การสืบพันธุ์และการเจริญเติบโตของสัตว์

งานนำเสนอเรื่อง: "การสืบพันธุ์และการเจริญเติบโตของสัตว์"— ใบสำเนางานนำเสนอ:

1 การสืบพันธุ์และการเจริญเติบโตของสัตว์
นำเสนอโดย ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ

2 การเจริญเติบโตของสัตว์
1.2 การสืบพันธุ์ และ การเจริญเติบโตของสัตว์

3 การสืบพันธุ์ของสัตว์ และประเภทของการสืบพันธุ์
การสืบพันธุ์ (Reproduction)  กระบวนการที่สิ่งมีชีวิตใหม่ขึ้นมา ซึ่งมีลักษณะพันธุกรรมเหมือนผู้ให้กำเนิด  การสืบพันธุ์เป็นสมบัติสำคัญในการระบุความเป็นสิ่งมีชีวิต และทำให้สิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดดำรงเผ่าพันธุ์อยู่ได้ (Continuity of species)

4 การสืบพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตมี 2 ประเภท คือ
1. การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ (Asexual reproduction)  การสืบพันธุ์โดยไม่ใช้เซลล์สืบพันธุ์ แต่ใช้เซลล์ร่างกายหรือส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกายเพื่อการเพิ่มจำนวน  ลูกที่เกิดขึ้นจึงมีลักษณะพันธุกรรมเหมือนผู้ให้กำเนิด ไม่กลายพันธุ์  ลูกปรับตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อมได้น้อย

5 2. การสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ (Sexual reproduction)
 การสืบพันธุ์โดยใช้เซลล์สืบพันธุ์ (Sex cell) เพื่อการเพิ่มจำนวน  ลูกที่เกิดขึ้นจะมีลักษณะแตกต่างกัน หรือมีการแปรผันของลักษณะ (Variation)  ลูกมีโอกาสดีเด่นกว่าพ่อแม่ และปรับตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อมได้ดี การสืบพันธุ์จะเกิดวิธีใดก็ตามจะต้องมีการแบ่งเซลล์ เพื่อการเพิ่มจำนวนเซลล์จะช่วยให้สัดส่วนของพื้นที่ผิวรอบเซลล์ต่อปริมาตรเพิ่มขึ้น ช่วยให้โอกาสแลกเปลี่ยนสารกับสิ่งแวดล้อมได้มากขึ้น

6 การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศของสัตว์
สัตว์มีการสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ ได้โดยวิธีต่อไปนี้ 1. การแตกหน่อ (Budding)  หน่อ (Bud) จะมีขนาดเล็กกว่าผู้ให้กำเนิด เมื่อหน่อเติบโตได้ระยะหนึ่ง ก็จะหลุดไปจากผู้ให้กำเนิด สามารถเจริญเติบโตเป็นอิสระได้ สัตว์ที่มีการแตกหน่อ เช่น ฟองน้ำ ไฮดรา และแมงกะพรุน  ในฟองน้ำยังมีการแตกหน่อภายในเรียกว่า เจมมูล (gemmule) ซึ่งมักจะเกิดในภาวะที่ไม่เหมาะสม

7 2. การงอกใหม่ (Regeneration)
การงอกใหม่ หมายถึง การสร้างส่วนที่ขาดหายไปขึ้นมาใหม่ จนโครงสร้างเหมือนเดิม - การงอกใหม่นี้อาจจัดเป็นการสืบพันธุ์ ถ้ามีจำนวนเพิ่มขึ้น เช่น พลานาเรีย ถูกตัดเป็น 8 ท่อน จะงอกเป็น 8 ตัวใหม่ หรือ ดาวทะเลถูกตัดเป็น 2 ท่อนเท่าๆ กัน จะงอก เป็น 2 ตัวใหม่ - แต่จะไม่จัดเป็นการสืบพันธุ์ ถ้าจำนวนเท่าเดิม เช่น ปูงอกขาที่ขาดหายไป หรือ จิ้งจกงอกหางที่ขาดหายไป

8 การเกิดรีเจเนอเรชันมักพบในสัตว์ชั้นต่ำ จำพวกไม่มีกระดูกสันหลัง เช่น พลานาเรีย ไฮดรา ดาวทะเล ซีแอนีโมนี ส่วนในสัตว์ชั้นสูงมักไม่พบการสืบพันธุ์แบบรีเจเนอเรชัน นอกจากเพื่อซ่อมแซมส่วนของร่างกายบางส่วนเท่านั้น

9 3. การโคลน (Cloning) การโคลนสัตว์กระทำโดยการนำนิวเคลียส จากเซลล์ร่างกาย (Somatic cell) ซึ่งมียีนและโครโมโซมครบถ้วนสมบูรณ์ ไปใส่ในเซลล์ไข่ (egg) ที่ถูกนำนิวเคลียสออกไปโดยเชื่อว่าเซลล์ไข่มีปัจจัยต่างๆ ที่จะกระตุ้นให้เกิดการแบ่งตัว หลังจากนั้นนำเซลล์ที่ได้ไปใส่ใสมดลูกหรือปล่อยให้เจริญเติบโตต่อไป การโคลนสัตว์กระทำสำเร็จครั้งแรกสุดในกบ แต่ที่มีชื่อเสียงมาก ๆ คือ การทำโคลนแกะดอลลี่