law ระบบกฎหมายเป็นระบบแห่งบรรทัดฐานที่มีความเกี่ยวเนื่องสัมพันธ์กันอย่างไม่ขาดสาย เริ่มจากรัฐธรรมนูญซึ่งเป็นฐานให้อำนาจแก่กฎหมายระดับรองลงมา กฎหมายที่อยู่ต่ำกว่าต้องไม่ขัดหรือแย้งกับกฎหมายที่อยู่สูงกว่า

27 เหตุผลสนับสนุนหลักการ
ความเป็นเอกภาพของอำนาจรัฐและเอกภาพของระบบกฎหมาย ที่สะท้อนอำนาจสูงสุดของรัฐธรรมนูญและกฎหมาย นอกจากรัฐธรรมนูญแล้ว รัฐสภาเป็นผู้ทรงอำนาจสูงสุดและมีความชอบธรรมสูงสุดในการกำหนดสิทธิหน้าที่ของประชาชน ภายใต้กรอบ รธน. หากฝ่ายปกครองไม่ปฏิบัติตามหรือฝ่าฝืนกฎหมายที่รัฐสภาตรา ก็เท่ากับปฏิเสธอำนาจของรัฐธรรมนูญและของรัฐสภา กฎหมายจึงไม่มีความหมาย

28 ตัวอย่างการปรับใช้ “หลักความเสมอภาค”
“หลักความเสมอภาคมีว่า ต้องปฏิบัติต่อสิ่งที่มีสาระสำคัญเหมือนกัน อย่างเดียวกัน และจะต้องปฏิบัติต่อสิ่งที่มีสาระสำคัญแตกต่างกัน ให้แตกต่างกัน เมื่อผู้ครอบครองที่ดินทั้ง ๕๔ รายที่ถูกเวนคืนมี สาระสำคัญเหมือนกัน การที่กำหนดค่าเสียหายทดแทนพิเศษสำหรับ ที่ดินที่ถูกเวนคืนให้แก่ผู้ครอบครองจึงต้องปฏิบัติอย่างเท่าเทียมกัน การ ที่ได้กำหนดหลักเกณฑ์การจ่ายค่าทดแทนไม่เท่ากัน เป็นการกระทำที่ ขัดต่อหลักความเสมอภาคตามรัฐธรรมนูญ” (คำพิพากษาศาลปกครองสูงสุดคดีหมายเลขแดงที่ อ.๓/๒๕๕๑)

29 ตัวอย่างการควบคุมดุลพินิจวินิจฉัย ที่เป็นเรื่องทางเทคนิควิชาการ
“การที่ผู้ถูกฟ้องคดีออกใบอนุญาตโรงงานผลิตน้ำแข็งหลอดซึ่งเป็น โรงงานจำพวกที่ ๓ ตั้งอยู่ในบริเวณอาคารตึกแถว ๓ ชั้นติดกับบ้าน ของผู้ฟ้องคดีและบุคคลอื่น ย่อมเห็นได้ว่าการประกอบกิจการดังกล่าว ซึ่งใช้เครื่องจักรเกิน ๕๐ แรงม้า โดยสภาพย่อมก่อให้เกิดเสียงดังและ แรงสั่นสะเทือนรบกวนผู้อยู่อาศัยบริเวณใกล้เคียงก่อให้เกิดเหตุรำคาญ หรือเสียหายต่อบุคคลหรือทรัพย์สินของผู้อื่นได้ การออกใบอนุญาต ดังกล่าวจึงขัดต่อข้อ ๔ ของกฎกระทรวงฉบับที่ ๒” (คำพิพากษาศาลปกครองสูงสุดคดีหมายเลขแดงที่ อ.๒๐๖/๒๕๕๐)

30 กรณีศึกษา ๑. รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย อาศัยอำนาจตาม พ.ร.บ.ผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ ประกาศใช้บังคับกฎกระทรวงบังคับใช้ผังเมืองรวม จ.เชียงใหม่ พ.ศ. ๒๕๕๕ และกำหนดให้พื้นที่ ต.สุเทพ เป็นเขตที่อยู่อาศัยห้ามสร้างโรงงานทุกจำพวก ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรมไม่ได้ตรวจสอบให้รอบคอบ อาศัยอำนาจตาม พ.ร.บ.โรงงาน พ.ศ. ๒๕๓๕ ออกใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงานให้นายเสรีในพื้นที่ ต.สุเทพ ฯ หลังกฎกระทรวงตามข้อ ๑ ประกาศใช้บังคับ เช่นนี้จะมีผลทางกฎหมายอย่างไร เพราะอะไร

31 หลักไม่มีกฎหมายไม่อำนาจ
หลักเงื่อนไขของกฎหมาย ฝ่ายปกครองต้องถามหาฐานทางกฎหมายก่อนใช้อำนาจเสมอ หากไม่มีกฎหมายย่อมไม่สามารถกระทำได้ กฎหมายอะไรบ้างที่ให้อำนาจฝ่ายปกครอง เฉพาะกฎหมายระดับ พ.ร.บ. เท่านั้น

32 หลักไม่มีกฎหมายไม่มีอำนาจ
เป็นหลักกฎหมายมหาชนที่ตรงกันข้ามกับหลักกฎหมายเอกชน เพราะในรัฐที่ปกครองโดยกฎหมายฝ่ายปกครองต้องได้รับอำนาจจากกฎหมาย จึงจะสามารถทำอะไรได้ กฎหมายปกครองมีหลักว่าฝ่ายปกครองย่อมทำอะไรไม่ได้เลย ถ้าไม่มีกฎหมายให้อำนาจไว้ เพราะอะไร กฎหมายเอกชนมีหลักว่าเอกชนย่อมทำอะไรก็ได้ ตราบเท่าที่ไม่มีกฎหมายห้าม เพราะอะไร

33 หลักไม่มีกฎหมายไม่อำนาจ
ทำไมต้องเป็นกฎหมายระดับ พ.ร.บ.เท่านั้น ทำไมฝ่ายปกครองอ้าง ร.ธ.น. เป็นฐานทางกฎหมายไม่ได้- เพราะอะไร ทำไมฝ่ายปกครองอ้างจารีตประเพณีเป็นฐานทางกฎหมายไม่ได้-เพราะอะไร ทำไมฝ่ายปกครองอ้างกฎหมายลำดับรองเป็นฐานทางกฎหมายไม่ได้-เพราะอะไร

34 เหตุผลสนับสนุนหลักการ
หลักประชาธิปไตย : รัฐสภาชอบธรรมสูงสุดในการกำหนดสิทธิหน้าที่ของประชาชน นิติรัฐ : รัฐกำหนดความสัมพันธ์กับประชาชนที่มีลักษณะทั่วไป คาดหมายได้ล่วงหน้า ประกันสิทธิเสรีภาพประชาชน : เฉพาะรัฐสภาเท่านั้นที่จะกระทำการล่วงล้ำสิทธิเสรีภาพประชาชนได้

35 กรณีศึกษา อบจ. ออกกฎ โดยกำหนดให้โรงแรมทุกโรงแรมในเขต
อบจ. ออกกฎ โดยกำหนดให้โรงแรมทุกโรงแรมในเขต การปกครองของตนมีหน้าที่ต้องจัดเก็บภาษีจาก นักท่องเที่ยวเพื่อนำเงินดังกล่าวมาใช้ในการพัฒนาจังหวัด ของตนและส่งเสริมการท่องเที่ยว โดยไม่มีกฎหมายให้ อำนาจไว้อย่างชัดเจน กรณีจะเป็นอย่างไรถ้า อบต.จัดตั้งศูนย์ส่งเสริมการท่องเที่ยวไว้ บริการนักท่องเที่ยว โดยไม่มีกฎหมายให้อำนาจไว้อย่างชัดเจน

36 ความหมายของหลักการกระทำทางปกครองต้องชอบด้วยกฎหมายข้อใดถูกต้อง
หลักการนี้ หมายความว่า ฝ่ายปกครองจะกระทำการใด ๆ ก็ได้ เว้นแต่มีกฎหมายห้ามมิให้กระทำ 2. หลักการนี้ หมายความว่า ฝ่ายปกครองจะกระทำการใด ๆ ที่อาจมีผลกระทบต่อสิทธิเสรีภาพของประชาชน ก็ต่อเมื่อมีกฎหมายให้อำนาจไว้อย่างชัดแจ้งและภายในกรอบที่กฎหมายกำหนด

37 เหตุผลสนับสนุนความหมายที่ 2
1. พิจารณาจากระบบรัฐธรรมนูญของรัฐเสรีประชาธิปไตย 2. ได้มาจากการศึกษาคำพิพากษาบรรทัดฐานทั้งศาลฎีกาและศาลปกครอง

38 พิจารณาจากระบบรัฐธรรมนูญของรัฐเสรีประชาธิปไตย
รัฐธรรมนูญของประเทศเสรีประชาธิปไตย ลัทธิปัจเจกชนนิยม ให้คุณค่ากับศักย์ศรีความเป็นมนุษย์ เชื่อในความสามารถของมนุษย์ในการกำหนดชีวิตตนเอง ไม่อยู่ใต้บงการของใคร แดนแห่งเสรีภาพ

39 พิจารณาจากระบบรัฐธรรมนูญของรัฐเสรีประชาธิปไตย
รัฐธรรมนูญทุกฉบับต้องรับรองสิทธิเสรีภาพ เพื่อให้ประชาชนใช้เสรีภาพด้านต่าง ๆ พัฒนาตัวของเขา สิทธิเสรีภาพนี้เรียกว่า สิทธิเสรีภาพขั้นพื้นฐาน เป็นสิ่งที่มนุษย์ทุกคนต้องมีเพื่อกำหนดชีวิตตนเองตามปรารถนา รัฐธรรมนูญเป็นกฎหมายพื้นฐาน จึงเรียกว่า เสรีภาพขั้นพื้นฐาน

40 สิทธิเสรีภาพขั้นพื้นฐาน 7 ประเภท
สิทธิเสรีภาพทางความคิดและมโนธรรม เช่น เสรีภาพในการนับถือศาสนาตามความเชื่อ เสรีภาพในการศึกษาอบรม เสรีภาพทางวิชาการ สิทธิที่จะได้รับการศึกษาขั้นพื้นฐาน

41 สิทธิเสรีภาพขั้นพื้นฐาน 7 ประเภท
2. สิทธิเสรีภาพส่วนบุคคล สิทธิในความมั่นคงปลอดภัยในชีวิต ร่างกาย เสรีภาพในเคหะสถาน เสรีภาพในการสื่อสาร สิทธิในครอบครัว ชื่อเสียง เกียรติยศ สิทธิในความเป็นส่วนตัว

42 สิทธิเสรีภาพขั้นพื้นฐาน 7 ประเภท
3. เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น เสรีภาพในการพูด เขียน พิมพ์ โฆษณา เสรีภาพของสื่อ

43 สิทธิเสรีภาพขั้นพื้นฐาน 7 ประเภท
4. สิทธิเสรีภาพทางสังคมและเศรษฐกิจ สิทธิในทรัพย์สิน สิทธิที่จะได้รับค่าทดแทนที่เป็นธรรมกรณีอสังหาริมทรัพย์ถูกเวนคืน การประกอบกิจการอย่างเสรี สิทธิในการเข้าถือบริการสาธารณสุข สิทธิที่จะได้รับการช่วยเหลือจากสังคม

44 สิทธิเสรีภาพขั้นพื้นฐาน 7 ประเภท
5. เสรีภาพในการรวมกลุ่ม สมาคม สหภาพ สหกรณ์ คำถาม รวมถึงชมรมนักปั่นจักรยาน, ชมรมดูนก ? กลุ่มรักเชียงใหม่?

45 สิทธิเสรีภาพขั้นพื้นฐาน 7 ประเภท
6. สิทธิเสรีภาพทางการเมือง เสรีภาพในการรวมตัวเป็นพรรคการเมือง สิทธิในการเลือกตั้ง เสรีภาพในการชุมนุมโดยสงบและปราศจากอาวุธ

46 สิทธิเสรีภาพขั้นพื้นฐาน 7 ประเภท
7. สิทธิที่จะได้รับการปฏิบัติจากรัฐอย่างเสมอภาคเท่าเทียมกับคนอื่น บุคคลต้องเสมอภาคกันตามกฎหมาย ชายและหญิงมีสิทธิเท่าเทียมกัน ห้ามเลือกปฏิบัติเพราะเหตุที่นับถือศาสนา

47 สิทธิเสรีภาพขั้นพื้นฐาน 7 ประเภท
สิทธิเสรีภาพตามที่รัฐธรรมนูญรับรองนี้มีคุณค่าสูงสุด องค์กรของรัฐทุกองค์กรต้องเคารพและให้ความคุ้มครอง สิทธิเสรีภาพมีผลบังคับเป็นกฎหมาย ไม่ใช่แค่ประกาศอุดมการณ์ รายการของสิทธิเสรีภาพจะเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ ตามพัฒนาการสังคม รายการสิทธิเหล่านี้เป็นตัวอย่างเท่านั้น

48 พิจารณาจากคำพิพากษาบรรทัดฐาน
ศาลฎีกาและศาลปกครองสูงสุดในอดีต เห็นว่า หลัก ความชอบด้วยกำหมายของการกระทำทางปกครอง หมายความว่า ฝ่ายปกครองจะกระทำการอันกระทบต่อ สิทธิเสรีภาพของประชาชนได้ก็ต่อเมื่อมีกฎหมายให้อำนาจ และภายในขอบเขตที่กฎหมายกำหนดเท่านั้น

49 ฎีกาที่ 720/2505 นายอำเภอปฏิเสธการจดทะเบียนสมรส โดยให้เหตุผลว่า “กระทรวงมหาดไทยมีคำสั่งให้ยับยั้งการจดทะเบียนสมรส ให้แก่คนไทยที่สมรสกับคนต่างด้าวที่ไม่มีใบสำคัญ ประจำตัวคนต่างด้าวและไม่มีสำมะโนครัว” คำสั่งนี้ไม่ได้ อาศัยอำนาจตามกฎหมายจึงเป็นระเบียบภายในของ หน่วยงานใช้บังคับกับประชาชนไม่ได้ จำเลยมีหน้าที่ต้องรับจด ทะเบียน”

50 ฎีกาที่ 2383/2526 การที่โจทย์ประสงค์จะจัดตั้งบริษัทเพื่อซื้อขายสินค้า ล่วงหน้าและเล่นแชร์ เป็นการประกอบอาชีพอย่างหนึ่งตาม รธน. การจำกัดสิทธิจะกระทำได้เมื่อมี กม.บัญญัติไว้อย่าง ชัดแจ้งเท่านั้น เมื่อไม่มีกฎหมายห้ามจำเลยจึงมีหน้าที่ต้อง พิจารณาตามหลักเกณฑ์จะรอการรับจดทะเบียนไว้ก่อน ตามมติ ครม.ที่จะแก้ไขกฎหมายเพื่อควบคุม จึงเป็นการตัด สิทธิของโจทย์ซึ่งไม่มีกฎหมายสนับสนุนให้กระทำได้

51 คำพิพากษาศาลปกครองสูงสุด คดีหมายเลขแดงที่ อ.46/2554
มีคำพิพากษาให้สำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) ชดใช้ค่าค่าสินไหมทดแทนความเสียหายแก่นักพัฒนาเอกชน (เอ็นจีโอ) ผู้ฟ้องคดี 5 คน ในกรณีการตรวจสอบข้อมูลทางธุรกรรมของทั้ง 5 คน โดยไม่มีอำนาจตามกฎหมาย และละเมิดต่อสิทธิในความเป็นส่วนตัว ซึ่งรัฐธรรมนูญคุ้มครองไว้ โดยศาลพิพากษาให้ชดใช้เงินแก่ผู้ฟ้องคดีทั้งห้า คนละ 10,000 บาท รวมเป็นเงิน ทั้งสิ้น 50,000 บาท พร้อมด้วยดอกเบี้ยจนถึงวันฟ้องคดี 

52 สรุปหลักกฎหมายตามแนวคำพิพากษา
ฝ่ายปกครองจะกระทำการใด ๆ ที่มีผลกระทบต่อสิทธิเสรีภาพของเอกชนได้เมื่อมีกฎหมายให้อำนาจไว้และภายในขอบเขตของกม. การกระทำที่ไม่มีกฎหมายให้อำนาจหรือทำเกินขอบอำนาจถือว่ากระทำโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย

53 แบบฝึกหัด หมู่บ้านโชควารีโฮม เคยเป็นหมู่บ้านที่สงบ แต่หลังจากมีโครงการบ้าน จัดสรรบริเวณใกล้เคียงทำให้มีรถบรรทุกดินวิ่งผ่านหมู่บ้านทำให้เกิด อันตรายและทำให้ถนนเสียหาย สมาชิกหมู่บ้านจึงมีการประชุมและเสนอ มาตรการแก้ปัญหา คือ ๑. ออกระเบียบหมู่บ้านเรียกเก็บเงินรถบรรทุกคัน ละ ๑๐ บาท เพื่อนำมาซ่อมถนน ๒. ออกระเบียบหมู่บ้านจำกัดความเร็ว รถบรรทุกให้วิ่งไม่เกิน ๓๐ กม.ต่อชั่วโมง หากฝ่าฝืนปรับ ๑,๐๐๐ บาท ผู้ใหญ่บ้านและกรรมการหมู่บ้านอาศัยมติที่ประชุมนี้ไปดำเนินการ ระเบียบหมู่บ้านทั้งสองฉบับชอบด้วยกฎหมายหรือไม่ เพราะอะไร

54 ข้อสังเกตหลังตรวจข้อสอบ
คะแนน ก็คือ คะแนน มันสะท้อนบางแง่มุมของเราเท่านั้น คนได้คะแนนสูงก็อย่าได้ทะนงตน คนได้คะแนนน้อยก็อย่าได้น้อยใจ เพราะมันเปลี่ยนแปลงได้เสมอ แต่ เรา ต้องสร้างการเปลี่ยนแปลงนั้นขึ้นด้วยตัวเราเอง ดังที่มหาตมคานธีเคยกล่าวไว้ว่า “เธอต้องสร้างการเปลี่ยนแปลงที่เธออยากเห็นขึ้นด้วยมือของเธอเอง”