การกระจายของโรค/อุบัติการณ์สุขภาพ ในชุมชน

งานนำเสนอเรื่อง: "การกระจายของโรค/อุบัติการณ์สุขภาพ ในชุมชน"— ใบสำเนางานนำเสนอ:

1

2 การกระจายของโรค/อุบัติการณ์สุขภาพ ในชุมชน
V“อ.ตะวัน บุญเสือ วสส.พล. 2553

3 ให้ทุกคน อธิบาย การกระจาย(ตัวของ)นักศึกษา เภสัช20/ทันตา15
คำถาม ที่นศ. มีต่อclass? การกระจายตัว ของ นักศึกษา เภสัช20/ทันตา15 ด้านบุคคล การกระจายตัว ของ นักศึกษาเภสัช20/ทันตา15 ด้านพื้นที่ที่มา(ภูมิลำเนา) การกระจายตัว ของ นักศึกษาเภสัช20/ทันตา15 ก ด้านเวลาที่เกิด กรจายตัวของนศ

4 ให้ทุกคน อธิบาย การกระจาย(ตัวของ)นักศึกษา สสช61
คำถาม ที่นศ. มีต่อclass???? การกระจายตัว ของ นักศึกษา สสช61 ตาก ด้านบุคคล การกระจายตัว ของ นักศึกษา สสช 61 ด้านพื้นที่เกิด/ที่มา การกระจายตัว ของ นักศึกษา สสช 61 ด้านเวลาที่เกิด กรจายตัวของนศ

5 ขั้นตอนการหาความรู้ (ทางระบาดวิทยา)
นิยาม(ของปัญหา) ขนาด และ ความรุนแรง บุคคล, เวลา, สถานที่ Host, Agent, Environment + กระบวนการเกิดปัญหา ระบาดวิทยาเชิงบรรยาย ระบาดวิทยาเชิงวิเคราะห์ ระบาดวิทยาเชิงวิจัย

6 หากต้องตอบคำถาม -โรคอะไร - Birds flu
- เกิดกับใคร - คนไทย ? เอเชีย ? ยุโรป - เกิดที่ไหน - ประเทศอินโดฯ อินเดีย ,เวียดนาม - เกิดเมื่อไหร่ - ปลายฝน /ฤดูหนาว (ตอบด้วย การกระจายของโรค) How เกิดได้อย่างไร - ติดต่อทางเดินหายใจ - ทางการสัมผัส (คนที่ใกล้ชิดกับผู้ป่วย) - เกิดจากเชื้อ โคโรน่าไวรัส - ศึกษาลึกทาง genetic รู้ว่าเป็นโคโรน่า ไวรัส ที่ต่างจากตัวอื่นๆ ชะมดเป็นตัวแพร่โรคที่สำคัญ ( ตอบด้วย การเกิดโรค)

7 ต้องมีสิ่งที่ต้องการเพื่อนำมาใช้แสดง
การกระจายตัว ของ นักศึกษา เภสัช20/ทันตา15 ตัวเลข ที่บอก เป็น จำนวน อัตรา แผนที่ Map แผนผัง/แผนภูมิ Chart

8 ต้องมีสิ่งที่ต้องการเพื่อนำมาใช้แสดง
การกระจายตัว ของ นักศึกษา สสช 61 ตัวเลข ที่บอก เป็นจำนวน /อัตรา แผนที่ Map แผนผัง/แผนภูมิ Chart

9 Fig. 4. Accident event types leading to sprain and strain injuries (sprain/strain injuries with 10 or more claims).

10 รูปแบบการกระจายของโรคในชุมชน ความหมาย และจำนวน
กระจายแบบประปราย Sporadic กระจายประจำถิ่นEndemic กระจายแบบแพร่ระบาดEpidemic กระจายแพร่ระบาดเฉพาะกลุ่มOut-break กระจายแพร่ระบาดทั่วโลก Pandemic

11 Figure distribution of counties with full or partial primary care health personnel shortage designation. PC = primary care; HPSA = health professional shortage area. Source: The Robert Gaham Center: Policy Studies in Family Practice and Primary Care.

12 รูปแบบการกระจายของโรค ความหมาย และจำนวน
กระจายแบบประปราย Sporadic = นานๆพบ1-2 รายในพื้นที่นั้นๆ กระจายประจำถิ่นEndemic = พบจำนวนเดิมๆ ที่เคยเกิด ในพื้นที่และระยะเวลาเดียวกันนั้น กระจายแบบแพร่ระบาดEpidemic = มีจำนวนมากกว่าเดิม.>X+2sd.ในพื้นที่และระยะเวลาเดียวกันนั้น กระจายแพร่ระบาดเฉพาะกลุ่มOut-break

13

14 รูปแบบการกระจายของโรค ความหมาย และจำนวน
กระจายแบบประปราย Sporadic กระจายประจำถิ่นEndemic กระจายแบบแพร่ระบาดEpidemic กระจายแพร่ระบาดเฉพาะกลุ่มOut-break = เกิดกับกลุ่มเดียวกันที่ไปได้สัมผัสสิ่งใดมาคล้ายๆกัน นับได้มากตั้งแต่ 2คนขึ้นไป กระจายแพร่ระบาดทั่วโลก Pandemic =เกิดกับคน(ในกลุ่มเป้าหมาย)แล้วแพร่กระจายจากประเทศหนึ่งไปยังประเทศต่างๆ ได้มากกว่า2ประเทศ (จนทั่วโลกได้)

15 22 June 2009 52,160 cases, 231 deaths (WHO-timeline)
สโลเวเนีย ฟิจิ บังคลาเทศ อัลจีเรีย บรูไน ประเทศใหม่ : อัลจีเรีย บังคลาเทศ บรูไน ฟิจิ สโลเวเนีย

16 บุคคล เวลา สถานที่ Person Time Place
การกระจายของโรค/อุบัติการณ์สุขภาพในชุมชน Who When Where บุคคล เวลา สถานที่ Person Time Place

17 Descriptive Epidemiology ระบาดวิทยาเชิงพรรณนา

18 (Descriptive epidemiology)
ระบาดวิทยาเชิงพรรณา (Descriptive epidemiology) การศึกษาเกี่ยวกับการกระจายของโรค หรือ การกระจายของปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดโรคในชุมชน อัตราอุบัติการณ์ (Incidence rate) อัตราความชุก (Prevalence rate) อัตราตาย(Mortality rate) รูปแบบการศึกษา : การศึกษาที่ให้ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับความสัมพันธ์ของโรคหรือปัญหาทางแพทย์ และอนามัยกับปัจจัยที่น่าสนใจ

19 การกระจายของโรค/อุบัติการณ์สุขภาพในชุมชน บุคคล Person ตาม
อายุ เพศ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา อาชีพ ฐานะ/พฤติกรรม/ ความเชื่อ

20 การกระจายของโรค/อุบัติการณ์สุขภาพในชุมชน
อายุ -- รายปี ; กลุ่มอายุ - >1 ,1-4, 5-9,10-14, 15-19, 20-24, 25- เพศ ; ชาย ,หญิง สถานภาพสมรส; โสด, คู่, ม่าย หย่า แยก (ม่าย=หย่า, แยก)

21 การกระจายของโรค/อุบัติการณ์สุขภาพในชุมชน
ระดับการศึกษา ; ไม่ได้เรียน ,ประถมศึกษา, มัธยมศ( ต้น ,ปลาย), อุดมศ(ป.ตรี, สูงกว่า) อาชีพ ; เกษตรกรรม, รับจ้าง, ค้าขาย, รับราชการ/รัฐวิสาหกิจ, ธุรกิจ, อื่นๆ ฐานะ; ดี, พอมีพอกิน/ปานกลาง, ยากจน พฤติกรรม; บวก, ลบ (ใช้จ่าย :ประหยัด ปกติ ฟุ่มเฟือย) ความเชื่อ; บวก, ลบ

22 การกระจายของ Dt+Rxในชุมชน วสส บุคคล Person ตาม
อายุ 19yr=9 ; 20yr=15; 21yr=34 22yr=24; >=23yr=6 เพศ ญ=YY; ช=xx สถานภาพสมรส โสด=eee ระดับการศึกษา =hh; อาชีพ =jj ฐานะ: ยากจน xx พอมีyy ร่ำรวย zz พฤติกรรม = E S F /ความเชื่อ=gg

23 การกระจายของ 61ในชุมชน วสส บุคคล Person ตาม
อายุ 19yr=9 ; 20yr=15; 21yr=34 22yr=24; >=23yr=6 เพศ ญ=YY; ช=xx สถานภาพสมรส โสด=eee ระดับการศึกษา =hh; อาชีพ =jj ฐานะ: ยากจน xx พอมีyy ร่ำรวย zz พฤติกรรม = E S F /ความเชื่อ=gg

24 บุคคล ที่มีฐานะ ความเป็นอยู่
1.หลีกเลี่ยงการถูกยุงกัด

25 บุคคล เชื้อขาติ เผ่าพันธุ์
บุคคล เชื้อขาติ เผ่าพันธุ์

26 Malaria in VBDO 2 Chiangmai by Sex
FY 1999 12,169 6,270

27 Malaria Age Group in VBDO 2 Chiangmai bY 1999
Ex Malaria Age Group in VBDO 2 Chiangmai bY 1999 Cases

28 ใบงาน1 การกระจายของโรค/อุบัติการณ์สุขภาพในชุมชน ด้านบุคคล Person ให้นศ.(ของห้อง/รุ่นนี้) แสดงการกระจายมาให้ครบถ้วน (ทั้งคุณลักษณะ และ จำนวน/อัตรา)

29 การกระจายของโรค/อุบัติการณ์สุขภาพในชุมชน เวลา Time ตาม
นาที, ชั่วโมง วัน, สัปดาห์ เดือน, ฤดูกาล ปี, ทศวรรษ

30 การกระจายของผู้ป่วยอุจจาระร่วงอย่างแรง ตามวันเริ่มป่วย
Ex การกระจายของผู้ป่วยอุจจาระร่วงอย่างแรง ตามวันเริ่มป่วย จำนวนผู้ป่วย มกราคม กุมภาพันธ์ วันเริ่มป่วย

31 Monthly Reported Malaria Thai Cases VBDO 2 FY 1999 - 2001
Ex Cases

32 ระบาดวิทยาเชิงบรรยาย
Ex Pertussis (Whooping Cough) United States, 1998 300 600 900 1,200 1,500 1,800 2,100 2,400 ? Reported Cases <1 1–4 5–9 10–14 15–19 20–29 30–39 40–49 50–59 >60 Age Group (Years) Source: CDC. Summary of notifiable diseases

33 อัตราป่วยของผู้ป่วยวัณโรคจำแนกตามอวัยวะที่เกิดโรค, ประเทศไทย พ. ศ
อัตราป่วยของผู้ป่วยวัณโรคจำแนกตามอวัยวะที่เกิดโรค, ประเทศไทย พ.ศ Ex อัตราป่วยต่อประชากรแสนคน ? ? ปี พ.ศ.

34 ใบงาน2 การกระจายของโรค/อุบัติการณ์สุขภาพในชุมชน(นศ.รุ่นนี้) ด้าน เวลา Time ให้นศ.(ของห้อง/รุ่นนี้) แสดงการกระจายมาให้ครบถ้วน (ทั้งคุณลักษณะ และ จำนวน/อัตรา)

35 การกระจายของโรค/อุบัติการณ์สุขภาพในชุมชน สถานที่ Place ตาม
บ้าน,ซอย, ละแวก, ด้าน, คุ้ม, หมู่, ตำบล, อำเภอ,เทศบาล จังหวัด, ภาค,ประเทศ.,ภูมิภาค.ทวีป

36 3 ขอบป่า (Forest verge) Ex
เป็นบริเวณรอยต่อระหว่าง Open swamp และ swamp forest พบยุงแมนโซเนียได้หลายชนิดแต่พบชนิด Ma. Annulifera มากที่สุด

37 Spot map เป็นการนำเสนอข้อมูลเป็นจำนวน โดยอาศัยจุดหรือเข็มหมุด 1 จุด = ผู้ป่วย 1 รายหรือ 1 กลุ่ม ทำให้เห็นทิศทางการกระจายและความถี่ ของผู้ป่วยในพื้นที่ การอธิบายถึงทิศทางการแพร่กระจายให้ชัดเจนยิ่งขึ้น ด้วยการลงจุดที่พบผู้ป่วยรายแรกของแต่ละหมู่บ้านลงในแผนที่ Ex

38 Ex

39 PANDEMIC DISEASE Ex

40 ใบงาน3 การกระจายของโรค/อุบัติการณ์สุขภาพในชุมชน ด้านสถานที่ Place ให้นศ.(ของห้อง/รุ่นนี้) แสดงการกระจายมาให้ครบถ้วนโดย ให้ร่างแผนที่มาด้วย (ทั้งคุณลักษณะ และ จำนวน/อัตรา)

41 ผลการศึกษา Ex ผลการบำบัดรักษาและฟื้นฟูสภาพจิตใจขณะประสบภัยไข้หวัดนก ข้อมูลทั่วไป 34.1 % 65.9 % ภาพที่ 1 เพศของผู้ประสบภัยไข้หวัดนกที่มารับบริการ (n= 361)

42 ภาพที่ 2 อายุ ของผู้ประสบภัยไข้หวัดนกที่มารับบริการ (n= 361)
0.6 % 31.0 % 5.0 % 14.1 % 23.8 % 25.5 % ภาพที่ 2 อายุ ของผู้ประสบภัยไข้หวัดนกที่มารับบริการ (n= 361) X S.D Median 60

43 Ex ร้อยละ 53.5% 11.7% 10.2% 4.2% 2.8% 1.9% 0.8% 14.9% ทำนาทำไร่ งานบ้าน รับจ้าง ค้าขาย ว่างงาน เลี้ยงสัตว์ รับราชการ อื่นๆ อาชีพ ภาพที่ 3 อาชีพของผู้ประสบภัยไข้หวัดนกที่มารับบริการ (n= 361)

44 การกระจายของโรค/อุบัติการณ์สุขภาพในชุมชน บุคคล เวลา สถานที่
การกระจายของโรค/อุบัติการณ์สุขภาพในชุมชน บุคคล เวลา สถานที่ อายุ เพศ นาที,ชั่วโมง บ้าน,ซอย, ละแวก, การศึกษา วัน, สัปดาห์ คุ้ม ด้าน, หมู่, อาชีพ ฐานะ เดือน, ฤดูกาล ตำบล,อำเภอ เชื้อชาติ ปี, ทศวรรษ เทศบาล,จังหวัด พฤติกรรม ภาค,ประเทศ ความเชื่อ ภูมิภาค, ทวีป

45 สัตตบุรุษ กับนักวิทยาการระบาด
รู้จัก สัตตบุรุษ :เหตุ ผล ตน กาล เทศ บุคคล ชุมชน นักวร :สาเหตุ โรค/อบส Host time Place Person Community

46 ความรอบรู้เรื่องโรคควรมีประเด็นอะไรบ้าง
โรค(ภัย) คืออะไร ทราบได้อย่างไร - นิยาม - ขนาด -ความรุนแรง โรค(ภัย) เกิดขึ้นได้อย่างไร - องค์ประกอบ - สิ่งกำหนด - กระบวนการเกิดโรค - ขั้นตอน (หรือธรรมชาติ) การเกิดโรค - ปรากฏการณ์ภูเขาน้ำแข็ง - รูปแบบการเกิดโรค โรค(ภัย) มีการกระจายอย่างไร -บุคคล - เวลา - สถานที่ ใช้ประโยชน์จากความรู้ได้อย่างไร

47 การกระจายของโรคตามบุคคล
Ex การกระจายของโรคตามบุคคล การกระจายตามบุคคล มีประโยชน์ ?

48 การกระจายของโรคตามเวลา
Ex จำนวนรายงานผู้ป่วยไข้เลือดออก ภาคเหนือและประเทศไทย การกระจายตามเวลา มีประโยชน์ ?

49 การกระจายตามเวลา มีประโยชน์ ?
จำนวนผู้ป่วยโรคไข้เลือดออก จังหวัด …… ปีพ.ศ.2547 เปรียบเทียบค่ามัธยฐาน(42-46) Ex จำนวนผู้ป่วย การกระจายตามเวลา มีประโยชน์ ?

50 การกระจายของโรคตามสถานที่
Ex

51 การกระจายของโรคตามสถานที่
Ex การกระจายของโรคตามสถานที่ ไข้หวัดนก ประเทศไทย 2547 17 cases in 12 provinces การกระจายตามสถานที่ มีประโยชน์ ?

52 ให้ นศ . อธิบาย หรือ พรรณนา อบส.
ให้ ไปแสดงผลจากfile งานส่งดร.สมตระกูล มาว่า หน้าใด ได้อธิบายการกระจายโรคในประเด็นใด บ้าง พร้อม ภายใน15 กรกฎาคม 53

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62 การกระจายของโรค/อบส. เวลา สถานที่ บุคคล สรุป
ระยะยาว เป็นรอบ ระยะสั้น สถานที่ แบ่งตามธรรมชาติ (ปชก., ภูมิประเทศ, ป่าไม้ ) แบ่งตามเขตการปกครอง บุคคล แบ่งตามคุณลักษณะประจำตัว (เพศ, อายุ, ภูมิคุ้มกัน) แบ่งตามกิจกรรม (งาน, กีฬา, ศาสนา) แบ่งตามฐานะ

63 ให้นศ.อธิบายหรือพรรณนา อบส.การใช้จ่ายของนศ.ในรอบปี
PPTข้อมูลและการแสดงข้อมูลในรูปกราฟ แผนภูมิ แผนที่ ให้อธิบายการกระจายในประเด็นใด พร้อม ส่งfile ภายใน31 กรกฎาคม 53

64 การกระจายในประเด็นใด
จ่ายแต่ละเดือน (พค. 52-เม.ย. 53) จ่ายแต่ละสัปดาห์(ทั้ง52-53) สถานที่ใช้จ่าย ๓ เดือนไม่ติดกัน ใช้จ่ายเพื่อ -อาหาร -เสื้อผ้า - เสริมสวย –สื่อสารและ เทคโนโลยี -การศึกษาเล่าเรียน –สันทนาการ –อื่นๆ ทั้งหมดทั้งปี ในแต่ละเดือน

65 Monthly Reported Malaria Thai Cases VBDO 2 FY 1999 - 2001
Ex Cases

66 ระบาดวิทยาเชิงบรรยาย
Ex Pertussis (Whooping Cough) United States, 1998 300 600 900 1,200 1,500 1,800 2,100 2,400 ? Reported Cases <1 1–4 5–9 10–14 15–19 20–29 30–39 40–49 50–59 >60 Age Group (Years) Source: CDC. Summary of notifiable diseases

67 การกระจายของโรคตามสถานที่
Ex การกระจายของโรคตามสถานที่ ไข้หวัดนก ประเทศไทย 2547 17 cases in 12 provinces การกระจายตามสถานที่ มีประโยชน์ ?

68 PANDEMIC DISEASE Ex

69 Ex