วัตถุดิบแหล่งพลังงาน ข้าวฟ่าง
ข้าวฟ่าง (Sorghum grain) - ในประเทศไทย มี 4 ชนิด - grain sorghum : พันธุ์ Milo, Hegari - Sweet sorghum - Grass sorghum - Broom corn - ทนแล้ง โรคแมลง และดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ - ลำต้นอ่อนมี HCN (prussic acid) - เมล็ดมี tannins : คุณภาพแบ่งตามระดับ
High tannin level 1.57 % Intermediate tannin level 0.66 % Low tannin level 0.33 % Tannins อยู่ที่ seed coat (สีน้ำตาลแดง) มีรสขม เป็นพิษ เป็นสารประกอบ polyphelonic ยับยั้งการสร้าง trypsin, b-amylase, lipase การย่อยได้ของโปรตีน คาร์โบไฮเดรต และ ไขมัน การเจริญเติบโตและประสิทธิภาพในการใช้อาหาร cholesterol
ทำลายเยื่อบุผนังลำไส้ เกิดอาการตกเลือด การดูดซึมโภชนะโดยเฉพาะธาตุเหล็ก เกิดกรด tannic acid ทำลายเยื่อบุผนังลำไส้ เกิดอาการตกเลือด การดูดซึมโภชนะโดยเฉพาะธาตุเหล็ก พิษของแทนนินต่อไก่ใข่ 0.05% ในอาหาร เกิดจุดสีเหลืองบนไข่แดง 0.5% ไข่แดงมีสีเขียวมะกอก 0.64-0.83% ลดอัตราการเจริญเติบโต + ประสิทธิภาพการใช้ อาหาร 0.5-2% ลดอัตราการเจริญเติบโต สะสมไขมันที่ตับ 2-4% ไข่จะได้สีเขียวอ่อน > 5% ไก่จะตาย
- ในข้าวฟ่าง มี cyanogens ซึ่งเป็น glycoside (cyanogenic glycoside) เมื่อถูกย่อยจะปลดปล่อย prussic acid หรือ hydrocyanic acid Cyanogenic glycoside 2 glucose+HCN+ketone ขัดขวางการทำงาน cytochrome oxidase ขาด ATP , energy dyspnea (หายใจขัด), gasping (หอบ), staggering (เดินโซเซ), paralysis (อัมพาต), convulsion (ชัก) โคม่าและตาย a-glucosidase
การใช้เมล็ดข้าวฟ่างเลี้ยงสัตว์ - ควรมีการบดเพื่อเพิ่มการย่อยได้ - ข้าวฟ่างมี CP สูงกว่าข้าวโพด (11 vs. 8-10%) แต่ โปรตีนมีคุณภาพต่ำเพราะขาด lysine, threonine, methionine, cystine และ tryptophan (ข้าวโพดขาด lysine และ tryptophan ) - มีcarotene, ใขมันน้อยกว่าข้าวโพด - มี niacin สูงกว่าข้าวโพด
- ใช้เพื่อทดแทนข้าวโพดและกากถั่วเหลือง แต่ต้องเสริม กรดแอมิโน และวิตามิน เอ สามารถใช้แทนที่ข้าวโพด อาหารไก่ไข่ แต่ต้องเพิ่มสารสี อาหารไก่กระทงและลูกไก่ ข้าวฟ่างที่มี tannins ต่ำ สามารถใช้แทนเมล็ดธัญพืชอื่นได้ 50-60% - อบไอน้ำและอัดน้ำมันจะลดทั้ง tannins และ prussic acid - คำนึงถึงความเปียกชื้น รา ยาฆ่าแมลง และการปนปลอม