ตอน วิศวกรรมา และสามัคคีเสวก

งานนำเสนอเรื่อง: "ตอน วิศวกรรมา และสามัคคีเสวก"— ใบสำเนางานนำเสนอ:

1 ตอน วิศวกรรมา และสามัคคีเสวก
บทเสภาสามัคคีเสวก ตอน วิศวกรรมา และสามัคคีเสวก

2 เดิมเล่าเรื่องราว เป็นนิทาน
บทเสภาสามัคคีเสวกเป็นพระราชนิพนธ์ ในพระบาทสมเด็จ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว  จึงนำเรื่องเล่าหรือนิทานมาผูกขึ้นเป็นบทกลอนใช้ขับเสภา โดยมีกรับเป็นเครื่องประกอบจังหวะ เดิมเล่าเรื่องราว เป็นนิทาน

3 พระราชวังสนามจันทร์ ในระหว่างที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพักผ่อนที่พระราชวังสนามจันทร์ได้มีการจัดเลี้ยงกัน เจ้าพระยาธรรมาธิกรณาธิบดีทูลขอให้พระองค์คิดการเล่น หนึ่งอย่าง พระองค์จึงทรงคิดผูกระบำสามัคคีเสวกโดยไม่มี บทร้อง มีแต่พิณพาทย์บรรเลง ในระหว่างพักตอนของการเล่น ระบำ จึงทรงพระราชนิพนธ์บทเสภาขึ้นสำหรับขับระหว่างตอน เพื่อให้พิณพาทย์ได้พักบ้าง

4 บทเสภาสามัคคีเสวกมี ๔ ตอน แสดงแนวคิดยกย่องเทพเจ้าต่างๆ   แสดงให้เห็นถึงความสามัคคี  และความจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ ตอนที่  ๒  กรีนิรมิต ตอนที่  ๑ กิจการแห่งพระนนที กล่าวสรรเสริญพระนนทีว่าเป็นเทพเสวกที่ถือเป็นตัวอย่างของเสวกที่ดีโดยพระนนที ทำหน้าที่รับใช้พระอิศวรอย่างซื่อสัตย์  กล่าวสรรเสริญพระคเณศเทพเจ้าแห่งศิลปวิทยา  เป็นผู้สร้างช้างตระกูลต่างๆ  ตอนที่  ๓  วิศวกรรมา ตอนที่  ๔  สามัคคีเสวก  กล่าวถึงความสามัคคีในหมู่ราชเสวก ให้ยึดมั่นจงรักภักดี    กล่าวสรรเสริญพระวิศวกรรมเทพผู้ให้กำเนิดการก่อสร้างและช่างนานาชนิด 

5 บทเสภาสามัคคีเสวก ตอน วิศวกรรมา
บทเสภาสามัคคีเสวก ตอน วิศวกรรมา บทเสภาสามัคคีเสวกเป็นบทสำหรับขับอธิบายนำเรื่องใน การฟ้อนรำตอนต่าง ๆ มีจุดมุ่งหมายเพื่อกล่าวสรรเสริญพระวิศวกรรมผู้เป็นเทพแห่งการช่างทั้งปวง กล่าวถึงช่างสาขาต่างๆ  ประโยชน์ของวิชา การช่างศิลปกรรม ที่ทำให้เจริญตาเจริญใจ ชาติที่ไม่มีช่างสร้างสรรค์ศิลปะเหมือนสตรีที่ไม่งามสง่า คนที่ดูถูกช่างก็เหมือนคนป่าไม่มีความเจริญ ไม่น่าคบหาสมาคม เชิญชวนให้คนไทยส่งเสริมการช่าง เพื่อให้บ้านเมืองเจริญรุ่งเรืองทัดเทียมอารยประเทศ   ในที่สุดก็จะเป็นผลดีต่อประเทศชาติ  

6 ตัวอย่างบทวิเคราะห์เสภาสามัคคีเสวก ตอน วิศวกรรมา
“อันชาติใดไร้ช่างชำนาญศิลป์ เหมือนนารินไร้โฉมบรรโลมสง่า” “ศิลปกรรมนำใจให้สร่างโศก ช่วยบรรเทาทุกข์ในโลกให้เหือดหาย จำเริญตาพาใจให้สบาย อีกร่างกายก็จะพลอยสุขสราญ” “เพราะการช่างนี้สำคัญอันวิเศษ ทุกประเทศนานาทั้งน้อยใหญ่ จึงยกย่องศิลปกรรม์นั้นทั่วไป ศรีวิไลวิลาสดีเป็นศรีเมือง” วิชาการช่างศิลปกรรม เป็นสิ่งสำคัญอันวิเศษและทำให้เจริญตาเจริญใจ ชาติที่ไม่มี ช่างสร้างสรรค์ศิลปะเหมือนสตรีที่ไม่งามสง่า

7 บทเสภาสามัคคีเสวก ตอน สามัคคีเสวก
บทเสภาสามัคคีเสวก ตอน  สามัคคีเสวก บทเสภาสามัคคีเสวก ตอน สามัคคีเสวก กล่าวถึงคุณลักษณะของข้าราชบริพารที่ต้องมีความขยันหมั่นเพียรซื่อสัตย์สุจริต เห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวม มีความรับผิดชอบในหน้าที่ของตนมีวินัย ปฏิบัติตามคำสั่งของเจ้านายหรือผู้บังคับบัญชา มีความสามัคคี และจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์เพราะพระองค์เปรียบเสมือน บิดาบังเกิดเกล้า  ข้าราชบริพารเหมือนลูกเรือต้องเคารพเชื่อฟังกัปตันเรือ ควรมีวินัย รักษาหน้าที่ ไม่เลือกที่รักมักที่ชัง และให้สามัคคีปรองดองกัน

8 ตัวอย่างบทวิเคราะห์เสภาสมัคคีเสวก ตอน สามัคคีเสวก
                           “เหล่าเสวกตกที่กะลาสี ควรคิดถึงหน้าที่นั้นเป็นใหญ่                                 รักษาตนเคร่งคงตรงวินัย สมานใจจงรักพระจักรี                                 ไม่ควรเลือกที่รักมักที่ชัง สามัคคีเป็นกำลังพลังศรี                                 ควรปรองดองในหมู่ราชเสวี ให้สมที่ร่วมพระเจ้าเราองค์เดียว” ข้าราชบริพารควรมีวินัย รักษาหน้าที่ ไม่เลือกที่รักมักที่ชัง และให้สามัคคีปรองดองกัน

9 ความรู้เกี่ยวกับการช่างสาขาต่างๆ เช่น ช่างเขียน ช่างทอง ช่างปั้น
การช่างมีคุณค่าทำให้ประเทศเจริญรุ่งเรือง มีความงดงาม ผู้พบเห็นสบายตาสบายใจ คลายความเศร้าหมอง ทุกประเทศจึงยกย่องศิลปกรรม

10 ๑. การใช้โวหารเปรียบเทียบเชิงอุปมา เช่น
“อันชาติใดไร้ช่างชำนาญศิลป์ เหมือนนารินไร้โฉมบรรโลมสง่า” “เหมือนคนป่าคนไพรไม่รุ่งเรือง จะพูดด้วยนั้นก็เปลืองซึ่งวาจา”

11 “แม้ต่างคนต่างเถียงเกี่ยงแก่งแย่ง นายเรือจะเอาแรงมาแต่ไหน”
๒. การใช้คำง่าย ๆ ทำให้เข้าใจได้ทันที เช่น “แม้ต่างคนต่างเถียงเกี่ยงแก่งแย่ง นายเรือจะเอาแรงมาแต่ไหน” “ควรปรองดองในหมู่ราชเสวี ให้สมที่ร่วมพระเจ้าเราองค์เดียว”

12 ศิลปกรรมทำให้โลกสดใส สวยงามและแสดงถึง ความเจริญรุ่งเรืองของประเทศ
ในฐานะที่เป็นคนไทย ควรศึกษางานช่างของไทย ตามความรู้ความสามารถ ของตน และควรฝึกหัด การช่างที่สนใจเมื่อมีโอกาส เราควรยกย่องวิชาชีพช่าง และช่วยกันบำรุงช่างไทย ให้รุ่งเรือง เพื่อให้ประเทศ พัฒนาทัดเทียมอารยประเทศ

13 ๓. รักษาวินัย และจงรักภักดี ต่อพระมหากษัตริย์
๑. สามัคคีคือพลัง ทำให้ชาติเจริญรุ่งเรือง ๒. มีความรับผิดชอบ ต่อหน้าที่และปฏิบัติให้ดีที่สุด

14 ตอบได้ให้เลย....

15 ผู้ประพันธ์บทเสภาสามัคคีเสวกขึ้นมาคือ.....?
๑ ผู้ประพันธ์บทเสภาสามัคคีเสวกขึ้นมาคือ.....? ก. รัชกาลที่ ๖ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเจ้าเกล้าอยู่หัว ข. รัชกาลที่ ๖ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ค. รัชกาลที่ ๖ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ง. รัชกาลที่ ๑ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก

16 ค. พระราชวังสนามจันทร์
๒ การแสดงระบำและขับเสภาสามัคคีเสวกเริ่มต้นครั้งแรก ณ ที่ใด.....? ก. พระราชวังไกลกังวล ข. พระราชวังหลัง ค. พระราชวังสนามจันทร์ ง. พระราชวังจันทรเกษม

17 ก. ข้าราชการในราชสำนัก ง. ผู้ดูแลรักษาใกล้ชิด
๓ คำว่า “เสวก” หมายถึงอะไร.....? ก. ข้าราชการในราชสำนัก ข. หัวหน้าทหารรักษาพระองค์ ค. ข้าราชบริพารชั้นใน ง. ผู้ดูแลรักษาใกล้ชิด

18 บทเสภาสามัคคีเสวกแต่งขึ้นด้วยคำประพันธ์ชนิดใด.....?
๔ บทเสภาสามัคคีเสวกแต่งขึ้นด้วยคำประพันธ์ชนิดใด.....? ก. กลอนบทละคร ข. กลอนสักวา ค. กลอนดอกสร้อย ง. กลอนเสภา

19 จุดประสงค์หลักในการประพันธ์บทเสภา “สามัคคีเสวก” คืออะไร.....?
๕ จุดประสงค์หลักในการประพันธ์บทเสภา “สามัคคีเสวก” คืออะไร.....? ก. ใช้เป็นบทฟ้อนรำ ข. ชี้ให้เห็นความงามของศิลปะของชาติ ค. เพื่อสรรเสริญเทพแห่งศิลปกรรม ง. ปลูกฝังความจงรักภักดีและซื่อสัตย์ต่อหน้าที่

20 บทเสภาสามัคคีเสวกแต่งขึ้นกี่ตอน.....?
๖ บทเสภาสามัคคีเสวกแต่งขึ้นกี่ตอน.....? ก. ๔ ตอน ข. ๑๔ ตอน ค. ๒ ตอน ง. ๘ ตอน

21 บทเสภาสามัคคีเสวกประกอบด้วยตอนอะไรบ้าง ตามลำดับ.....?
๗ บทเสภาสามัคคีเสวกประกอบด้วยตอนอะไรบ้าง ตามลำดับ.....? ก. สามัคคีเสวก วิศวกรรมา กรีนิรมิตร กิจการแห่งพระนนที ข. กิจการแห่งพระนนที สามัคคีเสวก วิศวกรรมา กรีนิรมิตร ค. กิจการแห่งพระนนที กรีนิรมิตร วิศวกรรมา สามัคคีเสวก ง. กิจการแห่งพระนนที กรีนิรมิตร สามัคคีเสวก วิศวกรรมา

22 บทเสภาตอนที่ ๓ วิศวกรรมา กล่าวถึงสิ่งใดเป็นสำคัญ.....?
๘ บทเสภาตอนที่ ๓ วิศวกรรมา กล่าวถึงสิ่งใดเป็นสำคัญ.....? ก. ความสามัคคีในหมู่คณะ ข. งานของข้าราชการ ค. สรรเสริญพระคเณศ เทพแห่งศิลปะ ง. ความสำคัญของช่างต่าง ๆ

23 “แต่กรุงไทยศรีวิไลทันเพื่อนบ้าน จึงมีช่างชำนาญวิเลขา”
๙ “แต่กรุงไทยศรีวิไลทันเพื่อนบ้าน จึงมีช่างชำนาญวิเลขา” คำว่า วิเลขา หมายถึง.....? ก. มีเสน่ห์ ข. น่าหลงไหล ค. ดึงดูดความสนใจ ง. งามยิ่ง

24 “แม้ลูกเรืออวดดีมีทิฐิ และเริ่มริเฉโกยุ่งโยเส"
๑๐ “แม้ลูกเรืออวดดีมีทิฐิ และเริ่มริเฉโกยุ่งโยเส" คำว่า เฉโก หมายถึง.....? ก. ฉลาดแกมโกง ข. เฉไฉไม่ตรงไปตรงมา ค. อวดดี จองหอง ง. หยิ่งยโส โอหัง

25 ค. ช่างฝีมือ - ความสวยงาม ง. ช่างฝีมือ - ผู้หญิงสวย
๑๑ “อันชาติใดไร้ช่างชํานาญศิลป์ เหมือนนารินไร้โฉมบรรโลมสง่า” ข้อใดเปรียบเทียบได้ถูกต้อง.....? ก. ช่างฝีมือ - งานศิลปะ ข. ผู้หญิง - ความสวยงาม ค. ช่างฝีมือ - ความสวยงาม ง. ช่างฝีมือ - ผู้หญิงสวย

26 “ทั้งช่างปั้นช่างเขียนเพียรวิชา อีกช่างสถาปนาถูกทำนอง”
๑๒ “ทั้งช่างปั้นช่างเขียนเพียรวิชา อีกช่างสถาปนาถูกทำนอง” จากบทข้างต้นไม่ปรากฏอาชีพใด.....? ก. ประติมากร ข. จิตรกร ค. ช่างทอง ง. ช่างก่อสร้าง

27 ข. เป็นเกียรติภูมิของประเทศชาติ ง. บ้านเมืองมีศานติสุขสงบ
๑๓ จากบทเสภาสามัคคีเสวกข้อใดไม่ใช่ประโยชน์ของศิลปะ.....? ก. นำใจให้สร่างโศก ข. เป็นเกียรติภูมิของประเทศชาติ ค. พาใจให้สุขสราญ ง. บ้านเมืองมีศานติสุขสงบ

28 บทเสภาตอนที่ ๔ สามัคคีเสวก กล่าวถึงสิ่งใดเป็นสำคัญ.....?
๑๔ บทเสภาตอนที่ ๔ สามัคคีเสวก กล่าวถึงสิ่งใดเป็นสำคัญ.....? ก. ภาระกิจของพระนนที ข. ความสามัคคีของข้าราชการ ค. สรรเสริญพระคเณศ เทพแห่งศิลปะ ง. ความสำคัญของช่างต่าง ๆ

29 “คอยตั้งใจฟังบังคับกัปปิตัน นาวานั้นจึงจะรอดตลอดทะเล”
๑๕ “คอยตั้งใจฟังบังคับกัปปิตัน นาวานั้นจึงจะรอดตลอดทะเล” จากบทข้างต้นคำว่า กัปปิตัน เปรียบถึงใคร.....? ก. กษัตริย์ ข. แม่ทัพนายกอง ค. คนบังคับเรือ ง. ข้าราชการ

30 ข. กัปปิตัน = ผู้นำประเทศ ง. คลื่นลมแรง = ความสามัคคี
๑๖ ในบทเสภา ตอนสามัคคีเสวก ข้อใดเปรียบเทียบไม่ถูกต้อง.....? ก. ลูกเรือ = ข้าราชการ ข. กัปปิตัน = ผู้นำประเทศ ค. เรือ = ประเทศไทย ง. คลื่นลมแรง = ความสามัคคี

31 ง. บุคลาธิษฐาน, อุปลักษณ์
๑๗ บทเสภาสามัคคีเสวก มีคุณค่าวรรณศิลป์เด่นในด้านใด.....? ก. สัทพจน์, สัญลักษณ์ ข. ใช้คำง่าย, อติพจน์ ค. ใช้คำง่าย, อุปมา ง. บุคลาธิษฐาน, อุปลักษณ์

32 สวัสดีครับ