ดาวน์โหลดงานนำเสนอ
งานนำเสนอกำลังจะดาวน์โหลด โปรดรอ
1
เครื่องมือการจัดการความรู้ Knowledge Management Tools
ดร. วิภาดา เวทย์ประสิทธิ์ ภาควิชาวิทยาการคอมพิวเตอร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
2
เครื่องมือของการจัดการความรู้
3
บันไดสี่ขั้นสู่การเรียนรู้ (Learning)
เลียนแบบ พัฒนาต่อยอด 4 เลียนรู้ รับมา ทำเลียนแบบ 3 รับรู้ แต่อาจไม่ได้นำไปใช้ 2 ไม่รู้ ไม่รู้ ไม่ชี้ vs. ไม่รู้ แล้วชี้ 1
4
เครื่องมือของการจัดการความรู้
ชุมชนแนวปฏิบัติ (Communities of Practice – CoP) ฐานความรู้ความสำเร็จ (Best Practices Databases) ฐานความรู้บทเรียน (Lessons Learned Databases) แหล่งผู้รู้ในองค์กร (Center of Excellence – CoE)
5
เครื่องมือของการจัดการความรู้ (ต่อ)
การเล่าเรื่อง (Story Telling) ทบทวนหลังการปฏิบัติ (After Action Reviews – AAR) การใช้ที่ปรึกษาหรือพี่เลี้ยง (Monitoring Programs) การเสวนา (Dialogue) เพื่อนช่วยเพื่อน (Peer Assist) ฟอรัม ถาม-ตอบ (Forum)
6
เครื่องมือจัดการความรู้ (Knowledge Management Tools)
จากหนังสือ การจัดการความรู้ สู่การปัญญาปฏิบัติ โดย อ.บดินทร์ วิจารณ์ Mapping โดย ภก.ประชาสรรณ์ แสนภักดี Download ได้จาก
7
(Community of Practice : CoP)
ชุมชนนักปฏิบัติ (Community of Practice : CoP)
8
ชุมชนนักปฏิบัติ CoP เปนกลุมคนที่มารวมตัวกันอยางไมเปนทางการ
มีวัตถุประสงคเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู สรางองคความรูใหมๆ มาจากคนที่อยูในกลุมงานเดียวกัน หรือมีความสนใจในเรื่องใดเรื่องหนึ่งรวมกัน มีความไววางใจและความเชื่อมั่นในการแลกเปลี่ยน ความรูระหวางกันและกัน เปนสิ่งที่สําคัญ
9
ชุมชนนักปฏิบัติ CoP มีความแตกตางจากการจัดตั้งทีมงาน เนื่องจากเปนการรวมกัน อยางสมัครใจ ควรมีการบันทึกสิ่งที่เรียนรูระหวางกัน ใหแรงจูงใจหรือรางวัล.... สําหรับสมาชิกที่ใหความรวมมือและแลกเปลี่ยนเรียนรู เพื่อเปนตัวอยางแกคนอื่นๆตอไป ควรสงเสริมให CoP มีการเติบโตและขยายตัว
10
ชุมชนนักปฏิบัติ CoP ชุมชน แนวปฏิบัติ เรื่องที่สนใจร่วมกัน
ชุมชนแห่งการปฏิบัติ เปรียบเหมือนเก้าอี้สามขา
11
CoP มีหลายรูปแบบ เล็ก หรือ ใหญ่ อายุยืน หรือ อายุสั้น
อยู่รวมกัน หรือ กระจายตัว เป็นเนื้อเดียว หรือ เป็นเนื้อผสม เกิดขึ้นเอง หรือ จงใจให้เกิด ไม่มีใครรู้จัก หรือ ได้รับการแต่งตั้งอย่างเป็นทางการ Club ภายในขอบเขต หรือ ข้ามขอบเขต
12
ออกแบบให้เกิดวิวัฒนาการ
วงจรชีวิต CoP การมีศักยภาพ ค้นหา จินตนาการ การรวมตัว บ่มตัว มอบคุณค่าในทันที การเติบใหญ่ มุ่งมั่น ขยาย การดูแล ความรู้สึกเป็นเจ้าของ เปิดเผย การปฏิรูป ปล่อยวาง คงไว้ การดูแล การเติบใหญ่ การปฏิรูป การรวมตัว การมีศักยภาพ
13
เชื้อเชิญสมาชิกให้เข้าร่วมในระดับที่ต่างกัน
กลุ่มแกนหลัก (ผู้ประสานงาน 5%) : นัดประชุม บันทึกข้อมูลต่างๆ กลุ่มประจำ (Expert 15%) : Post กระทู้ กลุ่มเปลือกนอก (80%) : อ่าน ดู website อย่างเดียว กลุ่มเปลือกนอก 80% 5% 15% กลุ่มประจำ กลุ่มแกนหลัก
14
ระดับการเขารวมใน ชุมชนแนวปฏิบัติ
15
ชุมชนนักปฏิบัติ CoP เปนกลุมคนที่มารวมตัวกันอยางไมเปนทางการ มีวัตถุประสงคเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรูและสรางองคความรูใหมๆ มาจากคนที่อยูในกลุมงานเดียวกันหรือมีความสนใจในเรื่องใดเรื่องหนึ่งรวมกัน ซึ่งความไววางใจและความเชื่อมั่นในการแลกเปลี่ยนขอมูลความรู ระหวางกันจะเปนสิ่งที่สําคัญ จะมีความแตกตางจากการจัดตั้งทีมงานเนื่องจากเปนการรวมกันอยางสมัครใจ ควรมีการบันทึกสิ่งที่เรียนรูระหวางกัน ใหแรงจูงใจหรือรางวัลสําหรับสมาชิกที่ใหความรวมมือและแลกเปลี่ยนเรียนรูเพื่อเปนตัวอยางแกคนอื่นๆตอไป รวมทั้งควรสงเสริมให CoP มีการเติบโตและขยายตัว
16
สร้างชุมชนนักปฏิบัติ
Expert 5% Training Professional 40% Expert in Community of Practice 100%
17
CoP พัฒนาสู่ LO CoP1 Create Learn Share Use Capture CoP2 CoP3 CoP9
18
ระดับการเขารวมใน ชุมชนนักปฏิบัติ (CoP)
19
แนวปฏิบัติ : CoP
20
การใช้ที่ปรึกษาหรือพี่เลี้ยง
(Mentoring System) เปนวิธีการถายทอดความรูแบบตัวตอตัว เปนวิธีการหนึ่งในการสอนงานและใหคําแนะนําอยางใกลชิด นอกจากจะใหคําปรึกษาในดานการงานแลว ยังเปนที่ปรึกษาในเวลามีปญหาหรือสับสน ที่สําคัญพี่เลี้ยงจะตองเปนตัวอยางที่ดีในเรื่องพฤติกรรม จริยธรรม และการทํางานใหสอดคลองกับความตองการขององคกร
21
การทบทวนหลังการปฎิบัติ
(After Action Review - AAR) เปนกิจกรรมที่ใชทบทวนหรือประเมินผลของกิจกรรมชุมชนนักปฏิบัติ (CoP) ในแตละครั้งวามีจุดดีจุดดอย รวมทั้งโอกาสและอุปสรรค อยางไรในการทํา CoP เพื่อเปนขอมูลในการปรับปรุงการทํา CoP ในครั้งตอไปใหดีขึ้น รวมทั้งเปนการเปดโอกาสใหสมาชิกในกลุมไดเสนอแนะขอคิดเห็นตางๆเพื่อการปรับปรุงการทํา CoP ใหสอดคลองกับเปาหมายของกลุมและเปาหมายของสมาชิก
23
ผลสรุปที่ไดจากการทํา AAR
ตัวอยางขอมูลจากการทํา AAR (After Action Review) คําถามในการทํา AAR ผลสรุปที่ไดจากการทํา AAR 1. เปาหมายของการเขารวมประชุม CoP ครั้งนี้คืออะไร -การเรียนรูและแลกเปลี่ยนความรูรวมกัน 2. สิ่งที่บรรลุเปาหมายคืออะไร เพราะอะไร -สมาชิกสวนใหญไดรับความรูพิกัดดานนี้เพิ่มขึ้น 3. สิ่งที่เกินความคาดหวังคืออะไร -การตอยอดความรูและดึงศักยภาพที่มีอยูในตัวบุคคลมาใชเต็มความสามารถ 4. สิ่งที่ไมบรรลุเปาหมายคืออะไร เพราะอะไร -ขอจํากัดดาน EK ซึ่งตองคนควาตอไป 5. คิดจะกลับไปทําอะไรตอ -การเผยแพรความรู และขยายสมาชิกเพิ่มขึ้น
24
การเสวนา (Dialogue)
25
ฐานความรู (Knowledge Bases)
ฐานความรู้บทเรียน (Lesson Learned) ฐานความรู (Knowledge Bases) เปนการเก็บขอมูลความรูตางๆ ที่องคกรมี ไวในระบบฐานขอมูล สามารถเขาถึงขอมูลไดตลอดเวลาผานระบบอินเทอรเน็ต อินทราเน็ต หรือระบบอื่นๆ ไดอยางสะดวกรวดเร็วและถูกตอง ควรคํานึงถึงความพรอมของโครงสรางพื้นฐานเพื่อสนับสนุนระบบเทคโนโลยีสารสนเทศดวย
26
ฐานความรู้บทเรียน
27
วิธีปฎิบัติที่เป็นเลิศ
(Best Practice - BP) BP การจัดเก็บความรูและวิธีปฏิบัติที่เปนเลิศในรูปของเอกสาร เปนการจัดเก็บขอมูลขององคกรในรูปแบบงายๆ เพื่อความสะดวกในการคนหาและนําไปใช จัดทําฐานความรูของวิธีปฏิบัติที่เปนเลิศ อาจไดจากการทําการเทียบเคียง (Benchmarking)
29
การสกัดความรู้
30
resistible pest/disease
การสกัดความรู้ Rice Varieties Types Harvest time (วัน) Yield (กก./ไร่) resistible pest/disease environment ปทุมธานี 1 ข้าวเจ้า 125 เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล เพลี้ยกระโดดหลังขาว โรคไหม้ โรคขอบใบแห้ง พื้นที่นาชลประทานภาคกลาง กข 10 ข้าวเหนียว 130 660 - ดอกพะยอม 250 โรคใบจุดสีน้ำตาล โรคใบขีดสีน้ำตาล ปลูกเป็นพืชแซมในสวนยาง กระบวนการสกัดข้อมูล สารสนเทศอัตโนมัติ
31
(Center of Excellence - CoE)
แหล่งผู้รู้ในองค์กร (Center of Excellence - CoE)
32
แนวปฏิบัติ :TKC กลุ่มโรคเบาหวาน ผู้เชี่ยวชาญ
33
แนวปฏิบัติ :TKC กลุ่มโรคเบาหวาน ผู้เชี่ยวชาญ
34
การเล่าเรื่อง (Story Telling) สรางความสมดุลระหวางความนาสนใจในการบรรยายเรื่องและเนื้อหาที่ตองการสื่อ
35
ลักษณะ ข้อควรคำนึง ข้อดี ผลที่ได้ ก่อให้เกิดความรื่นรมย์
เข้าใจง่าย เล่าจากมุมมองของคนสำคัญคนใดคนหนึ่ง มีการสอดแทรกแนวคิด เกิดขึ้นไม่นาน เป็นเรื่องจริง เล่าสั้นๆ หนึ่งเรื่องมีประเด็นเดียว จบลงด้วยความสุข เป็นตัวเชื่อมต่อความรู้ ความเข้าใจในผู้ฟังให้เกิดความคิดใหม่ๆ กระตุ้นให้ผู้ฟังนำบทเรียนไปใช้กับงานของตนเอง ไม่ทำให้เกิดช่องว่างของการรู้กับการปฏิบัติ เล่าเรื่องในประเด็นเดียวกันแต่สะท้อนความรู้/วิธีการคนละแบบ ลักษณะ ข้อดี STORY TELLING ผลที่ได้ ข้อควรคำนึง ก่อให้เกิดความรื่นรมย์ ถ่ายทอดข่าวสาร รักษาวัฒนธรรม สร้างพันธภาพ สร้างชุมชน เกิดการเปลี่ยนแปลงขององค์กร ให้ผู้ฟังตัดสินใจเอง เล่าเฉพาะเหตุการณ์และผลที่เกิดขึ้น วิเคราะห์คุณค่าของเรื่องที่จะเล่า ใช้ภาษาพูดง่ายๆ
38
เพื่อนช่วยเพื่อน (Peer Assist)
39
จัดการประชุมหรือกิจกรรมอยางเปนกิจลักษณะอยางสม่ำเสมอ
เวทีถาม-ตอบ (Forum) จัดการประชุมหรือกิจกรรมอยางเปนกิจลักษณะอยางสม่ำเสมอ เชนการสัมนา และการประชุมทางวิชาการ
40
Intelligent Search Engine: K - Services
Utilize knowledge extracted from documents Disease Diagnosis Asanee Kawtrakul Kasetsart University, Thailand
41
สมุดหนาเหลือง (Yellow Pages)
อื่นๆ (Others) สมุดหนาเหลือง (Yellow Pages) จะเหมือนกับสมุดโทรศัพทหนาเหลืองที่เราคุนเคยกัน แหลงที่มาของความรู ประเภทของความรู และผูเชี่ยวชาญในแตละดานขององคกร รวมถึงขอมูลสวนบุคคลที่สําคัญๆ สรางความเชื่อมโยงระหวางคนที่ตองการใชขอมูลกับแหลงขอมูลที่มี
42
การจัดตั้งทีมขามสายงาน (Cross-Functional Team)
อื่นๆ (Others) การจัดตั้งทีมขามสายงาน (Cross-Functional Team) เปนการจัดตั้งทีมเพื่อมาทํางานรวมกันในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง การแลกเปลี่ยนหรือถายทอดความรูระหวางทีมจะทําใหเกิดการเรียนรูระหวางกันมากขึ้น หัวหนาทีมควรมีการสรางบรรยากาศที่ดี ควรมีการจดบันทึกหรือรวบรวมความรูที่เกิดขึ้นในระหวางที่มีการพบปะแลกเปลี่ยนความรูระหวางกันไวดวย
43
อื่นๆ (Others) การสับเปลี่ยนงาน (Job Rotation) และการยืมตัวบุคลากรมาชวยงาน (Secondment) การสับเปลี่ยนงานเปนการยายบุคลากรไปทํางานใน หนวยงานตางๆ ซึ่งอาจอยูภายในสายงานเดียวกันหรือขามสายงานเปน ระยะๆ เปนวิธีการที่มีประสิทธิผลในการกระตุนใหเกิดการแลกเปลี่ยนความ ผูถูกยืมตัว ถายทอดความความรูและประสบการณของตนเองใหหนวยงาน ในขณะเดียวกันผูถูกยืมตัวก็ไดเรียนรูจากบุคลากรใน หนวยงานอื่น ซึ่งสามารถนํามาพัฒนางานของตนเอง หรือสรางความรูใหมๆ
44
เครื่องมือจัดเก็บความรู้ (Storage)
การทบทวนหลังการปฏิบัติ (After action reviews) ฐานข้อมูลวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice Database) การใช้ผลที่เกิดขึ้นจากกรณีศึกษา (Case-Based Reasoning) แหล่งผู้รู้ในองค์การ (Center of Excellence : “COE”) สภากาแฟ (Coffee Corner) ชุมชนนักปฏิบัติ (Community of Practice : “COP”) การจัดตั้งทีมข้ามสายงาน (Cross-Functional Team) การเสวนา สุนทรียะสนทนา (Dialogue)
45
เครื่องมือจัดเก็บความรู้ (Storage)
ระบบจัดการเอกสาร (Document Management Systems) การเรียนรู้ผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ (E-learning Tools) สมุดหน้าเหลืองอีเลคทรอนิคส์ (Electronic Yellow Pages) จดหมายอิเล็กทรอนิกส์ ( ) กรุ๊ปแวร์ (Groupware) ตัวแทนที่ชาญฉลาด (Intelligent Agents) ระบบเครือข่ายสากล หรือ อินเทอร์เน็ต (Internet) ระบบเครือข่ายภายใน หรือ อินทราเน็ต (Intranet) การสับเปลี่ยนงานโครงการ (Job Rotation)
46
เครื่องมือจัดเก็บความรู้ (Storage)
ฐานความรู้ (Knowledge Bases) เวทีถาม-ตอบ (Knowledge Forum) เว็บท่าความรู้ (Knowledge Portal) คลังเก็บรวบรวมความรู้ (Knowledge Repository) การเรียนรู้จากอดีต ฐานความรู้บทเรียนรู้และความสำเร็จ (Lessons Learned And Best Practice Databases) การใช้ที่ปรึกษาหรือพี่เลี้ยง (Mentoring Programs) มาตรฐานข้อมูล (Metadata) เพื่อนช่วยเพื่อน (Peer Assist)
47
เครื่องมือจัดเก็บความรู้ (Storage)
ระบบจัดการฐานข้อมูลสัมพันธ์ (RDBM System) โปรแกรมค้นหา (Search Engines) การใช้เทคนิคการเล่าเรื่อง (StoryTelling) การประชุมผ่านวิดีโอ (Video Conferencing) แผนที่เสมือนจริง (Visual Map) เครื่องมือการทำงานเสมือนจริง (Virtual Working Tools) การเรียนการสอนผ่านเว็บ (Web Based Instruction : WBI)
48
อุปสรรคของการจัดการความรู้
ระบบความดีความชอบ อาจไม่ส่งเสริมการแลกเปลี่ยนความรู้ หากพนักงานมองว่าความรู้นั้นเป็นอาวุธส่วนตัวสำหรับใช้ในการต่อสู้แข่งขันกับเพื่อนร่วมงาน สถานะที่ไม่เท่าเทียมกัน อาจปิดกั้นการแลกเปลี่ยน เช่น พยาบาลส่วนใหญ่ลำบากใจที่จะเสนอแนะวิธีรักษาผู้ป่วยต่อแพทย์ ความห่าง ทั้งในเชิงระยะทางและในด้านเวลา ทำให้การแลกเปลี่ยนเกิดได้ยาก
49
ข้อควรระวังของการจัดการความรู้
คนในองค์กรไม่ทราบว่ามีใครมีความรู้อยู่บ้าง หรือ มีใครสนใจความรู้ของตน ไม่มีการแบ่งปันความรู้เพราะตนเองไม่รู้ว่าตนนั้นมีความรู้อะไรอยู่บ้าง การปกปิดความรู้ระหว่างองค์กรเป็นเรื่องปกติ และไม่มีความสนใจในกลุ่มสมาชิกขององค์กรที่จะช่วยกันเพิ่มพูนความรู้ เพราะคิดว่ายิ่งมีความรู้อยู่กับตัวจะทำให้ตนเองมีอำนาจ
52
หลุมดำ คุณเอื้อ ไม่เห็นคุณค่า บ้าอำนาจ เอาตัวเองเป็น ใหญ่ ไม่ฟังใคร
คุณเอื้อ ไม่เห็นคุณค่า บ้าอำนาจ เอาตัวเองเป็น ใหญ่ ไม่ฟังใคร คุณกิจ กบในกะลา ไม่ยอมรับความคิดเห็นใหม่ คุณอำนวย เจ้าทฤษฏี รู้แต่ในตำราไม่เคยปฏิบัติ เป็นพ่อปู แม่ปู
54
ส่ายหัว
59
Making 1+1=11 “ In the knowledge economy, the whole can be many times greater than the sum of the parts”
65
องค์กรของท่านทำสิ่งเหล่านี้หรือไม่?
ทำให้ความรู้เป็น ทรัพย์สินที่มีความสำคัญ แบ่งปันความรู้ และการปฏิบัติที่เป็นเลิศ ปลูกฝังความรับผิดชอบ ในการแบ่งปันความรู้ Microsoft นำประสบการณ์ ในอดีตมาใช้ให้เป็น ประโยชน์ มีความเข้าใจและ วัดคุณค่าของความรู้ จัดทำฐานความรู้ เกี่ยวกับลูกค้า นำความรู้ไปใช้กับ ผลิตภัณฑ์ การบริการ และกระบวนการ ในแต่ละ domain ประยุกต์ใช้ในเรื่องอะไรบ้าง Spansion จัดทำเครือข่าย ผู้เชี่ยวชาญ ผลักดันให้มีการสร้าง ความรู้เพื่อนวตกรรม ผลิตความรู้เสมือน เป็นผลิตภัณฑ์
66
ทำอย่างไรให้กระบวนการจัดการความรู้ “มีชีวิต”
รู้ว่าจะทำอะไร ทำแล้ว ตัวเอง ได้ประโยชน์อะไร คน ต้อง “อยาก” ทำ คน ต้องมีทรัพยากรที่จำเป็น (เครื่องมือ ฯลฯ) คน ต้องรู้ว่าทำอย่างไร (ฝึกอบรม, เรียนรู้) คน ต้องประเมินได้ว่าทำได้ตามเป้าหมายหรือ ทำแล้วได้ประโยชน์หรือไม่ คน ต้อง “อยาก” ทำ และปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง (มีแรงจูงใจ)
67
ภาพความรู้สึกโดยรวมของข้าราชการต่อการพัฒนาระบบราชการ
อยาก รู้แต่ไม่อยากทำ 51% 27% 8% รู้และอยากทำ ไม่รู้แต่อยากทำ ไม่รู้และไม่อยากทำ 1 5 สมเจตน์ ประทุมมินทร์ กรมวิชาการเกษตร
69
การจัดการความรู้ การจัดการความสัมพันธ์
การจัดการความรู้ การจัดการความสัมพันธ์ Care & Share / Give & Grow Share & Shine Learn - Care - Share - Shine
70
การจัดการความรู้สำเร็จ
บรรยากาศ : ที่เราอยู่/ทำงาน/องก์กร วัฒนธรรม : ที่องก์กรคาดหวัง ผลลัพธ์ : พฤติกรรม การกระทำ การจัดการความรู้สำเร็จ Head Hand Heart สนใจสิ่งเดียวกัน
71
เอกสารอ้างอิง 1. คู่มือการสร้างกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้, การจัดการความรู้เพื่อสนับสนุนประเด็นยุทธศาสตร์ของส่วนราชการ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ โดย กพร และสถาบันผลผลิตแห่งชาติ 2. นพ.วิจารณ์ พานิช, สถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม (สคส), Knowledge Management Institute (KMI), บดินทร์ วิจารณ์, การจัดการความรู้สู่องค์กรยุคใหม่ , Knowledge Management, บริษัท ซัมซิสเต็มจำกัด, กรุงเทพฯ, 2547. ดร.ประพนธ์ ผาสุกยืด, การจัดการความรู้ฉบับมือใหม่หัดขับ, ใยไหม, 2547 ภก.ดร.ประชาสรรณ์ แสนภักดี Mind Mapping เครื่องมือการจัดการความรู้ สมเจตน์ ประทุมมินทร์. การจัดการความรู้ของหน่วยงานเครือข่ายกรมวิชาการเกษตร
งานนำเสนอที่คล้ายกัน
