ไม่ใช่ผู้ร้ายอย่างที่คิด ฝ่ายโภชนาการ รพ.ภูมิพลฯ ไขมัน ไม่ใช่ผู้ร้ายอย่างที่คิด ฝ่ายโภชนาการ รพ.ภูมิพลฯ
ความหมายของไขมัน ไขมัน เป็นสารอาหารที่สำคัญ และจำเป็นสำหรับร่างกาย หน้าที่และประโยชน์ ไขมันทำให้อาหารมีลักษณะน่ารับประทาน เป็นฉนวนป้องกันไม่ให้ร่างกายสูญเสียความร้อน จำเป็นสำหรับผิวหนังทำให้ผิวหนังชุ่มชื่น แหล่งเกิดวิตามิน A D E K ที่ละลายในไขมัน
ไขมันที่ดีที่สุด กรดไขมันในอาหารแบ่งออกเป็น 2 ชนิด กรดไขมันในอาหารแบ่งออกเป็น 2 ชนิด กรดไขมันอิ่มตัว พบในไขมันสัตว์ นม ครีม เนยแท้ กรดไขมันไม่อิ่มตัว กรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว เป็นไขมันที่ดีที่สุด พบในน้ำมันพืชบางชนิด เช่น น้ำมันมะกอก น้ำมันถั่วลิสง ช่วยบรรเทาโรคหัวใจ กรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อนจากพืช เป็นไขมันที่ดีรองลงมา พบในน้ำมันข้าวโพด น้ำมันดอกทานตะวัน กรดไขมันไม่อิ่มตัวจากสัตว์ เช่น น้ำมันปลาทะเล มีโครงสร้างต่างจาก สัตว์บก ช่วยลดคอเลสเตอรอลได้
ปริมาณกรดไขมันในน้ำมัน ประเภทน้ำมัน กรดไขมันอิ่มตัว กรดไขมันไม่อิ่มตัว เชิงเดี่ยว เชิงซ้อน มะกอก 14 % 76 % 9 % ถั่วลิสง 17 % 47 % 32 % ถั่วเหลือง 15 % 24 % 59 % ข้าวโพด 13 % 25 % ดอกทานตะวัน 11 % 20 % 67 % ตารางเปรียบเทียบ มะพร้าว 89 % 6% 2% หมู 39 % 45 % 11%
น้ำมันพืชที่ดี น้ำมันพืชที่ดี ควรมีส่วนประกอบของกรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยวในปริมาณมากๆ แต่ก็ไม่จำเป็นต้องมากที่สุด จากตารางจะเห็นว่า น้ำมันมะกอก น้ำมันถั่วลิสง น้ำมัน ถั่วเหลืองมีกรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยวมาก แต่ก็มีกรดไขมันชนิดอื่นปนอยู่ในปริมาณไม่เท่ากัน เห็นได้ว่าไม่มีน้ำมันชนิดใดที่ดีสมบูรณ์แบบ ดังนั้น แนวคิดใหม่ในการเลือกใช้น้ำมันพืชคือ ใช้สลับสับเปลี่ยนกันได้ เพียงยึดหลัก กินน้ำมันพืชทุกชนิดรวมกันไม่เกิน 4 ช้อนโต๊ะต่อวัน
คอเลสเตอรอล “ ผู้ร้ายหมายเลขหนึ่งจริงหรือ ” เป็นไขมันที่ตับผลิตขึ้น เพื่อนำไปสร้างส่วนประกอบของ อวัยวะที่สำคัญ เช่น เป็นส่วนประกอบของเซลล์ประสาท และสมอง สร้างฮอร์โมนเพศชายและหญิง สร้างน้ำดีในระบบทางเดินอาหาร เพื่อช่วยย่อยไขมัน เปลี่ยนพลังงานจากแสงแดดให้เป็นวิตามินดี
คอเลสเตอรอล “ ผู้ร้ายหมายเลขหนึ่งจริงหรือ ” แหล่งที่มาของคอเลสเตอรอล มี 2 ทาง คือ เนื้อสัตว์ที่รับประทานเข้าไป ร่างกายสร้างขึ้นเองที่ตับ
กินไขมันอย่างไรไม่ให้หลอดเลือดอุดตัน แนวทางปฏิบัติ ใช้น้ำมันพืชในอาหารปรุงอาหาร ลดอาหารเนื้อสัตว์ประเภทเนื้อหมู เนื้อวัว แฮม เบคอน ไส้กรอก หลีกเลี่ยงอาหารทะเล ตับ และเครื่องในสัตว์ให้น้อยลง กินปลาทะเลให้มากขึ้น กินถั่วเมล็ดแห้ง ธัญญพืชชนิดต่างๆ กินเต้าหู้แทนเนื้อสัตว์บ่อยๆ จากการวิจัย พบว่า โปรตีนจากถั่วเหลือง 30 กรัม สามารถลดคอเลสเตอรอลได้ 10 % และสร้าง HDL ได้ด้วย
กินไขมันอย่างไรไม่ให้หลอดเลือดอุดตัน แนวทางปฏิบัติ ปรุงอาหารใช้น้ำมันให้น้อย โดยวิธีอบ ปิ้ง ตุ๋น นึ่ง ดื่มนมขาดมันเนย พร่องมันเนย กินข้าวและแป้งที่ยังไม่ได้ขัดสีรำข้าวออก เลี่ยงการกินถั่วทอด ถั่วลิสง ลดการกินขนมหวาน น้ำตาล งดอาหารที่มีรสเค็ม กินสมุนไพรและเครื่องเทศ เช่น กระเทียมสด
เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับคอเลสเตอรอล น้ำมันมะพร้าวและน้ำมันปาล์ม ไม่มีคอเลสเตอรอล แต่ทำให้ร่างกายสร้างคอเลสเตอรอลเพิ่มขึ้น น้ำมันถั่วเหลือง ถั่วลิสง รำข้าว น้ำมันงา น้ำมันปลา ทำให้ร่างกายสร้างคอเลสเตอรอลลดลง แต่ร่างกายก็ขับคอเลสเตอรอลออกไปมากขึ้น ปริมาณคอเลสเตอรอลในอาหารไม่ได้เป็นตัวบ่งชี้ถึงระดับคอเลสเตอรอลโดยตรง แต่ตัวบ่งชี้ที่สำคัญ คือ ปริมาณกรดไขมันอิ่มตัวในอาหารชนิดต่าง ๆ จะทำให้คอเลสเตอรอลในเลือดสูง
เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับคอเลสเตอรอล อาหารที่มีคอเลสเตอรอลสูง ไม่ได้เพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจ แต่ขึ้นอยู่กับพฤติกรรมการกิน เด็กโตกินไข่ได้วันละ 1 ฟอง ผู้ใหญ่และผู้สูงอายุที่มีสุขภาพปกติ ไม่ได้เป็นโรค สามารถกินไข่ได้สัปดาห์ละ 4 ฟอง
ฝ่ายโภชนาการ โรงพยาบาลภูมิพลฯ Thank you For Your Attention ฝ่ายโภชนาการ โรงพยาบาลภูมิพลฯ