การใช้ไส้เดือนฝอยกำจัดแมลงศัตรูพืช วิไลวรรณ เวชยันต์ สุวิมล วงศ์พลัง กลุ่มงานวิจัยการปราบศัตรูพืชทางชีวภาพ กลุ่มกีฏและสัตววิทยา สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช

ไส้เดือนฝอยศัตรูแมลง ลำตัวยาวเรียวคล้ายเส้นด้าย ส่วนหัวกลมมน ไม่มีข้อปล้อง ส่วนหางแคบและเรียวที่ปลาย ตัวอ่อนระยะแรก ลำตัวโปร่งใส เมื่อโตเต็มที่ตัวทึบแสง

วงจรชีวิต ระยะไข่ ระยะตัวอ่อน (juveniles) แบ่งออกได้ 4 ระยะ โดยการลอกคราบ ระยะที่ 3 (Infective Juveniles (IJs)) สามารถเข้าทำลายแมลงได้ ระยะตัวเต็มวัย มีทั้งสองเพศ

วงจรการเข้าทำลายแมลงของไส้เดือนฝอย 4.เมื่ออาหารในตัวแมลงหมดไส้เดือนฝอยระยะ 3 จะออกจากแมลงหาแหล่งอาหารใหม่ต่อไป 3.ไส้เดือนฝอยรุ่นที่ 2 จะเจริญเป็น ตัวเต็มวัย และขยายพันธุ์ 1.ไส้เดือนฝอยวัย 3 จะเข้าสู่ตัวแมลงตามช่องเปิด ปล่อยเชื้อแบคทีเรีย 2.แมลงอาศัยตายและไส้เดือนฝอย จะเจริญเป็นตัวเต็มวัย วางไข่ –ฟัก-เป็นตัวอ่อน วงจรการเข้าทำลายแมลงของไส้เดือนฝอย

การใช้ไส้เดือนฝอยกำจัดแมลงศัตรูพืชชนิดต่างๆ

การใช้ไส้เดือนฝอยควบคุมด้วงงวงมันเทศ

ใช้อัตรา 200 ล้านตัว/ไร่/ น้ำ 160 ลิตร พ่นทุก 15 วัน เริ่มพ่นเมื่อพืชอายุ 60 วัน

การใช้ไส้เดือนฝอยควบคุมด้วงหมัดผัก ใช้อัตรา 50 ล้านตัว/น้ำ 20 ลิตร

การใช้ไส้เดือนฝอยควบคุมหนอนด้วงกินรากหญ้า ใช้อัตรา 150 ล้านตัว/น้ำ 160 ลิตร/พื้นที่ 1 ไร่

การใช้ไส้เดือนฝอยควบคุมด้วงกินรากสตรอเบอรี่

ใช้ อัตรา 160 ล้านตัว/ไร่ พ่นที่โคนต้นเมื่อพืชอายุ 30 และ 60 วัน

การใช้ไส้เดือนฝอยควบคุมด้วงเจาะเห็ด ใช้อัตรา 50 ล้านตัว/น้ำ 20 ลิตร

การใช้ไส้เดือนฝอยควบคุม หนอนกินผิวเปลือกลองกอง

การใช้ไส้เดือนฝอยควบคุมหนอนกระทู้ผัก

การใช้ไส้เดือนฝอยควบคุมหนอนเจาะฝักข้าวโพด

ผลิตภัณฑ์ไส้เดือนฝอยสูตรผงละลายน้ำของกรมวิชาการเกษตร

วิธีใช้ไส้เดือนฝอยในสูตรผงละลายน้ำ เตรียมน้ำสะอาดใส่ในถังที่จะผสม เทไส้เดือนฝอยรูปผงลงในถังน้ำ กวนให้ผงละลายในน้ำทั้งหมดแล้วจึงเทลงถังพ่นสาร ขณะพ่นควรเขย่าหรือกวนไม่ให้ตกตะกอน ปรับหัวฉีดให้เหมาะสม ใช้ไส้เดือนฝอยที่ผสมแล้วให้หมดในคราวเดียว

เทคนิคการใช้ไส้เดือนฝอยศัตรูแมลง ควรพ่นไส้เดือนฝอยในตอนเย็น ควรพ่นไส้เดือนฝอยในขณะที่แปลงปลูกพืชมีความชื้น หรือพ่นหลังการให้น้ำ เครื่องพ่นต้องอยู่ในสภาพที่เหมาะสม หัวฉีดไม่อุดตัน ขนาดรูหัวฉีดไม่ควรเล็กกว่า 1.2 มม. ผู้ใช้ต้องศึกษาวิธีการใช้ การเก็บรักษา และช่วงเวลาการใช้ให้ชัดเจน จึงจะได้ผลดี

ข้อดีของไส้เดือนฝอย ไส้เดือนฝอยมีพฤติกรรมในการค้นหาแมลงศัตรูพืชเป้าหมายเอง ไส้เดือนฝอยสามารถเข้าทำลายแมลงศัตรูพืชได้หลายชนิด ทำให้ตายภายในเวลาเพียง 48-72 ชั่วโมง ไม่มีพิษตกค้างในพืชผล และไม่ก่อให้เกิดมลพิษต่อสภาพแวดล้อม

ไม่มีกลิ่นเหม็นและไม่มีอันตรายต่อสิ่งมีชีวิตอื่นๆ เช่น คน สัตว์ พืชทุกชนิด ไส้เดือนฝอยมีความทนทานต่อสารฆ่าแมลงหลายชนิด และทนต่อแรงดันได้ถึง 300 ปอนด์ต่อตารางนิ้ว การใช้ไส้เดือนฝอยควบคุมแมลงศัตรูพืชเป็นทางหนึ่งที่ช่วยอนุรักษ์ศัตรูธรรมชาติที่มีประโยชน์ ข้อดีของไส้เดือนฝอย