Basic ICD-10 โดย ผศ.นพ.วีระศักดิ์ จรัสชัยศรี คณะแพทยศาสตร์

งานนำเสนอเรื่อง: "Basic ICD-10 โดย ผศ.นพ.วีระศักดิ์ จรัสชัยศรี คณะแพทยศาสตร์"— ใบสำเนางานนำเสนอ:

1 Basic ICD-10 โดย ผศ.นพ.วีระศักดิ์ จรัสชัยศรี คณะแพทยศาสตร์
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

2 ขั้นตอนวิธีการให้รหัส
1. เลือก คำหลัก ของโรค 2. ใช้คำหลักเปิดหารหัสจาก ICD-10 เล่มดรรชนีค้นหาโรค 3. ตรวจสอบรายละเอียดจากหนังสือ ICD-10 เล่มตารางการจัดกลุ่มโรค เพื่อเลือกรหัสที่เหมาะสม

3 รหัสที่ได้จากการเปิดดรรชนี
ไม่มีรหัสซ่อนอยู่ - รหัสที่ไม่มีสัญลักษณ์ .- ซึ่งจะมี 3 หรือ 4 ตำแหน่ง - เป็นเพียงรหัสที่อาจเป็นไปได้เท่านั้น - ต้องอ่านกฎของแต่ละรหัสก่อนใน ICD-10 เล่มที่ 1 ตารางจัดกลุ่มโรค ก่อนตัดสินใจเลือกใช้รหัสใด มีรหัสซ่อนอยู่ - รหัสที่มีสัญลักษณ์ .- ซึ่งจะมี 3 ตำแหน่ง เป็นรหัสที่ ไม่สมบูรณ์ต้องเปิดหารหัสตำแหน่งที่ 4 และ 5 ใน ICD-10 เล่มที่ 1 ตารางจัดกลุ่มโรค - ยกเว้น บางรหัสแม้ไม่มีสัญลักษณ์ .- แต่ก็ไม่สมบูรณ์ ต้องเปิดหารหัสตำแหน่งที่ 5 ใน ICD-10 เล่มที่ 1 ตารางจัดกลุ่มโรค เช่น รหัสตำแหน่งโรคกล้ามเนื้อและกระดูก

4 ตรวจสอบรายละเอียดจาก ICD-10 เล่มตารางการจัดกลุ่มโรค เพื่อเลือกรหัสที่เหมาะสม กรณี “ไม่มีรหัสซ่อนอยู่”

5 ขั้นตอนสุดท้าย ของการให้รหัส ICD-10
การเรียนรู้ว่ารหัสนั้นๆมี : - กฎการใช้รหัสอย่างไร - สามารถใช้ในกรณีผู้ป่วยลักษณะใดได้บ้าง - มีข้อยกเว้นในการให้รหัสอย่างไร - มีรหัสอื่นที่อาจเลือกมาใช้แทนรหัสนี้หรือไม่

6 หาข้อมูลได้จากหนังสือ ICD-10 เล่มที่ 1
วิธีการใช้รหัสโดยละเอียด ปรากฏอยู่ใน : - คำอธิบาย และตัวอย่างโรคของรหัสนั้น - คำอธิบายกลุ่มรหัส ที่รหัสนั้นเป็นสมาชิกกลุ่ม - คำอธิบายต้นหมวด ที่รหัสนั้นอยู่ในหมวด - คำอธิบายต้นบท ที่บรรจุรหัสนั้นไว้

7 แนวคิดการกำหนดและเรียงรหัส ICD-10 เล่ม ตารางการจัดกลุ่มโรค

8 A03 Shigellosis A03.0 Shigellosis due to Shigella dysenteriae Group A shigellosis [Shiga-Kruse dysentery] A03.1 Shigellosis due to Shigella flexneri Group B shigellosis A03.2 Shigellosis due to Shigella boydii Group C shigellosis A03.3 Shigellosis due to Shigella sonnei Group D shigellosis A03.8 Other shigellosis A03.9 Shigellosis, unspecified Bacillary dysentery NOS โรคที่สำคัญ พบบ่อย มีลักษณะโดดเด่น จะมีรหัสจำเพาะ โรคที่พบน้อย หลายโรคใช้รหัสเดียวกัน ไม่มีรหัสจำเพาะ โรคที่วินิจฉัยไม่ชัดเจน ไม่ทราบรายละเอียด

9 สัญลักษณ์ เครื่องหมายและคำจำเพาะ ที่ใช้ใน ICD-10 เล่ม ตารางการจัดกลุ่มโรค

10 Inclusion และ exclusion
“Includes” รวมถึง “Excludes” ไม่รวมถึง ในกรณีที่ ‘Excludes” จะวงเล็บบอกว่า โรคหรือภาวะที่ไม่รวมถึงนั้นใช้รหัสใด Chronic renal failure Includes: Chronic uraemia Diffuse sclerosing glomerulonephritis Excludes: Chronic renal failure with hypertension (I12.0) N18

11 A18.0 Tuberculosis of bones and joints
มีความหมายว่า “and/or” เช่น A18.0 Tuberculosis of bones and joints อาจหมายความได้ 3 รูปแบบ คือ 1. Tuberculosis of bones 2. Tuberculosis of joint 3. Tuberculosis of bones and joint

12 “กำกวมไม่มีรายละเอียดที่ควรจะมี”
NOS ย่อมาจาก “not otherwise specified” แปลว่า “มิได้ระบุรายละเอียดนอกเหนือจากนี้” ใช้กำกับคำเรียกชื่อโรคหรือรหัสโรคที่ “กำกวมไม่มีรายละเอียดที่ควรจะมี” A04.9 Bacterial intestinal infection, unspecified Bacterial enteritis NOS

13 เครื่องหมาย # ใช้กำกับหน้ารหัสหรือชื่อโรคที่เพิ่มขึ้นใน ICD-10-TM เช่น
A91 Dengue haemorrhagic fever # A91.0 Dengue haemorrhagic fever with shock # A91.1 Dengue haemorrhagic fever without shock # A91.9 Dengue haemorrhagic fever, unspecified A63.0 Anogenital (veneral) warts # Anogenital condyloma acuminatum

14 ทำไมต้องกลับไปตรวจสอบกับ ICD-10 เล่ม ตารางการจัดกลุ่มโรค อีก ?

15 รหัสรวม หมายถึง รหัสที่มีความหมายครอบคลุม โรคมากกว่า 1 โรค
บางโรคใช้รหัสรวม รหัสรวม หมายถึง รหัสที่มีความหมายครอบคลุม โรคมากกว่า 1 โรค หากพบว่าสามารถใช้รหัสเดียวครอบคลุมโรค 2 โรค ให้ใช้รหัสรวมรหัสเดียวนั้นเสมอ I05.2 Mitral stenosis with insufficiency J85.1 Abscess of lung with pneumonia K80.0 Calculus of gallbladder with acute cholecystitis N20.2 Calculus of kidney with calculus of ureter N70.0 Acute salpingitis with oophoritis Q37.9 Cleft lip with cleft palate

16 Calculus (นิ่ว) ผู้ป่วยเป็นนิ่วในท่อไต (calculus of ureter)
และในไต (calculus of kidney)

17

18 บางโรครหัสเปลี่ยนตามช่วงอายุ
Bronchitis รหัสขั้นต้นที่ได้จากหนังสือดรรชนีคือรหัส J40 (เนื่องจากไม่ระบุว่าเป็น Bronchitis ชนิดใด) แต่หากตรวจสอบรหัสจากหนังสือ ICD-10 เล่มที่ 1 จะพบกฎการใช้รหัส J40 ปรากฏอยู่ใน คำอธิบายของรหัสดังกล่าว

19 Bronchitis วินิจฉัยผู้ป่วยอายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไป จะให้รหัสเป็น J40 แต่หากผู้ป่วยอายุน้อยกว่า 15 ปี จะต้องเปลี่ยนรหัส ไปเลือกรหัสที่เหมาะสมในกลุ่มรหัส J20 NOS - Not Otherwise Specified (ไม่ได้ระบุไว้ที่อื่น)

20 แบบฝึกหัดที่ 4

21 Diagnosis รายละเอียดผู้ป่วย รหัส ICD 1. Acute bronchitis เด็กอายุ 12 ปี ไอมีเสมหะ เจ็บหน้าอก มา 7 วัน 2. Pneumothorax ชาย 34 ปี ขับมอเตอร์ไซด์ล้ม หน้าอกกระแทกแฮนด์รถ แน่นหน้าอก 3. Burn หญิง 28 ปี โดนน้ำร้อนลวกที่ มือขาว ความลึก third degree และที่ต้นขา ความลึก second degree 1. 2. 4. Acute cholecystitis หญิง 44 ปี มีไข้ ปวดท้องด้านขวาล่าง ผลตรวจ Ultrasound พบ Multiple gallstones with cholecytitis 5. Internal hemorrhoid หญิง 38 ปี ตั้งครรภ์ 35 สัปดาห์ มีติ่งเนื้อที่ก้นเลือดออกเวลาถ่ายอุจจาระ 6. Blunt trauma abdomen ชาย 25 ปี โดนรถชน ทำผ่าตัดช่องท้อง ผล Rupture liver และ Rupture spleen 7. Mitral stenosis with mitral regurgitation หญิง 28 ปี มีโรคประจำตัวเป็นโรคหัวใจ มาด้วยอาการเหนื่อย

22 1. Acute bronchitis เด็กอายุ 12 ปี ไอมีเสมหะ เจ็บหน้าอก มา 7 วัน

23

24

25 2. Pneumothorax ชาย 34 ปี ขับมอเตอร์ไซด์ล้ม หน้าอกกระแทกแฮนด์รถ แน่นหน้าอก

26

27 3. Burn หญิง 28 ปี โดนน้ำร้อนลวกที่มือขาว ความลึก third degree และที่ต้นขา ความลึก second degree

28

29

30 4. Acute cholecystitis หญิง 44 ปี มีไข้ ปวดท้องด้านขวาล่าง ผลตรวจ Ultrasound พบ Multiple gallstones with cholecytitis

31

32 5. Internal hemorrhoid หญิง 38 ปี ตั้งครรภ์ 35 สัปดาห์ มีติ่งเนื้อที่ก้นเลือดออกเวลาถ่ายอุจจาระ

33

34 6. Blunt trauma abdomen ชาย 25 ปี โดนรถชน ทำผ่าตัดช่องท้อง ผล Rupture liver และ Rupture spleen

35

36 7. Mitral stenosis with mitral regurgitation
หญิง 28 ปี มีโรคประจำตัวเป็นโรคหัวใจ มาด้วยอาการเหนื่อย

37

38 ตรวจสอบรายละเอียดจาก ICD-10 เล่มตารางการจัดกลุ่มโรค เพื่อเลือกรหัสที่เหมาะสม กรณี “มีรหัสซ่อนอยู่”

39 การเติมรหัสให้ครบถ้วน
รหัสในตำแหน่งที่ 4 หรือ 5 ของ ICD-10 : - เป็นรหัสที่มีลักษณะ “แอบซ่อนอยู่” - ไม่ปรากฏภายใต้กลุ่มรหัสนั้นๆ - แต่มีเครื่องหมายวงเล็บสี่เหลี่ยม [ ] ที่จะทำหน้าที่ ชี้แนะในการค้นหาข้อมูลรหัส พบลักษณะรหัสย่อยที่ซ่อนอยู่นี้ ได้ในรหัสหลายหมวด : - หมวดเบาหวาน - รหัสตำแหน่งของโรคกล้ามเนื้อและกระดูก - รหัสสาเหตุภายนอกของการบาดเจ็บ

40 วงเล็บ [ ] กรณีที่ 1 ใช้ระบุคำพ้องที่มีความหมายเดียวกัน
กรณีที่ 1 ใช้ระบุคำพ้องที่มีความหมายเดียวกัน A30 Leprosy [Hansen’s disease] กรณีที่ 2 ใช้อ้างอิงบันทึกที่ได้บันทึกไว้ก่อนแล้วที่อื่น C Overlapping lesion of lip [See note 5 at the beginning of this chapter] กรณีที่ 3 ใช้อ้างอิงกลุ่มรหัสย่อยของรหัสนั้นที่ได้บันทึกไว้ที่อื่น K27 Peptic ulcer, site unspecified [See before K25 for subdivisions]

41 Non-insulin Dependent Diabetes Mellitus

42

43

44

45 รหัสโรคที่สมบูรณ์จะเป็นรหัส E11.9

46 รหัสตำแหน่งโรคกล้ามเนื้อและกระดูก ใน ICD-10 บทที่ 13

47 แพทย์วินิจฉัย Staphylococcal Arthritis Right Knee

48

49

50

51

52 รหัสโรคที่สมบูรณ์จะเป็นรหัส M00.06

53 5th character S02.00 Closed Fracture of vault of skull
S Open Fracture of vault of skull

54 รหัสสาเหตุภายนอกของการบาดเจ็บ ใน ICD-10 บทที่ 20

55 รหัสตำแหน่งที่ 4 สำหรับรหัสสาเหตุภายนอกของการบาดเจ็บ
รหัสตำแหน่งที่ 4 สำหรับรหัสสาเหตุภายนอกของการบาดเจ็บ มี 2 ลักษณะ : - ลักษณะที่ 1 รหัสตำแหน่งที่ 4 ของสาเหตุ ที่เกิดจากอุบัติเหตุยานพาหนะ - ลักษณะที่ 2 รหัสตำแหน่งที่ 4 ของสาเหตุ ของการบาดเจ็บอื่นๆ

56 รหัสตำแหน่งที่ 4 ของสาเหตุที่เกิดจาก อุบัติเหตุยานพาหนะ
รหัสตำแหน่งที่ 4 ของสาเหตุที่เกิดจาก อุบัติเหตุยานพาหนะ เป็นรหัสที่ใช้ระบุว่า : - ผู้บาดเจ็บเป็นผู้ขับขี่หรือโดยสาร - อยู่ในตำแหน่งใดบนยานพาหนะ - เป็นอุบัติเหตุจากการจราจรหรือมิใช่ ปรากฏอยู่ในคำอธิบายต้นหมวดต่างๆ ในช่วง รหัส V00-V99 ต้องระมัดระวังในการค้นหาและใช้รหัสให้ถูกชุดถูกตำแหน่ง

57

58

59 รหัสตำแหน่งที่ 4 ของสาเหตุของการบาดเจ็บอื่นๆ
รหัสตำแหน่งที่ 4 ของสาเหตุของการบาดเจ็บอื่นๆ จะมีลักษณะเหมือนกันทั้งหมด ไม่ว่าสาเหตุของการบาดเจ็บอาจมาจาก อุบัติเหตุ (ที่ไม่ใช่อุบัติเหตุยานพาหนะ), ฆาตกรรม, ฆ่าตัวตาย ปรากฏอยู่ในคำอธิบายต้นบทที่ 20 เป็นรหัสสถานที่เกิดเหตุ (Place of occurrence code) ที่ผู้ป่วยอยู่ ณ ขนาดเกิดการบาดเจ็บ

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70 รหัสตำแหน่งที่ 5 สำหรับรหัสสาเหตุภายนอกของการบาดเจ็บ
รหัสตำแหน่งที่ 5 สำหรับรหัสสาเหตุภายนอกของการบาดเจ็บ ปรากฏอยู่ในคำอธิบายต้นบทที่ 20 เป็นรหัสกิจกรรม (Activity Code)

71

72

73

74

75 ผู้ป่วยนั่งรถเมล์ไปเที่ยว ชนกับรถไฟ

76 คำหลัก - Accident คำขยาย - transport - bus occupant + railway train - traffic accident

77

78 รหัสเบื้องต้น - V75.-

79 หารหัสตำแหน่งที่ 4 เปิด ICD-10 เล่ม 1
ผู้ป่วยเป็นผู้โดยสารบาดเจ็บในอุบัติเหตุจราจร

80

81

82 รหัสเป็น V75.6

83 หารหัสตำแหน่งที่ 5 เปิดหนังสือ ICD-10 เล่ม 1 กิจกรรมไปเที่ยว

84 Activity code 0 While engaged in sports activity
1 While engaged in leisure activity 2 While working for income 3 While engaged in other types of work 4 While resting, sleeping, eating or engaging in other vital activities 8 While engaged in other specified activities 9 During unspecified activity

85 รหัสเป็น V75.61

86 ผู้ป่วยแขวนคอตายในบ้านตนเอง

87 คำหลัก - Suicide คำขยาย - Hanging

88

89 รหัสเบื้องต้น X70.-

90 หารหัสตำแหน่งที่ 4 เปิด ICD-10 เล่ม 1 สถานที่เกิดเหตุเป็นที่บ้าน

91 Place of occurrence code
0 Home 1 Residential institution 2 School, other institution and public administrative area 3 Sports and athletics area 4 Street and highway 5 Trade and service area 6 Industrial and construction area 7 Farm 8 Other specified places 9 Unspecified places

92 รหัสเป็น X70.0

93 หารหัสตำแหน่งที่ 5 เปิดหนังสือ ICD-10 เล่ม 1 ไม่ทราบกิจกรรม

94 Activity code 0 While engaged in sports activity
1 While engaged in leisure activity 2 While working for income 3 While engaged in other types of work 4 While resting, sleeping, eating or engaging in other vital activities 8 While engaged in other specified activities 9 During unspecified activity

95 รหัสเป็น X70.09

96 แบบฝึกหัดที่ 5

97 ข้อที่ โจทย์ปัญหา รหัสตำแหน่งที่ 1 2 3 4 5 1. Diagnosis - Gouty bursitis at right ankle 2. Diagnosis - Malunion fracture left humerus 3. Diagnosis - Cervical spondylosis 4. External cause - เด็กนักเรียนห้อยโหนรถปิคอัพสองแถวกลับจากโรงเรียน พลัดตกลงมาบาดเจ็บ 5. External cause - ขับรถแท็กซี่ถูกรถไฟชนขณะข้ามทางรถไฟกลางสี่แยก ผู้ป่วยกำลังขับรถไปส่งผู้โดยสาร 6. External cause - ซ้อนมอเตอร์ไซด์สะดุดกะลาแหกโค้งคว่ำเอง ผู้ป่วยกลับไปเที่ยวสงกรานต์ที่บ้าน 7. Diagnosis - Organophosphate poisoning External cause - กินยาฆ่าแมลงฆ่าตัวตาย เหตุเกิดในโรงงานผู้ป่วยถูกหัวหน้าดุด่าระหว่างทำงาน 8. Diagnosis - Diazepam poisoning External cause - ถูกมอมยานอนหลับในโรงแรม ผู้ป่วยไปเที่ยวไนท์คลับก่อนเกิดเหตุ 9. External cause - พลัดตกจากตึกหอพัก เหตุเกิดระหว่างผู้ป่วยเดินชมวิวเล่น 10. External cause - โดนมีดแทง หลังเลิกงานผู้ป่วยกินเหล้าสังสรรค์กับเพื่อนในทุ่งนาแล้วทะเลาะกัน

98 1. Diagnosis - Gouty bursitis at right ankle

99

100

101

102 Diagnosis - Malunion fracture left humerus
2. Diagnosis - Malunion fracture left humerus

103

104

105 3. Diagnosis - Cervical spondylosis

106

107

108

109 4. External cause - เด็กนักเรียนห้อยโหนรถปิคอัพสองแถวกลับจากโรงเรียน พลัดตกลงมาบาดเจ็บ

110

111

112 Activity code 0 While engaged in sports activity
1 While engaged in leisure activity 2 While working for income 3 While engaged in other types of work 4 While resting, sleeping, eating or engaging in other vital activities 8 While engaged in other specified activities 9 During unspecified activity

113 5. External cause - ขับรถแท็กซี่ถูกรถไฟชนขณะข้ามทางรถไฟกลางสี่แยก ผู้ป่วยกำลังขับรถไปส่งผู้โดยสาร

114

115

116 Activity code 0 While engaged in sports activity
1 While engaged in leisure activity 2 While working for income 3 While engaged in other types of work 4 While resting, sleeping, eating or engaging in other vital activities 8 While engaged in other specified activities 9 During unspecified activity

117 6. External cause - ซ้อนมอเตอร์ไซด์สะดุดกะลาแหกโค้งคว่ำเอง ผู้ป่วยกลับไปเที่ยวสงกรานต์ที่บ้าน

118

119

120 Activity code 0 While engaged in sports activity
1 While engaged in leisure activity 2 While working for income 3 While engaged in other types of work 4 While resting, sleeping, eating or engaging in other vital activities 8 While engaged in other specified activities 9 During unspecified activity

121 Organophosphate poisoning
กินยาฆ่าแมลงฆ่าตัวตาย เหตุเกิดในโรงงานผู้ป่วยถูกหัวหน้าดุด่าระหว่างทำงาน

122

123 Place of occurrence code
0 Home 1 Residential institution 2 School, other institution and public administrative area 3 Sports and athletics area 4 Street and highway 5 Trade and service area 6 Industrial and construction area 7 Farm 8 Other specified places 9 Unspecified places

124 Activity code 0 While engaged in sports activity
1 While engaged in leisure activity 2 While working for income 3 While engaged in other types of work 4 While resting, sleeping, eating or engaging in other vital activities 8 While engaged in other specified activities 9 During unspecified activity

125 ถูกมอมยานอนหลับ (Diazepam) ใน
โรงแรม ผู้ป่วยไปเที่ยวไนท์คลับก่อนเกิดเหตุ

126

127

128 Place of occurrence code
0 Home 1 Residential institution 2 School, other institution and public administrative area 3 Sports and athletics area 4 Street and highway 5 Trade and service area 6 Industrial and construction area 7 Farm 8 Other specified places 9 Unspecified places

129 Activity code 0 While engaged in sports activity
1 While engaged in leisure activity 2 While working for income 3 While engaged in other types of work 4 While resting, sleeping, eating or engaging in other vital activities 8 While engaged in other specified activities 9 During unspecified activity

130 9. External cause - พลัดตกจากตึกหอพัก เหตุเกิดระหว่างผู้ป่วยเดินชมวิวเล่น

131

132

133 Place of occurrence code
0 Home 1 Residential institution 2 School, other institution and public administrative area 3 Sports and athletics area 4 Street and highway 5 Trade and service area 6 Industrial and construction area 7 Farm 8 Other specified places 9 Unspecified places

134 Activity code 0 While engaged in sports activity
1 While engaged in leisure activity 2 While working for income 3 While engaged in other types of work 4 While resting, sleeping, eating or engaging in other vital activities 8 While engaged in other specified activities 9 During unspecified activity

135 10. External cause - โดนมีดแทง หลังเลิกงานผู้ป่วยกินเหล้าสังสรรค์กับเพื่อนในทุ่งนาแล้วทะเลาะกัน

136

137

138

139 Place of occurrence code
0 Home 1 Residential institution 2 School, other institution and public administrative area 3 Sports and athletics area 4 Street and highway 5 Trade and service area 6 Industrial and construction area 7 Farm 8 Other specified places 9 Unspecified places

140 Activity code 0 While engaged in sports activity
1 While engaged in leisure activity 2 While working for income 3 While engaged in other types of work 4 While resting, sleeping, eating or engaging in other vital activities 8 While engaged in other specified activities 9 During unspecified activity