จมูกและการรับกลิ่น ภายในเยื่อบุโพรงจมูก มีเซลล์รับกลิ่น (Olfactory cells) ซึ่งเป็นเซลล์ประสาท 2 ขั้ว ปลายเดนไดรต์ของเซลล์ประสาทมีหลายประเภทจึงรับกลิ่นได้หลายอย่างโดยเมื่อมีสารเคมีมากระตุ้น จะเกิดเป็นกระแสประสาทส่งไปตามเส้นประสาทรับกลิ่น (Olfactory nerve) ซึ่งเป็นเส้นประสาทสมองคู่ที่ 1 ส่งไปยังสมองส่วน ซีรีบรัมเพื่อแปลผล

Olfactory cell ใน olfactory epithelium จมูกและการรับกลิ่น แก๊ส ละลายน้ำ Olfactory cell ใน olfactory epithelium Olfactory nerve (CN II) I Olfactory bulb Cerebrum

สารเคมีในรูปแก๊สที่ละลายในน้ำ ข้อควรทราบพิเศษ สุนัขมีความไวต่อกลิ่นมาก เพราะมีเซลล์ประสาทรับกลิ่นหนาแน่นมากในเยื่อบุโพรงจมูก โดยมีมากถึง 40 ล้านแห่งต่อตารางเซนติเมตร การเปลี่ยนแปลงของสารเคมีไปเป็นกระแสในการรับกลิ่นสรุปได้ดังนี้ สารเคมีในรูปแก๊สที่ละลายในน้ำ Olfactory cell Olfactory nerve Cerebrum

ลิ้นและการรับรส บนผิวของลิ้น ประกอบด้วยปุ่มเล็กๆ (Papillae) มีรูปร่างต่างๆ กัน แต่ละปุ่มจะมีตุ่มรับรส (Taste bud) มากมาย ตุ่มเหล่านี้ประกอบด้วยเซลล์รับรส (Gustatory) เป็นหน่วยรับรส เมื่อสารเคมีกระตุ้นจะเกิดกระแสประสาทส่งไปกับเส้นประสาทสมองคู่ที่ 7 และ 9 เพื่อแปลผลที่ซีรีบรัม ตุ่มรับรสจะรับรสได้ 4 ประเภท คือ - รสหวาน อยู่ปลายลิ้น - รสเค็ม อยู่ปลายลิ้นและข้างลิ้น - รสเปรี้ยว อยู่ข้างลิ้น - รสขม อยู่โคนลิ้น คนเราจะไวต่อรสขมมากที่สุด ซึ่งให้ข้อดีเพราะรสขมส่วนมากมักเป็นพิษทำให้รอดพ้นอันตรายได้

Gustatory cell ใน Taste bud ลิ้นและการรับรส สารเคมีละลายน้ำ Gustatory cell ใน Taste bud I CN คู่ที่ 7 และ 9 Cere-brum ปลายลิ้น ปลาย & ข้างลิ้น ข้างลิ้น โคนลิ้น รสหวาน รสเค็ม รสเปรี้ยว รสขม (ไวที่สุด)

การรับรู้ทางผิวกาย การรับรู้ทางผิวกาย ที่ผิวหนังจะมีปลายเดนไดรต์ของเซลล์ประสาทขั้นเดียว เปลี่ยนมาเป็นหน่วยรับความรู้สึกต่างๆ ได้แก่ 1. ปลายประสาทรับสัมผัส - อยู่ในชั้นหนังแท้ - มีความหนาแน่นหรือมีปริมาณมากที่สุดในพื้นที่เท่าๆ กัน 2. ปลายประสาทรับความเจ็บปวด - อยู่ในชั้นหนังกำพร้าในระดับบนสุด - ปลายประสาทไม่มีการเปลี่ยนแปลงรูปร่าง

3. ปลายประสาทรับแรงกด - อยู่ในชั้นหนังแท้ โดยอยู่ในระดับลึกสุด 4. ปลายประสาทรับความเย็น - อยู่ในชั้นหนังแท้ - มีความหนาแน่นหรือมีปริมาณน้อยที่สุด 5. ปลายประสาทรับร้อน 6. ปลายประสาทรอบโคนขน - ไม่มีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างของปลายประสาท

ปลาย dendrite (receptor) ของ unipolar neuron ใน dorsal root ganglion รับความเจ็บปวด  อยู่บนสุดในหนังกำพร้า ผิวหนังและการรับรู้ รับสัมผัส  หนาแน่นมากสุด ปลาย dendrite (receptor) ของ unipolar neuron ใน dorsal root ganglion รับแรงกด  อยู่ลึกสุด รับเย็น  หนาแน่นน้อยสุด รับร้อน รอบโคนขน  ขนลุก