จะช่วยกันดูแลผู้สูงวัยอย่างไร ในยุคเศรษฐกิจพอเพียง

งานนำเสนอเรื่อง: "จะช่วยกันดูแลผู้สูงวัยอย่างไร ในยุคเศรษฐกิจพอเพียง"— ใบสำเนางานนำเสนอ:

1 จะช่วยกันดูแลผู้สูงวัยอย่างไร ในยุคเศรษฐกิจพอเพียง
ผศ.ร.อ.หญิง ดร.ศิริพันธุ์ สาสัตย์ คณะพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

2 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
เนื้อหา ปัญหาผู้สูงอายุ ปัญหาผู้ดูแล การบริการที่ควรมี สถานดูแลระยะยาว สถานดูแลระยะสั้น วัดจะเป็นสถานที่ดูแลระยะยาวได้อย่างไร? นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

3 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
ปัญหาผู้สูงอายุ นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

4 การคาดการณ์ประชากรผู้สูงอายุไทย
(60 ปีขึ้นไป) x 1000 Sources: Chayovan (2002) นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

5 เทคโนโลยีทางเศรษฐศาสตร์
เทคโนโลยีทางสุขภาพ เทคโนโลยีทางเศรษฐศาสตร์ การศึกษา การกลายเป็นเมือง คนหนุ่มสาวอพยพเข้ามาอยู่ในเมือง การรู้หนังสือ การศึกษาแบบมหภาค การฝึกอบรมด้านเทคโนโลยี อายุยืน อาชีพเฉพาะพิเศษแบบใหม่ ประกรสูงอายุ คนหนุ่มสาวถูกอบรมสำหรับตำแหน่งใหม่ ผู้สูงอายุถูกทอดทิ้งไว้ข้างหลัง คนหนุ่มสาวมีการศึกษาดีกว่า งานสำหรับผู้สูงอายุเลือนหายไป คนหนุ่มสาวมีอิสระทางการเงิน ถูกผู้สูงอายุควบคุมลดลง การแย่งงานระหว่างวัย คนหนุ่มสาวรับเงินเดือนสูงกว่า ทำงานมีเกียรติกว่า คนหนุ่มสาวร่ำรวยกว่า มีสถานภาพดีกว่าผู้สูงอายุ การเกษียณอายุ ผู้สูงอายุมีสถานภาพลดต่ำลง การสูงอายุกับทฤษฎี Modernization นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

6 ภาระโรคในประเทศกำลังพัฒนา และประเทศอุตสาหกรรมใหม่
15 21 9 14 27 43 49 22 สุทธิชัย จิตะพันธ์กุล (2546) นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

7 การคาดการณ์จำนวนผู้สูงอายุที่มีภาวะทุพพลภาพ (x 1000)
สุทธิชัย จิตะพันธ์กุล (2546) นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

8 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
มีภาวะสมองเสื่อม ทุพพลภาพ นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

9 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
Modernisation ขนาดของครอบครัว แรงงานสตรี จำนวนผู้ดูแล ลดลง นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

10 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
ขาดคนดูแล นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

11 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
ปัญหาผู้ดูแล นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

12 เจ้าหน้าที่ทางด้านสุขภาพ
ระบบผู้ดูแล ผู้ดูแลที่เป็นทางการ NGO แพทย์ ผู้ดูแลที่ไม่เป็นทางการ พระ สามี/ ภรรยา ผู้สูงอายุ เพื่อน บ้าน พยาบาล อผส. เพื่อน ลูก/หลาน ผู้ช่วยดูแล อสม. เจ้าหน้าที่ทางด้านสุขภาพ อื่นๆ นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

13 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
สูงอายุด้วยกัน ทั้งคู่ ขาดความรู้และ ประสบการณ์ในการดูแล นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

14 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
มีปัญหาสุขภาพ ของตัวเอง นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

15 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
ข้อเท็จจริง ประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ: อายุขัยเฉลี่ยเมื่อแรกเกิดเพิ่มขึ้น อัตราการเจริญพันธุ์ลดลง  ปัญหาสุขภาพของผู้สูงอายุ ส่วนใหญ่เกิดจากภาวะถดถอยของการทำงานของร่างกาย & ภาวะโรคเรื้อรัง ซึ่งนำไปสู่ภาวะทุพลภาพและการพึ่งพิง ร้อยละ 80 มีโรคเรื้อรังประจำตัว ร้อยละ 5 มีภาวะพึ่งพิงด้านกิจวัตรประจำวันพื้นฐาน ร้อยละ 15 มีภาวะพึ่งพิงด้านงานบ้าน ร้อยละ 0.8 และ 0.2 ต้องใช้ชีวิตบนรถเข็น และนอนติดเตียงตามลำดับ ร้อยละ 35 ต้องการและมีผู้ดูแล และร้อยละ 6 ต้องการแต่ไม่มีคนดูแลในครอบครัว นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

16 ความเป็นมาของโครงการ (2)
ข้อเท็จจริง ความเป็นมาของโครงการ (2)  ศักยภาพของครอบครัวในการดูแลสุขภาวะผู้สูงอายุทำได้ลำบากขึ้น การเปลี่ยนแปลงด้านเศรษฐกิจ- เคลื่อนย้ายแรงงาน แรงงานสตรีเพิ่มขึ้น ครอบครัวมีขนาดเล็กลง  แนวโน้มลักษณะการอยู่อาศัยของผู้สูงอายุ อยู่คนเดียวไม่เพิ่มขึ้นมากนัก (4% ในปี เป็น 6 และ 7% ในปี 2543 ,47) อยู่กับคู่สมรสตามลำพังเพิ่มขึ้นมาก (8% 2533 12, 17% 2543,47)  บริการสุขภาวะในชุมชน แยกส่วน ขาดความครอบคลุม ต่อเนื่อง เชื่อมโยง  ขาดแคลนบริการในครอบครัวสำหรับผู้สูงอายุที่เข้าสู่ภาวะพึ่งพิง นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

17 ตารางแสดงจำนวนผู้สูงอายุที่ช่วยเหลือตนเองไม่ได้
อุปสงค์และอุปทานของผู้ดูแลต่อจำนวนประชากรสูงอายุที่ต้องการการดูแลในอนาคต ตารางแสดงจำนวนผู้สูงอายุที่ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ จำแนกตามลักษณะการดูแล และระดับความต้องการการดูแล พ.ศ. จำนวนผู้สูงอายุที่ต้องการการดูแล (คน) ดูแลภายในครอบครัว ดูแลในสถานบริการ ญาติดูแลเอง จ้างผู้ดูแล ต้องการการดูแล ปานกลาง ต้องการการดูแลมาก 2538 52,013 19,264 1,445 4,335 2543 60,541 22,703 4,415 13,243 2548 67,395 25,675 8,826 26,476 2553 73,220 28,475 15,254 45,763 2558 79,888 31,955 25,298 75,894 ปรับปรุงจาก สุวิทย์ วิบูลผลประเสริฐ พินทุสร เหมพิสุทธิ์ และ ทิพวรรณ อิสรพัฒนสกุล (2540) นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

18 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
2538 2543 2548 2553 2558 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50 ปรับปรุงจาก สุวิทย์ วิบูลผลประเสริฐ พินทุสร เหมพิสุทธิ์ และ ทิพวรรณ อิสรพัฒนสกุล (2540)

19 วัฒนธรรมเปลี่ยนแปลงไป (Culture change)
ความต้องการของมนุษย์ (Human needs) วัฒนธรรม (Culture) วัฒนธรรมเปลี่ยนแปลงไป (Culture change) ความต้องการแบบใหม่ (New needs) วัฒนธรรมใหม่ (New Culture) ความต้องการแบบใหม่ (New needs) เรากำลังอยู่ใน Intervention Process สำหรับวัฒนธรรมใหม่ นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50 Cowgill (1986)

20 ดูแลร่วมกับสหสาขาวิชาชีพ
พระ แพทย์/พยาบาล เจ้าหน้าที่สุขภาพอื่นๆ นักกิจกรรม /นักกายภาพบำบัด นักจิตวิทยา ตำรวจ อาสาสมัคร โภชนากร ทนายความ นักสังคมสงเคราะห์ นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

21 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
การดูแลระยะยาว นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

22 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
ความหมาย การดูแลระยะยาว “เป็นบริการสุขภาพและสังคมสำหรับ ผู้ที่ต้องการความช่วยเหลืออย่างมีความต่อเนื่องอันเนื่องมาจากความพิการทางกายหรือทางจิต” The American Institute of Medicine (1986) การดูแลระยะยาว “เป็นการดูแลสำหรับความเจ็บป่วยเรื้อรังหรือความพิการซึ่งไม่เหมาะต่อการให้การดูแลในโรงพยาบาล และมักจะเป็นการดูแลโดยไม่ได้รับค่าใช้จ่ายแทนที่จะเป็นการดูแลจากผู้ประกอบวิชาชีพ” Norton (2000) นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

23 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
ความหมาย การดูแลระยะยาวว่า “เป็นส่วนสำคัญที่ขาดไม่ได้ของระบบสุขภาพและบริการสังคม ประกอบด้วยกิจกรรมต่างๆ ที่ผู้ดูแลทำให้กับผู้ที่ต้องการการดูแล ผู้ดูแล ผู้ดูแลนอกระบบ (ครอบครัว เพื่อน เพื่อนบ้าน) ผู้ดูแลในระบบ: บุคลากรในสายวิชาชีพและผู้ช่วย (บุคลากรทางด้านสุขภาพและสังคม) ผู้ดูแลแบบดั้งเดิมและที่เป็นอาสาสมัคร” WHO (1999) นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

24 ระบบการดูแลผู้สูงอายุอย่างครอบคลุม
สถานบริบาล เพิ่มระดับการดูแล ในบ้านพักคนชรา เพิ่มความเข้มข้นของ บริการดูแลในชุมชน การดูแลฉุกเฉิน ชุดการดูแลที่ซับซ้อน บ้านพัก คนชรา บริการเสริมผู้ดูแล บริการทดแทนผู้ดูแล การปรับตัวของครอบครัว ไม่อยู่บ้านเดียวกันกับผู้ดูแล อยู่บ้านเดียวกันกับผู้ดูแล ไม่มีผู้ดูแล หมู่บ้านผู้เกษียณอายุ อยู่อย่างอิสระในชุมชน นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50 (Gary Andrew, 2001)

25 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
การบริการ การดูแลในสถานบริการ เป็นการให้บริการดูแลผู้สูงอายุในสถานบริการ มีลักษณะเป็น โรงพยาบาล กึ่งฉุกเฉิน: ฟื้นฟูสภาพ สถานดูแลระยะยาว สถานบริบาล สถานดูแลระยะสุดสุดท้าย บ้านพักคนชรา การดูแลในชุมชน & ที่บ้าน การดูแลในกิจกรรมและความต้องการขั้นพื้นฐาน เช่น กิจวัตรประจำวัน การรับประทานอาหาร หรือการปรับปรุงที่พักอาศัย บริการที่สนับสนุนการดูแลที่บ้าน เช่น บริการการเยี่ยมบ้าน บริการช่วยเหลืองานบ้าน บริการส่งอาหารถึงบ้าน ศูนย์บริการสุขภาพ โรงพยาบาลกลางวัน ศูนย์บริการดูแลกลางวัน บริการดูแลระยะสั้น นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

26 สถานบริบาลผู้สูงอายุ (Nursing home)
ให้บริการพยาบาลตลอด 24 ชั่วโมงต่อวัน ให้การช่วยเหลือในด้าน การทำกิจวัตรประจำวัน การเคลื่อนไหว การดูแลทางด้านจิตสังคมและการดูแลส่วนบุคคล การดูแลสนับสนุนทางการแพทย์ เช่น กายภาพบำบัดและกิจกรรมบำบัด บริการห้องพักและอาหาร ส่วนใหญ่ให้บริการผู้สูงอายุ ที่มีภาวะเปราะบาง มีโรคเรื้อรัง พิการทางด้านร่างกาย ปัญหาทางด้านสุขภาพจิต พิการทั้งร่างกายและปัญหาสุขภาพจิต : สมองเสื่อม นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50 Ribbe et al. (1997)

27 สถานบริบาลผู้สูงอายุ
นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

28 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
การดูแลระยะสั้น การดูแลเป็นสิ่งที่ต้องการการอุทิศตนสูง มักทำให้ผู้ดูแลละเลยดูแลสุขภาพและความผาสุกของตนเอง ผู้ดูแลต้องการเวลาพักจากการดูแลที่รับผิดชอบเพื่อลดภาวะเครียดและป้องกันหมดเรี่ยวแรง ประสิทธิผลของการให้การดูแลขึ้นกับว่าสิ่งที่ให้สอดคล้องกับความต้องการของผู้ดูแล เช่น การช่วยเหลือ ให้กำลังใจ สนับสนุน และได้รับหยุดพัก เป็นระยะๆ การดูแลระยะสั้นช่วยให้ครอบครัวมีเวลาหยุดพักจากการดูแลสมาชิกครอบครัวที่เจ็บป่วย บาดเจ็บหรือมีภาวะเปราะบาง นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

29 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
สถานที่ดูแลระยะสั้น เป็นสถานที่ให้การดูแลชั่วคราวเพื่อที่ช่วยให้ครอบครัวมีเวลาหยุดพักจากการดูแลในแต่ละวัน สามารถให้บริการทั้งในบ้านผู้ป่วยหรือที่อื่นๆ เป็นส่วนที่มีความสำคัญส่วนหนึ่งของการสนับสนุนช่วยเหลือครอบครัวเพื่อให้ผู้เจ็บป่วยเรื้อรังสามารถพักอาศัยอยู่ที่บ้านได้ ช่วยลดอัตราการย้ายผู้สูงอายุไปอยู่ในสถานบริบาล หรือการทอดทิ้ง นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

30 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
ศูนย์ฟื้นฟูสภาพ นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

31 สถานดูแลสุขภาพ กลางวัน
นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

32 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
บริการเยี่ยมบ้าน & รถรับส่งฉุกเฉิน นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

33 กิจกรรมสำหรับผู้สูงอายุ
นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

34 ตารางแสดงชนิดของบริการในสถาบันในแต่ละประเทศ
ประเทศ/บริการ รพ. กึ่งฉุกเฉิน สถานบริบาล สถานดูแลระยะสั้น สถานดูแลระยะสุดท้าย บ้านพักคนชรา ไทย  * สหรัฐอเมริกา อังกฤษ ญี่ปุ่น สิงคโปร์ นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50 * มีเฉพาะภาคเอกชน

35 วัดจะเป็นสถานที่ดูแลระยะยาว
ได้อย่างไร ? นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50

36 นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50
สิ่งที่ควรพิจารณา ความมุ่งมั่นของผู้ก่อตั้ง/ ผู้ริเริ่ม ความพร้อมของสถานที่ สถานที่ตั้ง ความพร้อมของชุมชน จำนวนอาสาสมัครที่คาดว่าจะมี ผู้สูงอายุที่มีศักยภาพ ชาวบ้านทั่วไป องค์ความรู้ หน่วยงานองค์กรที่เกี่ยวข้อง เจ้าหน้าที่สุขภาพ นักสังคมสงเคราะห์ องค์กรการกุลต่างๆ นำเสนอ ณ รร.แมนดารินเมื่อวันที่ 8 ก.พ.50