ภาควิชาจุลชีววิทยา คณะแพทยศาสตร์

งานนำเสนอเรื่อง: "ภาควิชาจุลชีววิทยา คณะแพทยศาสตร์"— ใบสำเนางานนำเสนอ:

1 ภาควิชาจุลชีววิทยา คณะแพทยศาสตร์
Collection of Microbiological Specimens ผศ.นพ.สุวิน ว่องวัจนะ ภาควิชาจุลชีววิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น Assistant Professor Dr. Suwin Wongwajana Suwin/ Specimen Collection

2 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens วัตถุประสงค์ เพื่อให้นักศึกษาสามารถ 1.อธิบายหลักการในการเก็บสิ่งส่งตรวจทางจุลชีววิทยาได้ 2.บอกและอธิบายชนิดต่าง ๆ ของสิ่งส่งตรวจได้ว่ามาจาก แหล่งที่ปราศจากเชื้อหรือแหล่งที่ปนเปื้อนเชื้อ Suwin/ Specimen Collection

3 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens 3.บอกและอธิบายถึงชนิดต่าง ๆ ของภาชนะที่ใช้ในการ เก็บสิ่งส่งตรวจทางจุลชีววิทยาได้ 4.อธิบายวิธีการเก็บและนำส่งสิ่งส่งตรวจที่พบบ่อยๆ ได้ เช่น throat swab, nasopharyngeal swab, sputum, feces, rectal swab, urine, urethral swab, pus, blood, CSF, biopsied specimens, etc. Suwin/ Specimen Collection

4 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens หลักการทั่ว ๆ ไปในการเก็บสิ่งส่งตรวจเพื่อเพาะเชื้อ 1. ควรเก็บสิ่งส่งตรวจก่อนให้ยาต้านจุลชีพ (Antibiotics) 2. เวลาที่เก็บสิ่งส่งตรวจ-วัณโรคตอนเช้า 3. เลือกเก็บสิ่งส่งตรวจให้ถูกต้อง-ที่มีหนอง, exudate 4. การเก็บสิ่งส่งตรวจที่ถูกต้อง-ถูกวิธี ไม่ contaminate Suwin/ Specimen Collection

5 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens 5. ภาชนะที่ใช้ในการเก็บสิ่งส่งตรวจต้องล้างให้สะอาด และปราศจากเชื้อ 6. นำส่งสิ่งส่งตรวจให้ถึงห้องปฏิบัติการโดยเร็วที่สุด 7. ใบ request ต้องกรอกให้สมบูรณ์ชัดเจน 8. ต้องใช้เทคนิคปราศจากเชื้อ (aseptic technique) “โรคหมอทำ (iatrogenic)” Suwin/ Specimen Collection

6 Suwin/ Specimen Collection

7 Suwin/ Specimen Collection

8 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens ชนิดของสิ่งส่งตรวจ Sterile site -blood, CSF, body fluids "contamination” Non-sterile site -sputum, throat swab, pus, vaginal swab, urethral swab, cervical swab, urine, feces "Timing" Suwin/ Specimen Collection

9 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens ภาชนะสำหรับใส่สิ่งส่งตรวจ Tube with transport media - throat, rectal, urethral, vaginal,cervical,pus swab Suwin/ Specimen Collection

10 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens ขวดปากกว้างที่ปราศจากเชื้อ - sputum, urine ขวดยาฉีดขนาดเล็กที่ปราศจากเชื้อ - CSF, body fluids, tissue biopsy Suwin/ Specimen Collection

11 Suwin/ Specimen Collection

12 Suwin/ Specimen Collection

13 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens ขวด hemoculture -blood -hemoculture (trypticase soy broth,TSB) -hemoculture สำเร็จรูป เช่น BACTEC Suwin/ Specimen Collection

14 Suwin/ Specimen Collection

15 Suwin/ Specimen Collection

16 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens การเก็บและการนำส่งสิ่งส่งตรวจ 1. ระบบทางเดินหายใจ 1.1 Throat swab ข้อบ่งชี้: -bacterial sore throat (streptococcal pharyngitis), -โรคคอตีบ วิธีการ: Tonsils, posterior pharynx , exudates swab -->transport media, 4oC Suwin/ Specimen Collection

17 Suwin/ Specimen Collection
Posterior pharynx Diphtheria Tonsil with exudate Suwin/ Specimen Collection

18 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens 1.2 Nasopharyngeal swab ข้อบ่งชี้: -ไอกรน, โรคปอดบวมในเด็ก, carriers of C. diphtheriae, N. meningitidis, S. pyogenes, S.aureus วิธีการ: -small swab -direct plating, --> transport media, 4oC Suwin/ Specimen Collection

19 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens 1.3 เสมหะ (Sputum) ข้อบ่งชี้ : - LRI วิธีการ: 1. Cough 2. Hypertonic saline (3-10% NaCl) nebulization 3. Nasotracheal suction Suwin/ Specimen Collection

20 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens 4. Transtracheal aspiration 5. Endotracheal intubation 6. Fiberoptic bronchoscopy 7. Direct lung aspiration Suwin/ Specimen Collection

21 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens "Adequate sputum" 1. มี PMN > 25 cells/low power field(10X) 2. มี epithelium cell < 10 cells/low power field 3. มี alveolar epithelium หรือ macrophage อยู่ด้วย Suwin/ Specimen Collection

22 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens 2. ระบบทางเดินอาหาร 2.1 Stool & rectal swab ข้อบ่งชี้: - GIT infection, Diarrhea,Mucous bloody stool วิธีการ: - transport media, - enrichment media * S-F broth -S&S, * Alkaline peptone water- Vibrio Suwin/ Specimen Collection

23 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens 3. ระบบทางเดินปัสสาวะ Bacteria >105 CFU/ml = UTI วิธีการ: -Clean-voided midstream urine -Catheterization -Suprapubic aspiration Suwin/ Specimen Collection

24 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens Catheterization ข้อบ่งชี้: 1. ผู้ป่วยถ่ายปัสสาวะเองไม่ได้ชั่วคราว 2. ผู้ป่วยที่เก็บเองไม่ได้ เช่น ผู้ป่วยหนัก 3. เพื่อหา residual urine 4. เพื่อตรวจกายวิภาคของท่อปัสสาวะ -เจาะผ่านจากสาย catheter แล้วดูดปัสสาวะออกมา Suwin/ Specimen Collection

25 Suwin/ Specimen Collection
water Urine bag Suwin/ Specimen Collection

26 Suwin/ Specimen Collection
balloon Suwin/ Specimen Collection

27 Suwin/ Specimen Collection
Blown balloon Suwin/ Specimen Collection

28 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens 4. ระบบอวัยวะสืบพันธุ์ ข้อบ่งชี้: STD วิธีการ: Pus --> CA, Thayer-Martin media G/S -GNDC (Intracellular) -GC Suwin/ Specimen Collection

29 Suwin/ Specimen Collection
Urethral discharge (Pus) - GC Suwin/ Specimen Collection

30 Suwin/ Specimen Collection

31 Suwin/ Specimen Collection
Non-gonococcal urethritis (NGU) Chlamydia trachomatis Suwin/ Specimen Collection

32 Suwin/ Specimen Collection
Leukorrhea Suwin/ Specimen Collection

33 Suwin/ Specimen Collection
Per Vagina examination (PV) speculum Suwin/ Specimen Collection

34 Per Vagina examination (PV) with speculum
Suwin/ Specimen Collection

35 Suwin/ Specimen Collection

36 Suwin/ Specimen Collection
KOH wet mount: pseudohyphae consistent with Candida albicans. Suwin/ Specimen Collection

37 Suwin/ Specimen Collection
Strawberry cervix: Vaginal Trichomoniasis Suwin/ Specimen Collection

38 Suwin/ Specimen Collection
Trichomonas vaginalis Sperm Suwin/ Specimen Collection

39 Suwin/ Specimen Collection
Bacterial Vaginosis Clue cell Normal leukorrhea Suwin/ Specimen Collection

40 Suwin/ Specimen Collection

41 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens 5. สิ่งส่งตรวจจากแผล หนอง (pus) ฝีต่างๆ Superficial wound Deep wound Suwin/ Specimen Collection

42 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens 6. เลือด (blood) ข้อบ่งชี้: septicemia, endocarditis, typhoid, pneumonia, fever of unknown origin, (FUO) การแปลผล: Contamination ? Diphtheroids, B. subtilis, A. anitratus, S.epidermidis (ยกเว้นในกรณีที่ผู้ป่วยใส่อวัยวะเทียม Prosthesis) Suwin/ Specimen Collection

43 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens 7. Cerebrospinal fluid (CSF), Body fluids - pleural, peritoneal, pericardial, synovial fluid -aseptic technique, 37oC ห้ามแช่ตู้เย็น -Hemophilus, Neisseria sp. ตายง่าย 8. ชิ้นเนื้อต่าง ๆ (biopsy specimens) 4oC Suwin/ Specimen Collection

44 Suwin/ Specimen Collection
Collection of Microbiological Specimens แสดงการเก็บสิ่งส่งตรวจต่าง ๆ เพื่อการตรวจเพาะเชื้อแบคทีเรีย * = รีบนำส่งตรวจภายใน 3- 6 ชั่วโมง Suwin/ Specimen Collection

45 Suwin/ Specimen Collection

46 Suwin/ Specimen Collection
The End Good Luck Suwin/ Specimen Collection