เทคนิคการสอบสวน พันตำรวจเอก ดร.สุรศักดิ์ เลาหพิบูลย์กุล อาจารย์ กองบัญชาการศึกษา สำนักงานตำรวจแห่งชาติ

วัตถุประสงค์และมาตรฐาน Objectives and Standards วัตถุประสงค์ของปฏิบัติการ: กำหนดที่ตั้งและช่วยเหลือเหยื่อ กำหนดที่ตั้งและจับกุมผู้ต้องสงสัย กำหนดที่ตั้งและเก็บรักษาหลักฐานที่เกี่ยวข้อง มาตรฐานทางปฏิบัติการ: ให้แน่ใจว่าเหยื่อปลอดภัยและทราบสิทธิ ผู้ต้องสงสัยและสมาชิกชุดปฏิบัติการ ปฏิบัติตามกฎหมายอย่างเคร่งครัด M5-S10

แผน P.E.A.C.E P – วางแผนและเตรียมการ (Planning & Preparation) E – ดำเนินการ (Entry & Execution) A – จับกุม (Arrest) C – ควบคุมสถานที่เกิดเหตุ (Crime Scene) E – หลักฐาน (Evidence) M5-S11

P – วางแผนและเตรียมการ Plan and Prepare มีหลักฐานพอเพียงในการใช้อำนาจทางกฎหมายหรือไม่ มีอำนาจหน้าที่ทางกฎหมายหรือหมายจับหรือไม่ ได้รับการยืนยันตำแหน่งที่ตั้งที่แน่นอนหรือไม่ แจกแจง ประเมิน และจัดการความเสี่ยง ให้แน่ใจว่ามีเจ้าหน้าที่และที่ปรึกษาพอเพียง การแบ่งชุดเจ้าหน้าที่และภารกิจ จัดให้มีการสรุปที่ชัดเจน - ข้อมูล วัตถุประสงค์และหน้าที่เฉพาะ M5-S12

E – ดำเนินการ Execute ให้แน่ใจว่าการเข้าไปยังสถานที่นั้นรวดเร็วและปลอดภัย ให้แน่ใจว่ามีการวางแนวรักษาความปลอดภัย ให้แน่ใจว่าทุกคนในที่นั้นปลอดภัย หาแหล่งที่ตั้งและให้ความมั่นใจกับเหยื่อ - เตรียมรับความตื่นตระหนก หาแหล่งที่ตั้งและจับกุมผู้ต้องสงสัย แยกเหยื่อออกจากผู้ต้องสงสัย ป้องกันการข่มขู่ทางสายตาและวาจา ย้ายเหยื่อไปยังสถานที่ปลอดภัย M5-S13

A –จับกุม Arrest ให้แน่ใจว่าผู้ต้องสงสัยมีความปลอดภัย – ป้องกันการหลบหนี ปฏิบัติอย่างถูกต้อง - สังเกตสิทธิ์ แนะนำตนเอง แจ้งให้ผู้ต้องสงสัยทราบถึง: ข้อเท็จจริงของการจับกุม การทำผิดกฎหมาย อำนาจในการจับกุม สรุปข้อหาในการจับกุมโดยสังเขป M5-S14

C – สถานที่เกิดเหตุ Crime Scene ควบคุมแนวป้องกันและสถานที่เกิดเหตุ เข้าและออกได้เฉพาะผู้มีหน้าที่เท่านั้น ชะลอ – ทำงานร่วมกันเป็นทีม อย่างมีขั้นมีตอน ก่อนการตรวจค้น ถ่ายวีดีโอ/ภาพสถานที่เกิดเหตุและแผนผังคร่าวๆ ให้เสร็จสมบูรณ์ หลังการตรวจค้น – แจ้งผู้ต้องสงสัยถึง: หลักฐานในการตรวจค้น อำนาจทางกฎหมาย แสดงหมายค้น อธิบายสิทธิ์-อนุญาตให้อยู่ด้วย M5-S15

E – หลักฐาน Evidence ตรวจค้นอย่างถี่ถ้วนและเป็นไปตามขั้นตอน ตรวจยึดหลักฐานที่เกี่ยวข้องทุกชิ้น หากมีข้อสงสัย – ให้ยึดไว้ก่อน การตรวจยึดแต่ละชิ้น ให้บันทึกข้อมูลดังนี้: วันที่/เวลา และสถานที่ชัดเจนซึ่งทำการยึด รูปพรรณโดยละเอียดของแต่ละชิ้น รายละเอียดของการตรวจยึด การเก็บ และเจ้าหน้าที่ผู้บันทึกข้อมูล M5-S16

ภารกิจหลังปฏิบัติการ Post Operation Tasks ย้ายเหยื่อไปยังสถานที่ปลอดภัยซึ่งเหมาะสม กักตัวผู้ต้องสงสัยไว้เพื่อความปลอดภัย ป้องกันไม่ให้มีการสื่อสารระหว่างกัน ตรวจยึดและเก็บรักษาหลักฐานไว้อย่างปลอดภัย ทันทีที่ทำได้ แจ้งให้คณะผู้เชี่ยวชาญพิเศษทราบและทำตามคำแนะนำของพวกเขา M5-S17

การตรวจค้น หัวหน้าในการตรวจค้นคือ ผู้มีชื่อในหมายค้น แต่งเครื่องแบบ เว้นกรณีจำเป็นเร่งด่วน แต่ต้องแสดงตัวให้ชัดเจน แสดงความบริสุทธิ์ใจ ค้นต่อหน้าผู้ต้องหา หรือ จำเลย หรือพยาน ซึ่งเป็นบุคคลในครอบครัว หรือ พยานอื่นอย่างน้อยสองคน ชี้แจงให้ผู้ครอบครองสถานที่ทราบว่ามีหน้าที่ให้ความสะดวก หากไม่ยินยอม ให้ใช้กำลังเท่าที่จำเป็น หลีกเลี่ยงความเสียหาย

7. ของที่ค้นได้ ให้ผู้เกี่ยวข้องดู รับรอง และบันทึกไว้ ดำเนินการตามหลัก Chain of Custody 8. ทำบันทึกการตรวจค้น อ่านให้ผู้ต้องหา หรือ ผู้เกี่ยวข้องฟัง ลงลายมือชื่อไว้เป็นหลักฐาน

การจับ = โดยไม่มีหมาย “คุณถูกจับแล้วในข้อหา.............................. คุณมีสิทธิที่จะให้การหรือไม่ให้การก็ได้ ถ้าคุณให้การ ถ้อยคํานั้นอาจใช้เป็นยานหลักฐานในการพิจารณาคดีได้ และคุณมีสิทธิที่จะพบและปรึกษาทนาย หรือผู้ซึ่งจะเป็นทนายความได้” = โดยมีหมายจับ “คุณถูกจับตามหมายจับของศาล...............ที่......../๒๕......... ลงวันที่..................ในข้อหา............................... คุณมีสิทธิที่จะให้การหรือไม่ให้การก็ได้ ถ้าคุณให้การ ถ้อยคํานั้นอาจใช้เป็นยานหลักฐานในการพิจารณาคดีได้ และคุณมีสิทธิที่จะพบและปรึกษาทนาย หรือผู้ซึ่งจะเป็นทนายความได้”

หากขัดขืน จะหลบหนี ใช้วิธีการเท่าที่เหมาะสมและจำเป็น ส่งตัวไปยังที่ทำการพนักงานสอบสวนในท้องที่ พร้อมผู้จับ จัดทำบันทึกการจับกุม แจ้งสิทธิ มอบสำเนาบันทึกจับกุมให้ผู้ถูกจับ

การควบคุม บันทึกไว้ในรายงานประจำวันเกี่ยวกับคดี “....................(ยศ ชื่อ สกุล ตําแหน่ง)................เจ้าพนักงานตํารวจผู้รับตัว นาย/นาง/น.ส. .........................ผู้ถูกจับหรือผู้ต้อหาไว้ควบคุมได้แจ้งสิทธิของผู้ถูกจับหรือผู้ต้องหาตามกฎหมายให้ทราบแล้ว ดังนี้ แจ้งญาติทราบ พบทนายเป็นการเฉพาะตัว ให้ทนายเข้าฟังการสอบสวนปากคำตน ได้รับการเยี่ยมเยียน ติดต่อญาต ได้รับการรักษาพยาบาล ได้รับทราบแล้ว ลงชื่อไว้ ทั้งผู้ถูกจับ และ รับมอบตัว

การปล่อยตัวชั่วคราว การสั่งไม่ปล่อยชั่วคราว จะกระทําได้ต่อเมื่อมีเหตุหนึ่งเหตุใดดังนี้ (๑) ผู้ต้องหาจะหลบหนี (๒) ผู้ต้องหาจะไปยุ่งเหยิงกับพยานหลักฐาน (๓) ผู้ต้องหาจะไปก่อเหตุอันตรายประการอื่น (๔) ผู้ร้องขอประกันหรือหลักประกันไม่น่าเชื่อถือ (๕) การปล่อยชั่วคราวจะเป็นอุปสรรคหรือก่อให้เกิดความเสียหายต่อการสอบสวนของเจ้าพนักงาน