Thai capital markets 10 years after the crisis: What have we learned and what has (and has not) changed Presented at TDRI Annual Symposium on “สู่หนึ่งทศวรรษหลังวิกฤตเศรษฐกิจ: ได้เรียนรู้และปรับปรุงอะไรบ้าง?” at session on " ความเปลี่ยนแปลงในภาคการเงินและในการอภิบาลบริษัท" 9-10 ธันวาคม 2549 เศรษฐพุฒิ สุทธิวาทนฤพุฒิ อมรรัตน์ กริตโสภณ สายงานวิจัยข้อมูลสารสนเทศ ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย

1997- 2000 Balance sheet crisis Systemic failure Public liability จากวิกฤตเศรษฐกิจที่ผ่านมาเราได้เรียนรู้ถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการพึ่งพิงระบบธนาคารพาณิชย์มากเกินไป... 1997- 2000 Balance sheet crisis ของ...ภาคเอกชน* การพึ่งพิงเงินกู้โดยเฉพาะเงินกู้ระยะสั้นมากเกินไป เป็นสาเหตุของ... ภาระหนี้ของภาคเอกชนสูงโดยสัดส่วนหนี้ต่อทุนเพิ่มจาก 2 เท่าเป็น 5 เท่า สัดส่วนหนี้ระยะสั้น: ระยะยาว มากกว่าร้อยละ 50 ขาดความสามารถในการชำระดอกเบี้ย โดยมี interest coverage ratio ลดลง 2.2 เป็น -1.76 Systemic failure ของ...สถาบันการเงิน เกิดยอด NPL สูงสุดกว่าร้อยละ 48 ของยอดสินเชื่อรวม ขาด capital adequacy จนไม่สามารถปล่อยกู้แก่ภาคเอกชนได้ทำให้ภาคเอกชนขาดสภาพคล่อง Public liability ของ...ภาครัฐ ภาระที่เกิดขึ้นต่อภาครัฐ จากความเสียหายของระบบ สถาบันการเงินสูงกว่า 1.44 ล้านล้านบาท * บริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์จำนวน 317 บริษัท Source: SETSMART

...ถึงแม้ว่าในปัจจุบันระบบการเงินของประเทศในภูมิภาคเอเชียรวมทั้งประเทศไทยยังคงพึ่งพิงธนาคารพาณิชย์เป็นส่วนหลักแต่ก็มีสัดส่วนการพึ่งพิงระบบตลาดเพิ่มขึ้น แสดงการเปรียบเทียบโครงสร้างเชิงขนาดของระบบการเงินแต่ละประเทศ Unit: % of National GDP Y 1996 Y 2005 Bank Asset Market cap Debt Asia   Hong Kong 165 282  32 166 592  37 Japan 149 71  103 160 107  156 Singapore 114  20 120 220 59  Thailand 156 53  23 116 72 46 Anglo-Saxon USA. 59 106  143 73 136  165 U.K. 112 126 84* 109 145  84 หมายเหตุ: * ข้อมูลปี 1999 SOURCE: IFS, BIS

โดยพบว่ากลุ่มบริษัทจดทะเบียนในทุกขนาดมีการคืนหนี้สุทธิในช่วงปี 1999-2002 เป็นการปรับโครงสร้างทางการเงินเพื่อลดภาระหนี้โดยใช้เครื่องมือในตลาดทุน... Equity stock Net long term debt Net loan financing 2,157 2,770 380 77,160 1,915 97,140 43,233 296,760 191,317 -122,480 -15,705 -11,111 -1,093 -1,667 1999 - 2002 Unit: Million Baht <500 500-1,000 1,000-10,000 10,000-50,000 >50,000 TOTAL ASSET (Mln. Baht) โดยรวมบริษัทจดทะเบียนสามารถลด D/E ลงจาก 5 เท่าในปี 1999 เหลือ 2 เท่า ในปี 2002 Source: SET Analysis

... ก่อนที่จะเริ่มทำธุรกรรมผ่านการกู้ยืมกับระบบสถาบันการเงินอีกครั้งหลังปรับโครงสร้างทางการเงินยกเว้นกลุ่มบริษัทขนาดใหญ่ที่มีการคืนหนี้อย่างต่อเนื่อง Equity stock Net long term debt Net loan financing รวม 7 ปีที่ผ่านมากลุ่มบริษัทขนาดใหญ่มีการคืนหนี้สุทธิแก่สถาบันการเงินอย่างต่อเนื่องเป็นมูลค่ากว่า 180,000 ล้านบาท 17,050 17, 878 82,740 64,143 388,037 -43,961 -57,438 68,144 24,712 77,072 -12,024 -728 4,717 -3,870 1,882 2003 - 2005 Unit: Million Baht <500 500-1,000 1,000-10,000 10,000-50,000 >50,000 TOTAL ASSET (Mln. Baht) Source: SET Analysis

Breakdown financing activities in capital markets สำหรับการระดมทุนในตลาดทุน กลุ่มบริษัทขนาดใหญ่ใช้แหล่งระดมทุนประเภทตราสารหนี้ในสัดส่วนที่สูงเมื่อเทียบกับตราสารทุน Capital Stock Bond and Long Term Securities Breakdown financing activities in capital markets Unit: % of total amount of financing activities in capital market 1999 - 2002 2003 - 2005 Total Asset Total Asset Source: SET Analysis

Net Proceed of bond and long term debt securities during 1999 - 2005 เนื่องจากบริษัทที่มีขนาดใหญ่สามารถเข้าถึงเครื่องมือตราสารหนี้ระยะยาวได้มากกว่าบริษัทขนาดเล็กทั้งในเชิงปริมาณและมูลค่า… Net Proceed of bond and long term debt securities during 1999 - 2005 Total Asset # No. of issuers Financing amount Unit: Mln. THB Unit: companies Unit: Mln. THB ( ) = % of total >50,000 834,500 (73) 10,000-50,000 243,200 (21.3) 1,000-10,000 62,000 (5.4) 500-1,000 975 (0.1) <500 3,009 (0.3) Source: SET Analysis

Market capitalization (1995- October 2006) ทั้งนี้ธุรกรรมที่ดำเนินผ่านกลไกตลาดทุนรวมทั้งการระดมทุนของบริษัทใหม่ทำให้ตลาดทุนมีการเติบโตในเชิงขนาดในช่วงทศวรรษที่ผ่านมาแต่ก็เป็นการเติบโตในเชิงปริมาณ... Unit: Billion THB Market capitalization (1995- October 2006) 94% 89% 88% 11% 6% 12% 1,279 2,193 1,268 1,133 2,560 3,565 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 1,608 1,990 4,804 4,534 5,119 5,340 PTT SET+mai Mkt Cap. SOURCE: SETSMART as of end-October 2006

...ในขณะที่มูลค่าราคาของไทยต่ำกว่าประเทศอื่นๆ ในช่วงที่ผ่านมา... P/E ratio of selected countries (2003-October 2006) 5 10 15 20 25 30 35 40 45 Jan-03 Apr-03 Jul-03 Oct-03 Jan-04 Apr-04 Jul-04 Oct-04 Jan-05 Apr-05 Jul-05 Oct-05 Jan-06 Apr-06 Jul-06 Oct-06 Times Thailand Malaysia Singapore Hong Kong Philippines Indonesia Taiwan SOURCE: Bloomberg as of end-October 2006

…ทั้งๆที่มูลค่าราคาที่ดีเป็นปัจจัยสำคัญในการผลักดันการเติบโตของขนาดตลาดทุน Contribution to change in market cap. 2002-2005: Thailand Unit: Trillion baht 1 . 6 5 4 Mkt cap Earning New raised P/E Mkt cap. 45 % 44 SOURCE: SET Note 3/2006: “มูลค่าหลักทรัพย์ตามราคาตลาด (market capitalization) และ P/E ratio เพิ่มอย่างไร”

90-day volatility of historical closing price (1995-October 2006) ท่ามกลางการพัฒนาในด้านต่างๆของตลาดทุนไทย สิ่งหนึ่งที่ยังคงเป็นปัญหาสำคัญ คือ ตลาดทุนไทยยังขาดเสถียรภาพทางด้านราคาตลอด 10 ปีที่ผ่านมา... 90-day volatility of historical closing price (1995-October 2006) 10 20 30 40 50 60 70 80 90 Jan-96 Jul-96 Jan-97 Jul-97 Jan-98 Jul-98 Jan-99 Jul-99 Jan-00 Jul-00 Jan-01 Jul-01 Jan-02 Jul-02 Jan-03 Jul-03 Jan-04 Jul-04 Jan-05 Jul-05 Jan-06 Jul-06 % Thailand Malaysia Singapore Hong Kong SOURCE: Bloomberg as of end-October 2006

...ส่วนหนึ่งเนื่องมาจากฐานผู้ลงทุนสถาบันที่ต่ำ การซื้อขายส่วนใหญ่นั้นมาจากผู้ลงทุนบุคคล Foreign investors Local institutions Local investors Source: SETSMART as of 31 October 2006 Note: SET and MAI

นอกจากนี้ฐานผู้ลงทุนที่ต่ำและแทบไม่มีการขยายตัวอาจเป็นอุปสรรคต่อรองรับการระดมทุนขนาดใหญ่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ จำนวนบัญชีนักลงทุนและจำนวนบัญชีที่มีการซื้อขายหลักทรัพย์ (1995-2006) No. of account No. of active account 50,000 100,000 150,000 200,000 250,000 300,000 350,000 400,000 450,000 500,000 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2003 2004 2005 2006 20,000 40,000 60,000 80,000 120,000 140,000 ถึงแม้ว่าจำนวนบัญชีจะเพิ่มอย่างต่อเนื่องแต่จำนวนนักลงทุนจริงๆในปัจจุบันมีเพียง 272,000 บัญชีคิดเป็นร้อยละ 0.5 ของประชากร SOURCE: SET

การเชื่อมโยงการซื้อขายระหว่างตลาดหลักทรัพย์ (Exchange linkage) เพื่อการพัฒนาตลาดทุนไทยอย่างต่อเนื่องยังมีความจำเป็นในเชิงนโยบายเพื่อสนับสนุนการพัฒนาความสามารถของตลาดทุนในด้านต่างๆต่อไป เป้าหมาย นโยบาย เพิ่มฐานผู้ลงทุนสถาบันผ่านการสนับสนุนนโยบายการออมภาคบังคับแบบกระจายการบริหาร การเชื่อมโยงการซื้อขายระหว่างตลาดหลักทรัพย์ (Exchange linkage) นำเสนอผลิตภัณฑ์ใหม่ๆที่มีความหลากหลายและตอบสนองความต้องการของนักลงทุน ขยายฐานผู้ลงทุน ส่งเสริมโครงสร้าง พื้นฐานและลด ต้นทุนการเข้า ระดมทุน มุ่งเน้นการเพิ่มมูลค่าที่สมบูรณ์ของหลักทรัพย์ สร้างราคาอ้างอิงสำหรับตลาดตราสารหนี้ (Benchmark Yield)

END OF PRESENTATION