ผศ.(พิเศษ)นพ.นภดล สุชาติ พ.บ. M.P.H. Error ในการวิจัย ผศ.(พิเศษ)นพ.นภดล สุชาติ พ.บ. M.P.H.

ผลวิจัย =Truth + Errors

ชนิดของความคลาดเคลื่อน (Errors) ความคลาดเคลื่อนเชิงระบบ(Systematic Errors) หรืออคติ (Biases) ความคลาดเคลื่อนแบบสุ่ม(Random Errors)

ชนิดของอคติ (Biases) Information Bias  Selection Bias Performance Bias Measurement Bias Confounding Bias

Selection Bias Flaw in study design Choice of sampling frame Choice of comparison group Loss of follow up Non respond Selective survivals

Information Bias Invalid Measurement Incorrect diagnostic criteria Omission/Imprecision of recorded data Unequal diagnostic surveillance

Confounding Bias Confounder effects both cause and consequence of the study Age is confounder for contraceptive and myocardial infarction study. Major Confounder e.g. Age, Sex, Race, Occupation

Bias & Random Error Bias แก้ไขโดยออกแบบงานวิจัยให้ไม่มี Bias ในการซักประวัติและรักษา เช่นใช้วิธี Double Blind แพทย์ไม่รู้ว่าใครเป็นกลุ่ม 1 หรือ 2 ยาที่ใช้รักษาก็รูปร่างเหมือนกันทั้ง 2 กลุ่ม Random Errors แก้ไขโดยเพิ่ม Sample size

สาเหตุความคลาดเคลื่อนเชิงระบบ สำรวจประชากรวิจัยไม่ใช่กลุ่มเป้าหมาย สุ่มประชากรเฉพาะบางกลุ่ม ให้ข้อมูลลำเอียง ถ้ารู้ว่าสูบบุหรี่จะซักประวัติโรคมากกว่า วัดผลลำเอียง สนใจเฉพาะการรักษาแบบใหม่จึงซักถามมากกว่า

สาเหตุความคลาดเคลื่อนแบบสุ่ม จำนวนตัวอย่างน้อยเกินไป

ลดความคลาดเคลื่อนเชิงระบบ Good Sampling technique: Sampling Frame Criteria for selection cases and controls Reduce recall bias, compliance bias Reduce confounding factors: randomized Blind study: single, double, triple blinded

Type of Errors * b Error a Error The truth Conclusion from Analysis A=B A<>B Correct b Error a Error Type I = a error ประมาณ 5% Type II = b error ประมาณ 20% Power of test =1- b ประมาณ 80%

3 Phase of Study Efficacy ทำได้สำเร็จในห้องทดลอง Effectiveness ทำได้ผลในสถานการณ์จริง (มีประสิทธิผล) Efficiency ผลได้เทียบกับต้นทุนได้ผลคุ้มค่า (มีประสิทธิภาพ)

Random error, Systematic error ความคลาดเคลื่อนอย่างมีระบบ (Systematic error) หรือ Bias นั้น เป็นความคลาดเคลื่อนที่เกิดจาก เครื่องมือที่ใช้วัดตัวแปร

+ คำภามวิจัย Research Question ดำเนินการวิจัย เพื่อค้นหาความจริง ค่าความเท็จ (Error) ผลการวิจัย (ข้อเท็จจริง) ค่าความจริง (True Value) + แบบสุ่ม (Random Error) แบบเป็นระบบ (Systematic Error หรือ Bias)

Random Error แก้ไขโดยเพิ่ม Sample size ให้พอเพียง

Systematic Error = Bias แก้ไขโดยการออกแบบระบบ แก้ไขง่ายกว่า เช่น ถ้าติดแถบวัดส่วนสูงผิดพลาดโดยติดไว้สูงกว่าปกติ 1 ซม. แก้ไขให้ถูกต้องโดยปรับแก้ส่วนสูงที่วัดได้ทุกๆคน

Bias Selection Bias Performance Bias Measurement Bias แก้ไขโดย blinding Confounding Bias

Co-intervention ส่วนใหญ่เกิดกับ Study Group โดยดูแลอย่างพิถีพิถัน Co-intervention เพิ่มการรักษาในกลุ่มทดลองหรือกลุ่มควบคุมเพียงกลุ่มเดียว เช่น เมื่อให้ยาใหม่ก็ทดสอบ EKG บ่อยๆ เพียงกลุ่มเดียว ส่วนอีกกลุ่มที่ได้ยามาตรฐานก็ไม่ทดสอบ แก้ไขด้วยวิธี Double Blind ผู้ป่วยจะไม่ทราบว่าได้ยาชนิด 1 หรือ 2 แพทย์ก็จะไม่ทราบเช่นกันว่าได้จ่ายยาชนิด 1 หรือ 2

Contamination Control group ได้รับ intervention ไปด้วย แก้ไขด้วยวิธี Double Blind ผู้ป่วยจะไม่ทราบว่าได้ยาชนิด 1 หรือ 2 แพทย์ก็จะไม่ทราบเช่นกันว่าได้จ่ายยาชนิด 1 หรือ 2

Howthorn Effect ตั้งแต่ปี 1920 เมื่อ 80 กว่าปีมาแล้วที่โรงงาน GE มีการทดลองในรูปแบบต่างๆ เพื่ออยากจะเห็นผลผลิตของโรงงาน GE สูงขึ้น แบบที่หนึ่งให้ทำงาน 4 วัน วันละ 10 ชั่วโมง หรือแบบที่ 2 ทำงาน 5 วันๆ ละ 8 ชั่วโมง ผลปรากฏว่าผลผลิตสูงขึ้นทั้งสองอย่าง

Howthorn Effect คำถามคือ เกิดอะไรขึ้น ทำไมเมื่อปรับวิธีการทำงานเป็น 40 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ ไม่ว่าจะปรับแบบที่หนึ่งหรือแบบที่สอง ผลผลิตสูงขึ้นทั้งคู่ สิ่งที่เกิดขึ้นก็คือคนทำงานรู้ว่าถูกเฝ้ามองจากฝ่ายบริหาร ผู้บริหารกำลังให้ความสนใจ คนงานจึงขยันมากขึ้น ผู้ควบคุมก็ขยันมากขึ้น ปรับอย่างไรผลผลิตก็สูงขึ้นตลอดเวลา

Blinding Single Blind Double Blind Triple Blind

ตัวอย่าง Bias Recall Bias ซักย้อนหลังไปนานจึงจำไม่ได้ Exposure Suspicion Bias ผู้สัมผัสสิ่งคุกคามจะถูกซักถามมากกว่า

Detect Bias in Research There are a variety of ways that research might be biased in design, data analysis, and interpretation.