กระบวนการกำหนดนโยบายเศรษฐกิจในประเทศไทย

งานนำเสนอเรื่อง: "กระบวนการกำหนดนโยบายเศรษฐกิจในประเทศไทย"— ใบสำเนางานนำเสนอ:

1 กระบวนการกำหนดนโยบายเศรษฐกิจในประเทศไทย
อ้างอิงจาก รังสรรค์ ธนพรพันธุ์, เศรษฐศาสตร์รัฐธรรมนูญ: บทวิเคราะห์รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2540 (เล่ม 3), 2547.

2 เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/52 ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล
กระบวนการกำหนดนโยบาย  กระบวนการทางการเมือง (Political Process) กระบวนการทางการเมืองและกระบวนการต่อรอง ก่อให้เกิดต้นทุนปฏิบัติการ (Transaction Cost) - ต้นทุนการเจรจา (Negotiation Cost) - ต้นทุนสารสนเทศ (Information Cost) - ต้นทุนการบังคับให้มีการปฏิบัติตามพันธสัญญา (Enforcement Cost) เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/ ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล

3 ขั้นตอนสำคัญของกระบวนการกำหนดนโยบาย
การกำหนดกฎเกณฑ์หรือกติกา (Design of Rules) การเล่นเกมตามกฎเกณฑ์หรือกติกาที่กำหนด (Play of the Game) เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/ ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล

4 เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/52 ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล
การวิเคราะห์ ใช้องค์ความรู้ของสำนักเศรษฐศาสตร์ Neo-Classics นโยบายเศรษฐกิจมีฐานะเป็นสินค้าประเภทหนึ่ง มี Demand & Supply และตลาด ผสมกับองค์ความรู้ของสำนักเศรษฐศาสตร์การเมือง นโยบายเศรษฐกิจของไทยไม่ได้เป็นผลจากปฏิสัมพันธ์ระหว่าง D & S ในตลาดนโยบายเศรษฐกิจเท่านั้น แต่ยังเป็นผลมาจากเหตุปัจจัยอีกอย่างน้อย 2 กลุ่ม คือ 1. ระบบทุนนิยมโลก (World Capitalism) 2. โครงสร้างส่วนบนของระบบเศรษฐกิจ (Super Structure) เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/ ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล

5 เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/52 ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล
ปฏิสัมพันธ์ในตลาดนโยบายเศรษฐกิจของไทย เกิดจากเหตุปัจจัยอย่างน้อย 4 กลุ่มคือ ระบบทุนนิยมโลก โครงสร้างส่วนบนของระบบเศรษฐกิจ S ของนโยบาย D ที่มีต่อนโยบาย เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/ ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล

6 เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/52 ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล
ขั้นตอนการกำหนดนโยบาย กฎหรือกติกา ตัวละครที่มีบทบาทในการะบวนการกำหนดนโยบาย เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/ ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล

7 เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/52 ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล
กระบวนการกำหนดนโยบายเศรษฐกิจระหว่างปี ระบบทุนนิยมโลก มีอิทธิพลต่อกระบวนการกำหนดนโยบายเศรษฐกิจ โครงสร้างส่วนบนของระบบเศรษฐกิจ มีบทบาทในการกำกับตลาดนโยบาย กระบวนการกำหนดนโยบายเป็นการสั่งการจากเบื้องบนลงสู่เบื้องล่าง (Top-Down Process) เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/ ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล

8 เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/52 ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล
ช่วงเวลาระหว่างปี ปฏิสัมพันธ์ในตลาดนโยบายเศรษฐกิจ เป็นปฏิสัมพันธ์ระหว่างชนชั้นนำทางอำนาจและขุนนางวิชาการฝ่ายหนึ่ง กับกลุ่มพ่อค้านายทุนอีกฝ่ายหนึ่ง ระบบทุนนิยมโลก มีอิทธิพลต่อกระบวนการกำหนดนโยบายเศรษฐกิจในประเทศไทยมากขึ้น อคติความโน้มเอียงทางนโยบาย (Policy Biases) มีมากขึ้น เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/ ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล

9 เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/52 ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล
ช่วงเวลาระหว่างปี ตลาดนโยบายเศรษฐกิจของไทย มีลักษณะไร้พรมแดนทางภูมิศาสตร์เพิ่มขึ้น องค์กรระหว่างประเทศ รัฐบาลประเทศมหาอำนาจ และบรรษัทระหว่างประเทศ เป็นตัวละครที่มีบทบาทสำคัญ เนื่องจาก 1. ระเบียบระหว่างประเทศ มีผลในการลิดรอนอธิปไตยในการกำหนดนโยบายเศรษฐกิจของไทยมากขึ้น 2. การแทรกแซงของประเทศมหาอำนาจ มีมากยิ่งกว่ายุคสมัยใด 3. อิทธิพลของบรรษัทระหว่างประเทศ ที่เข้ามาลงทุนในประเทศไทย เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/ ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล

10 เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/52 ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล
มีการเติบโตของขบวนการประชาชน และองค์กรพัฒนาเอกชนทั้งภายในประเทศและระหว่างประเทศ ทำให้เกิดภาวการณ์คานอำนาจ ในตลาดนโยบาย การดูดซับส่วนเกินทางเศรษฐกิจมีความซับซ้อนมากขึ้น เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/ ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล

11 เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/52 ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล
กระบวนการกำหนดนโยบายเศรษฐกิจ ภายใต้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2540 1. กฎกติกาในตลาดนโยบายเศรษฐกิจ กติกาสามารถจำแนกเป็น 9 กลุ่มคือ 1. การมีส่วนร่วมของประชาชน (People Participation) 2. ความโปร่งใส (Transparency) 3. ความรับผิด (Accountability) 4. การกระจายอำนาจ (Decentralization) 5. การฉ้อราษฎร์บังหลวง ทุจริต ประพฤติมิชอบ และการแสวงหาค่าเช่าทางเศรษฐกิจ (Rent-Seeking) เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/ ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล

12 เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/52 ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล
6. ธรรมนูญการคลัง (Fiscal Constitution) 7. ธรรมนูญการเงิน (Monetary Constitution) 8. กฎหมายเกี่ยวกับการเงิน 9. กฎการลงคะแนนเสียง (Voting Rule) เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/ ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล

13 เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/52 ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล
2. การจัดองค์กรในการกำหนดนโยบาย 3. เนื้อหาของนโยบาย มีการกำหนดแนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐ - ระบบเศรษฐกิจและสถาบัน - การพัฒนาเกษตรกรรม - การจ้างงานและการคุ้มครองแรงงาน - การศึกษา - การสาธารณสุข เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/ ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล

14 เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/52 ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล
- สิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ - สวัสดิการสังคม - การพัฒนาสังคม - การพัฒนาการเมืองการปกครอง เอกสารคำสอนวิชา ศ.442 ภาค 2/ ผศ.ดร.ดวงมณี เลาวกุล